Το καλοκαίρι του 2021, η επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας που δημιούργησε το εμβόλιο της AstraZeneca για τον κορονοϊό γνώριζε την αποθέωση, σε έναν αγώνα του τουρνουά τένις του Γουίμπλεντον. «Έχουμε μαζί μας την επιστήμονα που συνέβαλε αποφασιστικά στο εμβόλιο της Οξφόρδης – AstraZeneca», ανακοίνωσε ο εκφωνητής και το κοινό ξέσπασε σε επευφημίες για τη Σάρα Γκίλμπερτ.
Σε μία αντίστοιχη κίνηση θαυμασμού και αναγνώρισης, η εταιρεία παιχνιδιών Mattel δημιούργησε μια κούκλα Barbie προς τιμή της βρετανίδας επιστήμονα, η οποία συνδημιούργησε το εμβόλιο κατά της Covid-19.
Σχεδόν τρία χρόνια μετά, η AstraZeneca ανακοίνωσε ότι αποσύρει παγκοσμίως το εμβόλιο κατά της Covid-19. Η φαρμακευτική εταιρεία είχε πρόσφατα παραδεχτεί ότι το εμβόλιό της μπορούσε να προκαλέσει μια σπάνια παρενέργεια που σχετίζεται με την πήξη του αίματος (TTS).
Η απόφαση αυτή ακολουθεί την εθελοντική ανάκληση της άδειας κυκλοφορίας του εμβολίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση από την εταιρεία τον Μάρτιο. Χθες, στις 7 Μαΐου, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων επιβεβαίωσε ότι το εμβόλιο δεν έχει πλέον άδεια χρήσης.
«Κατόπιν αιτήματος του κατόχου, ανακαλείται η άδεια κυκλοφορίας του φαρμάκου “Vaxzevria – Εμβόλιο COVID-19 (ChAdOx1-S)”, η οποία χορηγήθηκε με την απόφαση C(2021) 698(final) της 29ης Ιανουαρίου 2021», έγραψε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο ψήφισμά της.
Το εμβόλιο Covid-19 της AstraZeneca πωλήθηκε παγκοσμίως με τις εμπορικές ονομασίες Covishield και Vaxzevria.
Ο βρετανικός φαρμακευτικός κολοσσός αιτιολόγησε στην ανακοίνωσή του ότι ξεκίνησε την παγκόσμια απόσυρση του εμβολίου COVID-19 λόγω «πλεονάσματος διαθέσιμων επικαιροποιημένων εμβολίων» μετά την πανδημία.
Χωρίς να αναφερθεί στις παρενέργειες, η εταιρεία δήλωσε: «Είμαστε απίστευτα υπερήφανοι για τον ρόλο που διαδραμάτισε το Vaxzevria στον τερματισμό της παγκόσμιας πανδημίας. Σύμφωνα με ανεξάρτητες εκτιμήσεις, πάνω από 6,5 εκατομμύρια ζωές σώθηκαν μόνο κατά το πρώτο έτος χρήσης και πάνω από τρία δισεκατομμύρια δόσεις χορηγήθηκαν παγκοσμίως».
«Θα συνεργαστούμε τώρα με τις ρυθμιστικές αρχές και τους εταίρους μας για να ευθυγραμμιστούμε σε μια σαφή πορεία προς τα εμπρός για να ολοκληρώσουμε αυτό το κεφάλαιο και τη σημαντική συμβολή μας στην πανδημία COVID-19», καταλήγει η επίσημη δήλωση.
Εξάλλου, η AstraZeneca έχει ήδη αρχίσει να κινείται στα εμβόλια του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού και στα φάρμακα για την παχυσαρκία μέσω διαφόρων συμφωνιών που έχει συνάψει, μετά την επιβράδυνση της ανάπτυξης, καθώς οι πωλήσεις του φαρμάκου COVID-19 μειώθηκαν ραγδαία.
Μάλιστα, η εταιρεία κατάφερε να ξεπεράσει τις προσδοκίες της αγοράς για τα τριμηνιαία έσοδα και κέρδη. Σύμφωνα με το Reuters, η δεύτερη μεγαλύτερη εισηγμένη στο Λονδίνο εταιρεία, βάσει χρηματιστηριακής αξίας, ανακοίνωσε κέρδη ανά μετοχή ύψους 2,06 δολαρίων σε ετήσια βάση, με αύξηση των εσόδων κατά 19% στα 12,68 δισ. δολάρια.
