«Πρόσφυγες, τότε και σήμερα» είναι ο τίτλος του θεματικού αφιερώματος της φετινής Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης, που στοχεύει στην ανάδειξη της σύγχρονης πραγματικότητας του προβλήματος αλλά και των ιστορικών διαστάσεών του.
Το αφιέρωμα που εγκαινιάζεται, σήμερα, περιλαμβάνει θεματική έκθεση βιβλίων, συζητήσεις, παρουσιάσεις βιβλίων, πολυσυλλεκτική έκθεση φωτογράφων που έχουν αποτυπώσει στιγμιότυπα της διαδρομής των προσφύγων, εικαστικές εκθέσεις, θεατρικά και μουσικά δρώμενα καθώς και άλλες επιμέρους δράσεις.
«Ex-ils, εικαστικές σημειώσεις πάνω στον εκ-πατρισμό» λέγεται η έκθεση, που περιλαμβάνεται στο αφιέρωμα και συνδιοργανώνουν το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού και το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, με την ομάδα καλλιτεχνών ex-ils. Η ομάδα εκθέτει στο Μουσείο έργα διαφορετικών μορφών τέχνης -ζωγραφική, χαρακτική, γλυπτική, βίντεο, κατασκευές- «ευελπιστώντας», όπως αναφέρει στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο εικαστικός Δημήτρης Κατσούδας, «ότι έχουμε αποφύγει την περιγραφική αντιμετώπιση του ζητήματος».
Στην έκθεση συμμετέχουν οι εικαστικοί Άντα Αναστασέα, Αλέξανδρος Βέργης, Κρίστι Γρηγορίου, Άννα Καρατζά, Δημήτρης Κατσούδας, Κωστής Κόντος, Ραφαέλλα Κωνσταντίνου, Αγγελική Λόη, Κατερίνα Μπότσαρη, Θεοδώρα Πανταζοπούλου, Αναστάσιος Παντής, Νίκος Παπαδόπουλος, Βασίλης Παφίλης, Βάσω Τζούτη και Μπέσσυ Ράλλη.
Φωτογραφικό και αρχειακό υλικό που αφορά τους πρόσφυγες της Μικρασιατικής καταστροφής και της Ανταλλαγής Πληθυσμών (1922-1924) παρουσιάζει στο περίπτερο 13 το Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού του δήμου Καλαμαριάς. Θα εκτεθούν εκδόσεις και λευκώματα του Ιστορικού Αρχείου και τρία μπάνερ με εκτυπωμένες περισσότερες από 400 ενδεικτικές φωτογραφίες.
Φωτογραφικές «ματιές» στη Συρία και στην Ελλάδα των προσφύγων
Ασπρόμαυρες φωτογραφίες από τη Συρία εν καιρώ ειρήνης, με πορτρέτα απλών ανθρώπων του μόχθου, πρόσωπα κουρασμένα μα γελαστά, παιδιά που παίζουν ανέμελα, περιλαμβάνει η έκθεση του Γεράσιμου Νεόφυτου που διοργανώνεται από τις εκδόσεις «ΕΥΡΑΣΙΑ», στο περίπτερο 13.
Στο ίδιο περίπτερο, το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού, θα προβάλλει με προτζέκτορα 150 φωτογραφίες 10 φωτογράφων (ανάμεσά τους και ο φωτορεπόρτερ του Αθηναϊκού-Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων Νίκου Αρβανιτίδη) που κατέγραψαν στιγμές από τις διαδρομές των προσφύγων προς τη ζωή και την ελευθερία.
Στην έκθεση «Πρόσφυγες, σήμερα: Έλληνες φωτογράφοι καταγράφουν», υλικό έχουν παραχωρήσει οι φωτογράφοι Αλέξανδρος Αβραμίδης, Νίκος Αρβανιτίδης, Βασίλης Βερβερίδης, Λουίζα Γκουλιαμάκη, Κατερίνα Καριζώνη, Μάριος Λώλος, Σάκης Μητρολίδης, Αλέξανδρος Μιχαηλίδης, Κωνσταντίνος Τσακαλίδης και Milos Bicanski.