Η μέση ηλικία, η οποία ξεκινά από την ηλικία των 45 ετών περίπου και εκτείνεται έως και την ηλικία των 65, είναι μια σημαντική ηλικιακή φάση για τον άνδρα. Είναι αλήθεια ότι κάθε άνθρωπος βιώνει διαφορετικά τη μέση ηλικία σύμφωνα με την προσωπικότητά του, το περιβάλλον του, αλλά και την πολιτισμική του ταυτότητα.
Γράφει ο Θάνος Ασκητής
Παρά τις διαφορές που μπορεί να υπάρχουν, η είσοδος στη συγκεκριμένη ηλικιακή φάση σηματοδοτεί το κλείσιμο ενός σημαντικού κεφαλαίου στη ζωή κάθε ατόμου και το άνοιγμα ενός νέου. Αυτό που συμβαίνει κατά βάση στην ηλικία αυτή είναι ένας «απολογισμός ζωής», που προκαλεί ποικίλες σκέψεις, συναισθήματα αλλά και συμπεριφορές, καθορίζοντας σε μεγάλο βαθμό την πορεία ζωής στα επόμενα χρόνια.
Με την είσοδό του στη μέση ηλικία ο άνδρας αξιολογεί σημαντικούς τομείς της ζωής του, όπως είναι η επαγγελματική του σταδιοδρομία, η επαγγελματική του ταυτότητα, η προσωπική και σεξουαλική του ζωή, ο γονεϊκός του ρόλος, η κοινωνική του ζωή αλλά και η φυσική του κατάσταση. Η ψυχολογία του και η διάθεσή του γενικότερα επηρεάζονται από την εκτίμηση όλων αυτών των παραγόντων που καθορίζουν την εξέλιξή του.
Η επαγγελματική ταυτότητα ενός άνδρα παίζει σημαντικό ρόλο στην εικόνα που έχει για τον εαυτό του αλλά και στην αυτοπεποίθησή του. Στη μέση ηλικία αρχίζει να γίνεται μια αυτό- αξιολόγηση της επαγγελματικής του σταδιοδρομίας και των στόχων που έχει κατακτήσει.
Κλείνει έναν κύκλο ζωής μιας ιδιαίτερα παραγωγικής ηλικίας και περνά σε έναν άλλο, όπου επεκτείνει την επαγγελματική του δραστηριότητα, αλλά και προετοιμάζεται σταδιακά για την αποχώρησή του μετά τη συνταξιοδότηση. Η αξιολόγηση της εργασιακής του πορείας μπορεί να τον κάνει να αισθάνεται υπερήφανος, να του δώσει ώθηση για να εξελιχθεί, αλλά να επηρεάσει σημαντικά και άλλες σχέσεις, τις συντροφικές και τις κοινωνικές.
Ο απολογισμός της επαγγελματικής πορείας ενός άνδρα που γίνεται στη μέση ηλικία ενδέχεται σε κάποιες περιπτώσεις να είναι αρνητικός, ο άνδρας να αισθάνεται ότι δεν έχει πετύχει αυτά που ήθελε και να μην έχει εκπληρώσει τις φιλοδοξίες του. Δεν είναι λίγες οι φορές όπου μια αρνητική αυτό-αξιολόγηση για τα επαγγελματικά του οδηγεί σε άσχημη διάθεση ή ακόμα και σε κατάθλιψη. Επιπλέον, σε κάποιες περιπτώσεις, το κλείσιμο της ηλικιακής αυτής φάσης, συμπίπτει και με τη συνταξιοδότηση, η οποία μπορεί επίσης να επηρεάσει τη ψυχολογία του άνδρα, καθώς αισθάνεται ότι δεν έχει πλέον να προσφέρει.
Στις περιπτώσεις βέβαια όπου ο άνδρας έχει επενδύσει υπερβολικά στην επαγγελματική του πορεία, παραμελώντας την προσωπική του ζωή, η ταδιακή απομάκρυνση από τα επαγγελματικά δρώμενα μπορεί να είναι ακόμα πιο επώδυνη και δύσκολη.
Η μέση ηλικία φέρνει επίσης αλλαγές τόσο στη σεξουαλική ζωή του άνδρα όσο και στις σχέσεις του, κάτι που επηρεάζει σημαντικά την ψυχολογία του. Οι αλλαγές που φέρνει ο χρόνος διαμορφώνουν όχι μόνο την εικόνα που έχει ο ίδιος για τον εαυτό του αλλά και τη σχέση του με τη σύντροφο / σύζυγό του. Τα νέα αυτά δεδομένα τον βρίσκουν συχνά απροετοίμαστο και η προσαρμογή του σε αυτά πολλές φορές είναι δύσκολη.