Σχετίζεται η απόσυρση από την αγορά με τις παρενέργειες;
Η παραδοχή των πιθανών παρενεργειών έγινε στο Ανώτατο Δικαστήριο της Βρετανίας τον Μάιο του 2023, όταν εκδικαζόταν αγωγή εναντίον της Astrazeneca, ανοίγοντας τον δρόμο για τεράστιες αποζημιώσεις.
Η βρετανική φαρμακευτική εταιρεία παραδέχθηκε ότι το εμβόλιό της θα μπορούσε να προκαλέσει μια σπάνια παρενέργεια, που σχετίζεται με την πήξη του αίματος, ωστόσο δεν αποδέχτηκε ότι «το σύνδρομο TTS προκαλείται από το εμβόλιο σε γενικό επίπεδο».
Το σύνδρομο θρομβοπενίας (TTS) είναι μια σοβαρή και απειλητική για τη ζωή ανεπιθύμητη παρενέργεια. Το σπάνιο σύνδρομο εμφανίστηκε σε δύο έως τρία άτομα ανά 100.000 που εμβολιάστηκαν με το εμβόλιο Vaxzevria.
Η επιπλοκή αυτή αναφερόταν προηγουμένως ως ανοσολογική θρομβωτική θρομβοπενία που προκαλείται από εμβόλιο (VITT).
Πάντως, παρά το ότι ήταν η πρώτη φορά που η εταιρεία το παραδέχτηκε σε επίσημα δικαστικά έγγραφα, η φαρμακευτική είχε αποκαλύψει στην έκθεση κλινικών δοκιμών της τις ανεπιθύμητες ενέργειες του εμβολίου. Τα συμπτώματα του συνδρόμου, τα οποία περιλαμβάνουν σοβαρούς ή επίμονους πονοκεφάλους, θολή όραση, δύσπνοια, πόνο στο στήθος, πρήξιμο στα πόδια ή επίμονο κοιλιακό πόνο, εμφανίζονται συνήθως 4 έως 42 ημέρες μετά τον εμβολιασμό.
Η απόσυρση του εμβολίου της AstraZeneca οδηγεί σε αγωγές εκατομμυρίων ευρώ
Ήδη, εναντίον της φαρμακευτικής εταιρείας έχει κατατεθεί ομαδική αγωγή, με την κατηγορία ότι το εμβόλιο της, που αναπτύχθηκε σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, προκάλεσε δεκάδες θανάτους και σοβαρές ασθένειες.
Συνολικά, στο Ηνωμένο Βασίλειο, έχουν κατατεθεί 51 υποθέσεις στο Ανώτατο Δικαστήριο στις οποίες οι οικογένειες των θυμάτων ζητούν αποζημίωση. Οι αξιώσεις αυτές υπολογίζονται συνολικά σε 100 εκατομμύρια λίρες.
Η πρώτη αγωγή κατατέθηκε από τον Τζέιμι Σκοτ, πατέρα δύο παιδιών. Ο Σκοτ υπέστη μόνιμη εγκεφαλική βλάβη, αφού ανέπτυξε θρόμβο και εγκεφαλική αιμορραγία μετά τον εμβολιασμό τον Απρίλιο του 2021, κάτι που τον άφησε ανίκανο να εργαστεί.
Ωστόσο, κάποιες από τις οικογένειες ατόμων, που πέθαναν αφού έλαβαν το εμβόλιο της AstraZeneca, εγκατέλειψαν τα σχέδιά τους να μηνύσουν την εταιρεία, αφού η ύπαρξη προειδοποίησης, έστω και με μικρά γράμματα, σημαίνει ότι η υπόθεσή τους πιθανώς θα αποτύχει.
Ο Γκάρεθ Ιβ, του οποίου η σύζυγος, ραδιοφωνική παρουσιάστρια του BBC, Λίζα Σο, πέθανε τρεις εβδομάδες μετά τη λήψη της πρώτης δόσης, είναι μεταξύ των διαδίκων που αποσύρθηκαν από τη νομική δράση στο Ανώτατο Δικαστήριο.
Όπως παραδέχεται ο ίδιος, του είπαν ότι είναι απίθανο να δικαιωθεί, καθώς ένα φυλλάδιο που μοιραζόταν στα κέντρα εμβολιασμού, προειδοποιούσε για «εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις θρόμβων αίματος με χαμηλά επίπεδα αιμοπεταλίων» μετά τον εμβολιασμό με το εμβόλιο της AstraZeneca.
