Μέσα στο επόμενο δεκαήμερο το δίκτυο εθελοντών δικηγόρων θα είναι έτοιμο να προσφέρει τις υπηρεσίες του σε μετανάστες και πρόσφυγες μέσα από ένα συντονισμένο πλέγμα δράσεων με στόχο την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Της Μαρίας Ζαχαροπούλου

Το σχέδιο δράσης εκπονείται στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας της Επιτροπής για θέματα Προσφύγων και Μεταναστών της Ολομέλειας Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδας και ήδη έχουν ανταποκριθεί στο κάλεσμα για εθελοντική εργασία περισσότεροι από 200 δικηγόροι μόνο στην Αθήνα. Αλλά και στην περιφέρεια υπάρχει μεγάλη κινητικότητα και σε πολλές περιπτώσεις, όπως π.χ. στην Ρόδο και το Ηράκλειο, οι δικηγόροι λειτουργούν οργανωμένα, μέσω των Συλλόγων τους.

Ωστόσο, αν και οι δικηγόροι έχουν, ήδη, στα χέρια τους το πρώτο κονδύλι, ύψους 160.000 ευρώ, που συγκεντρώθηκε με πρωτοβουλία του Συμβουλίου Δικηγορικών Συλλόγων της Ευρώπης και δηλώνουν έτοιμοι να βοηθήσουν, άμεσα, στην παροχή νομικής βοήθειας, κατά προτεραιότητα στα hot spots και στα κέντρα φιλοξενίας, συμμετέχοντας στις διαδικασίες αιτημάτων ασύλου που επείγουν, δεν έχουν πάρει το «πράσινο φως» από την κυβέρνηση για να προχωρήσουν.

Ο Δικηγορικός Σύλλογος της Αθήνας έχει αποστείλει επιστολή στον αναπληρωτή υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννη Μουζάλα, στην οποία παρουσιάζεται αναλυτικά η πρόταση του για εθελοντικές και χρηματοδοτούμενες από την Ε.Ε. δράσεις επισημαίνοντας, μεταξύ άλλων, «την ανάγκη τήρησης όλων των θεσμικών εγγυήσεων σύμφωνα με το διεθνές και το εθνικό μας δίκαιο, μεταξύ των οποίων, προεχόντως μάλιστα, η παροχή νομικής βοήθειας, παραμένει πάντοτε ισχυρή και αδιαπραγμάτευτη».

Επιπλέον, οι δικηγόροι τονίζουν πως «Το ίδιο αδιαπραγμάτευτη πρέπει να είναι για όλους και η συμμετοχή μας στη Συνθήκη Σέγκεν, για την οποία επίσης οφείλει η χώρα ν’ ανταποκριθεί χωρίς αμφισημίες και καθυστερήσεις σε όλες τις υποχρεώσεις που τη βαραίνουν». Μάλιστα, στην συγκεκριμένη επιστολή δηλώνουν πως είναι στη διάθεση των αρμόδιων υπηρεσιών ώστε να βοηθήσουν στην λύση «προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι Υπηρεσίες του ελληνικού κράτους που είναι επιφορτισμένες με τα θέματα αυτά» και καλούν την Κυβέρνηση να δράσει ώστε να εξαντλήσει κάθε δυνατότητα απορρόφησης πόρων και κονδυλίων που ήδη έχουν ανακοινωθεί από την Ε.Ε. (Asylum, Migration and Integration Funds).

Μέχρι τώρα έχει γίνει μόνο μια συνάντηση με τον γενικό γραμματέα Μεταναστευτικής Πολιτικής Βασίλη Παπαδόπουλο, ο οποίος άκουσε την αρμόδια Επιτροπή χωρίς, όμως, να δεσμευτεί για τη συνέχεια.

«Η Ελλάδα είναι εκτεθειμένη»

«Η Ελλάδα είναι εκτεθειμένη σε οποιαδήποτε κριτική για παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η κατάσταση είναι τριτοκοσμική, απαράδεκτη, το κράτους απουσιάζει από παντού», λέει ο Παναγιώτης Περάκης, μέλος του Δ.Σ. του Δ.Σ.Α. και επικεφαλής της Επιτροπής για θέματα Προσφύγων και Μεταναστών, επισημαίνοντας πως η χώρα μας κινδυνεύει με πρόστιμα στην περίπτωση προσφυγής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

«Κάνουμε μια προσπάθεια γιατί αυτή τη στιγμή η κριτική που γίνεται είναι προς το κακό της χώρας, καθώς δεν τηρείται το Διεθνές Δίκαιο. Προς το παρόν δεν υπάρχει ανταπόκριση από την κυβέρνηση, είμαστε σε αναμονή, αλλά πρέπει να γίνει αντιληπτό πως είναι υποχρέωση της χώρας να παράσχει νομική βοήθεια σε αυτούς τους ανθρώπους», αναφέρει ο κ. Περάκης, επισημαίνοντας ότι το δίκτυο μπορεί να λειτουργήσει και ως παρατηρητήριο όσον αφορά την τήρηση, όσων προβλέπουν οι διεθνείς Συνθήκες, η ευρωπαϊκή αλλά και η εθνική νομοθεσία.