Η αλλαγή στη φυσική του κατάσταση και στην εμφάνισή του παίζει σημαντικό ρόλο στην αυτοεικόνα του αλλά και στη διάθεσή του. Η αύξηση του βάρους του, η μείωση της μυϊκής του μάζας και δύναμης, η γήρανση του δέρματος, η απώλεια μαλλιών, του προκαλούν δυσάρεστα συναισθήματα και συνήθως τον κάνουν να αισθάνεται λιγότερο αρεστός και γοητευτικός.
Στο ηλικιακό αυτό στάδιο κάνουν την εμφάνισή τους διάφορες ασθένειες, όπως η υπέρταση, η χοληστερίνη, τα καρδιαγγειακά νοσήματα και ο διαβήτης. Αυτές οι νόσοι είναι πιθανό να δημιουργήσουν στον άνδρα συναισθήματα αδυναμίας, ευαλωτότητας και την αίσθηση ότι «γερνάει..», με αποτέλεσμα να πλήττουν την αυτοπεποίθησή του.
Επιπλέον, τα προβλήματα αυτά επιδρούν αρνητικά στη σεξουαλική λειτουργία του άνδρα. Η στυτική δυσλειτουργία και η μειωμένη σεξουαλική επιθυμία είναι οι συχνότερες διαταραχές που παρουσιάζονται όσο μεγαλώνει ο άνδρας και σχετίζονται με οργανικές παθήσεις.
Είναι προφανές ότι η μέση ηλικία σηματοδοτεί μία περίοδο σημαντικών αλλαγών στη ζωή του άνδρα τόσο σε βιολογικό, όσο και σε κοινωνικό και ψυχολογικό επίπεδο. Πολλές φορές ο ίδιος δυσκολεύεται να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες και να αποδεχτεί τις επερχόμενες αλλαγές, με αποτέλεσμα να επηρεάζεται σημαντικά η διάθεσή του και να οδηγείται ακόμη και στην παραίτηση. Αυτό μπορεί να τον βάλει σε έναν φαύλο κύκλο απογοήτευσης, όπου κυριαρχούν συναισθήματα αναξιότητας και ματαίωσης.
Σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να καταφεύγει σε συμπεριφορές που δεν αντιστοιχούν στην ηλικία του, προσπαθώντας να πείσει τον εαυτό του ότι δεν μεγάλωσε. Όταν συμβαίνει κάτι τέτοιο, τότε μιλάμε για την κρίση της μέσης ηλικίας, η οποία είναι η δυσκολία στην προσαρμογή στη νέα φάση ζωής, η οποία πυροδοτεί πολλές φορές ακραίες αντιδράσεις και συμπεριφορές.
Το φαινόμενο αυτό είναι πολύ συχνό στους άνδρες και οι συνέπειες μπορεί να είναι ιδιαίτερα άσχημες, τόσο για τους ίδιους, όσο και για τους συντρόφους τους.
Παρόλα αυτά, στην εποχή μας, ο άνδρας που περνάει τα 45 συνεχίζει να είναι ένας νέος άνδρας, που αν συμβιβαστεί με κάποιες φυσιολογικές αλλαγές που θα επέλθουν, αν είναι προσεκτικός και φροντίζει τον εαυτό του και την υγεία του, μπορεί να είναι ακόμη πιο δημιουργικός και δραστήριος σε σύγκριση με μικρότερη ηλικία.
Νευρολόγος – Ψυχίατρος
Διδάκτωρ Ψυχιατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών
Πρόεδρος Ινστιτούτου Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας
&
Χριστίνα Χουσιάδα
Ψυχολόγος
Ινστιτούτο Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας
Δωρεάν Συμβουλευτική Γραμμή Σεξουαλικής Υγείας τηλ. 210 7797979 (Δευτέρα έως Παρασκευή 10.00-14.00 και 16.00-20.00)
Η Ελληνική Εταιρεία Αγωγής Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας, διοργανώνει εκπαιδευτικό σεμινάριο με θέμα: «Η Ανθρώπινη Σεξουαλικότητα και οι Δυσλειτουργίες της».
Το σεμινάριο αυτό απευθύνεται σε επαγγελματίες υγείας και έχει διάρκεια 6 μήνες (Ιανουάριος-Ιούνιος 2012).
Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε το site μας www.askitis.gr