Η διαταραχή ταυτότητας φύλου χαρακτηρίζεται από την έντονη και διαρκή δυσφορία του ατόμου για το ανατομικό (βιολογικό) του φύλο και την επιθυμία να ανήκει στο αντίθετο φύλο. Αυτό που ονομάζουμε «ταυτότητα του φύλου» είναι η εσωτερική αίσθηση «αρρενωπότητας» ή «θηλυκότητας», η αίσθηση δηλαδή ότι κάποιος είναι αγόρι ή κορίτσι, άντρας ή γυναίκα.

Γράφει ο Θάνος Ασκητής

Η ταυτότητα του φύλου έχει τη βιολογική και την ψυχοκοινωνική διάσταση και επηρεάζει καθοριστικά την εξελικτική πορεία του ανθρώπου, τις σχέσεις του με τους άλλους, την κοινωνική του αποδοχή, αλλά και τη σεξουαλική του συμπεριφορά. Η αίσθηση αρρενωπότητας για τον άνδρα και θηλυκότητας για τη γυναίκα φαίνονται αυτονόητα για τους περισσότερους ανθρώπους, ωστόσο δεν είναι για όλους.

Υπάρχουν άνθρωποι που αισθάνονται ότι υπάρχει μια ασυμφωνία μεταξύ του φύλου που έχει δηλωθεί κατά τη γέννηση και της ταυτότητας φύλου τους, όπως οι ίδιοι την αισθάνονται μέσα στο κοινωνικό τους περιβάλλον.

Τα άτομα με διαταραχή ταυτότητας φύλου μπορεί να έχουν υιοθετήσει συμπεριφορές του άλλου φύλου, όπως για παράδειγμα ένας άνδρας μπορεί να ντύνεται με γυναικεία ρούχα. Επιπλέον, μπορεί να δηλώνουν ότι επιθυμούν να αντιμετωπίζονται από τους άλλους σαν άτομα του αντίθετου φύλου, για παράδειγμα μια γυναίκα με τη διαταραχή αυτή μπορεί να ζητά να αντιμετωπίζεται ως άνδρας.

Τα άτομα με τη διαταραχή της ταυτότητας φύλου συχνά είναι πεπεισμένα ότι έχουν το μυαλό και την προσωπικότητα του αντίθετου φύλου ή ότι γεννήθηκαν σε λάθος σώμα. Επίσης, συχνά αισθάνονται δυσφορία ή απέχθεια για τα γεννητικά τους όργανα.

Η διαταραχή αυτή μπορεί να εκδηλωθεί στην παιδική, στην εφηβική ηλικία και στην ενήλικη περίοδο και δεν ταυτίζεται με την ομοφυλοφιλία. Οι ενήλικες με τη διαταραχή αυτή συχνά κάνουν ενέργειες για να απαλλαγούν από τα πρωτεύοντα και δευτερεύοντα χαρακτηριστικά του φύλου τους. Πράγματι, μπορεί να παίρνουν ορμόνες για να αποκτήσουν στήθος, να κάνουν laser για να απαλλαγούν από τις τρίχες, ακόμη και να επιζητούν να κάνουν εγχείρηση αλλαγής φύλου.

Η διαταραχή ταυτότητας φύλου εμφανίζεται πιο συχνά στους άνδρες σε σχέση με τις γυναίκες. Έχει υπολογιστεί ότι περίπου 1 στους 30.000 ενήλικους άνδρες και 1 στις 100.000 γυναίκες επιθυμούν να προχωρήσουν σε εγχείρηση αλλαγής φύλου.

Το άτομο που θα αλλάξει από γυναίκα σε άνδρα και από άνδρα σε γυναίκα χρειάζεται να κάνει μία σειρά από χειρουργικές επεμβάσεις, προκειμένου να αποκτήσει τα χαρακτηριστικά του φύλου που θα ανήκει. Ο τρανσεξουαλικός τύπος αφορά το άτομο επιθυμεί να αλλάξει το σώμα του με σκοπό να εναρμονιστεί σωματικά με αυτό που αισθάνεται ψυχικά. Ο τρανσβεστικός τύπος γνωρίζει πολύ καλά το φύλο του, επιλέγει να ντύνεται με ρούχα του άλλου φύλου και λειτουργεί σεξουαλικά, χωρίς να έχει επέμβει χειρουργικά στο σώμα του.

Οι άνθρωποι με αυτή τη διαταραχή βιώνουν μεγάλη σύγχυση, άγχος, ανασφάλεια για τη σεξουαλικότητά τους, για τις σχέσεις τους και επηρεάζονται σε όλους τομείς της ζωής τους, αφού αισθάνονται παγιδευμένοι σε ένα σώμα που δεν επιθυμούν.

Πολλές φορές νιώθουν θυμό για το σώμα τους ή για τους άλλους που δεν νιώθουν την ίδια πίεση με εκείνους και μπορεί αυτό να τους οδηγήσει σε απομόνωση. Μάλιστα ενδέχεται να μην είναι λειτουργικοί στην καθημερινότητά τους, εξαιτίας της επίμονης ενασχόλησής τους με το θέμα του φύλου τους και με ότι αυτό συνεπάγεται. Επιπλέον, το περιβάλλον τους μπορεί να λειτουργεί ψυχοπιεστικά, όταν εισπράττουν κριτική ή σχόλια.

Η απόφαση να προχωρήσει κάποιος σε επέμβαση αλλαγής φύλου είναι πολύ σημαντική, για αυτό είναι απαραίτητο το άτομο που θα προχωρήσει σε κάτι τέτοιο να έχει αληθινό και μακροχρόνιο κίνητρο, να μην το κάνει παρορμητικά, αλλά και να μην πάσχει παράλληλα από κάποια ψυχιατρική διαταραχή. Η ψυχιατρική και ψυχολογική παρακολούθηση κρίνεται απαραίτητη, ώστε το άτομο να έχει την κατάλληλη στήριξη που χρειάζεται.

Dr. Θάνος Ε. Ασκητής
Νευρολόγος – Ψυχίατρος
Διδάκτωρ Ψυχιατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών
Πρόεδρος Ινστιτούτου Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας

&

Χριστίνα Χουσιάδα
Ψυχολόγος
Ινστιτούτο Ψυχικής και Σεξουαλικής υγείας

Δωρεάν Συμβουλευτική Γραμμή Σεξουαλικής Υγείας τηλ. 210 7797979 (Δευτέρα έως Παρασκευή 10.00-14.00 και 16.00-20.00)

Η Ελληνική Εταιρεία Αγωγής Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας, διοργανώνει εκπαιδευτικό σεμινάριο με θέμα: «Η Ανθρώπινη Σεξουαλικότητα και οι Δυσλειτουργίες της».

Το σεμινάριο αυτό απευθύνεται σε επαγγελματίες υγείας και έχει διάρκεια 6 μήνες (Ιανουάριος-Ιούνιος 2012).

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε το site μας www.askitis.gr