Οι πρώτες παρεμβάσεις έχουν, ήδη, δρομολογηθεί καθώς ετοιμάζεται η διανομή χρηστικών φυλλαδίων –-όπως Οδηγού Δικαιωμάτων του Μετανάστη, Βασικές Αρχές και Διαδικασίες για την Παροχή Ασύλου κ.λπ.- σε διάφορες γλώσσες, κατανοητές στους άμεσα ενδιαφερόμενους, όπως αραβική, σουαχίλι κ.ά. Παράλληλα, όπως λέει ο κ. Περάκης, από τις πρώτες επαφές που ο ίδιος έχει κάνει και μέσω της ιδιότητας του ως Επικεφαλής της Ελληνικής Αντιπροσωπίας στη CCBE και μέλους της Ομάδας Εργασίας της CCBE για τα Θέματα Μετανάστευσης με εκπροσώπους της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ, την Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου αλλά και το Συμβούλιο της Ευρώπης διαπίστωσε πως υπάρχει θετική ανταπόκριση. Μάλιστα, ο Δ.Σ.Α. συνεργάζεται με το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα HELP για την εκπαίδευση των επαγγελματιών του δικαίου στα ανθρώπινα δικαιώματα.

Έχει ενεργοποιηθεί και πανευρωπαϊκό δίκτυο εθελοντών δικηγόρων

Ο κ. Περάκης τονίζει πως «Οι Έλληνες δικηγόροι αποδεικνύουν την ευαισθησία τους και την πίστη τους στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου» συμπληρώνοντας, ότι παράλληλα έχει ενεργοποιηθεί και ένα πανευρωπαϊκό δίκτυο εθελοντών δικηγόρων που είναι διατεθειμένοι να παρέχουν τις νομικές τους υπηρεσίες όπου υπάρχει ανάγκη, ιδίως στα hot spots. Ήδη, έχουν αναλάβει πρωτοβουλία, Δανοί, Ιρλανδοί, Γερμανοί και είναι χαρακτηριστικό πως ο Γενικός Διευθυντής του Γερμανικού Συλλόγου πραγματοποίησε δεκαήμερη επίσκεψη στη Λέσβο, ώστε να καταγράψει ο ίδιος τις ανάγκες που υπάρχουν.

Ο Σύλλογος της Βαρκελώνης, με 200 εθελοντές δικηγόρους, είναι έτοιμος να παράσχει δωρεάν βοήθεια ενώ υπάρχει διαθέσιμο το εθελοντικό πρόγραμμα της Λαμπεντούζα αλλά και αντίστοιχες πρωτοβουλίες από άλλες χώρες όπως λ.χ. η Τσεχία. Την ίδια ώρα, το Ίδρυμα Τσάτσου συμμετέχει στην προσπάθεια που γίνεται σε επίπεδο τεχνογνωσίας.

«Οι δικηγόροι δεν είναι δυνατόν να παραμείνουν απαθείς. Οφείλουν να δράσουν και μάλιστα θεσμικά» είναι το «μότο» της πρωτοβουλίας, καθώς όπως λένε, «με αυτόν τον τρόπο καλούμαστε προεχόντως να επιβεβαιώσουμε το ρόλο μας ως υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τη λειτουργηματική δηλαδή πλευρά της δικηγορίας».

Επισημαίνουν δε πώς τα οφέλη μπορούν να παρέχονται ταυτόχρονα προς τρεις κατευθύνσεις:

  • εις όφελος πρώτα και κύρια των ανθρώπων που έχουν ζωτική ανάγκη των υπηρεσιών μας (δηλαδή των προσφύγων και εν γένει των μεταναστών),
  • εις όφελος της ελληνικής κοινωνίας και, ιδιαίτερα των τοπικών κοινωνιών (της Μυτιλήνης, της Κω, της Σάμου, του Άγιου Παντελεήμονα κ.ά.) που βιώνουν πολύ οξύτερα το πρόβλημα και
  • εις όφελος των ίδιων των δικηγόρων, που κι αυτοί βέβαια βιώνουν τη δική τους μεγάλη κρίση.

«Πρόκειται πραγματικά για μία από τις σπάνιες περιπτώσεις που μπορούν να βγουν όλοι κερδισμένοι: αυτοί που έχουν στ’ αλήθεια ανάγκη, η ελληνική κοινωνία, εμείς οι δικηγόροι», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Περάκης.