Όπως κάθε χρόνο το Μάρτιο, έτσι και φέτος το Τμήμα Φυσικής του Α.Π.Θ θα φιλοξενήσει, περίπου, 120 μαθήτριες και μαθητές Λυκείου οι οποίοι θα γίνουν, για μια μέρα, φυσικοί σωματιδίων και θα αναλύσουν πραγματικά δεδομένα από τον καινούριο και ισχυρό Μεγάλο Αδρονικό Επιταχυντή (Large Hadron Collider, LHC) που βρίσκεται στο εργαστήριο CERN, έξω από τη Γενεύη.
Οι φυσικοί χρησιμοποιούν τον LHC για να μελετήσουν τα μικρότερα γνωστά σωματίδια – τους δομικούς λίθους της ύλης. Το LHC προωθεί, και ίσως αλλάξει, την κατανόηση του σύμπαντος, από το μικροσκοπικό υποατομικό επίπεδο, έως το αχανές διάστημα. Τα πειραματικά αποτελέσματα παρακολουθούνται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όχι μόνο από τους φυσικούς αλλά και από το ευρύ κοινό. Η διεθνής εκδήλωση των Masterclasses επιτρέπει σε μαθητές Λυκείου να γευτούν από πρώτο χέρι αυτή την εμπειρία, εργαζόμενοι για μια ημέρα σαν αληθινοί επιστήμονες.
Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 4 Μαρτίου 2015 και ώρα 9.30, στη Σχολή Θετικών Επιστημών του Α.Π.Θ., στην Αίθουσα Α31 και οργανώνεται, όπως και τις προηγούμενες χρονιές, από τον Τομέα Πυρηνικής Φυσικής και Φυσικής Στοιχειωδών Σωματιδίων. Η ζήτηση για τις 120 θέσεις εργασίας υπερέβη φέτος κάθε προηγούμενο. Περισσότερα από 90 Λύκεια της χώρας εκδήλωσαν ενδιαφέρον, με τα πιο απομακρυσμένα να είναι από την Αλεξανδρούπολη, το Βόλο και την Φαρκαδόνα.
Οι μαθητές θα περάσουν μια ολόκληρη μέρα με τους ερευνητές, υποψήφιους διδάκτορες και μεταπτυχιακούς φοιτητές του Τομέα, καθώς και προπτυχικούς φοιτητές του Τμήματος και θα εργαστούν μαζί τους για να ψάξουν ανάμεσα στις τροχιές των σωματιδίων για να “ξανα-ανακαλύψουν” το σωματίδιο Ζ, τον φορέα της ασθενούς δύναμης, και το σωματίδιο Higgs, που ανακαλύφθηκε το 2012 στο CERN.
Η βασική ιδέα του προγράμματος, που ξεκίνησε πριν 8 χρόνια, στο πλαίσιο της Διεθνούς Ομάδας Εκλαΐκευσης στη Φυσική των Σωματιδίων (International Particle Physics Outreach Group, IPPOG), είναι να δώσει την ευκαιρία στους μαθητές να δουλέψουν σαν πραγματικοί επιστήμονες.
Οι μαθητές θα ξεκινήσουν τη μέρα τους παρακολουθώντας διαλέξεις από Καθηγητές του Τομέα ώστε να εισαχθούν στον κόσμο των Στοιχειωδών Σωματιδίων και να προετοιμαστούν για την πρακτική ερευνητική άσκηση το απόγευμα.
Το μεσημέρι η Φοιτητική Λέσχη θα φιλοξενήσει τους «Νέους Ερευνητές» και τους Καθηγητές τους, και μετά θα συνεχίσουν τις εργασίες τους στις νησίδες υπολογιστών του Τμήματος, μέχρι τις 16:15 το απόγεμα. Στη συνέχεια θα ανακοινώσουν τα αποτελέσματα των μελετών τους στο Ερευνητικό κέντρο CERN και θα δουν και θα συνομιλήσουν, μέσω τηλεδιάσκεψης (videoconference), με συνομηλίκους τους από άλλες χώρες, σχολιάζοντας τα αποτελέσματά τους, όπως γίνεται σε κάθε διεθνή συνεργασία (http://www.
Φέτος, νέα ιδρύματα από το Μαρόκο συμμετέχουν στο πρόγραμμα. Η διεθνής συμμετοχή στα Masterclasses αντικατοπτρίζει τη διεθνή συνεργασία στη φυσική στοιχειωδών σωματιδίων. Οι μαθητές θα γευτούν αυτή τη διεθνή εμπειρία με την τηλεδιάσκεψη στο τελευταίο μέρος της ημερίδας.
Στην Ελλάδα, συμμετέχουν 400 περίπου μαθητές που θα επισκεφθούν το Πανεπιστήμιο Αθηνών (26/2), το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και το Ε.Μ.Π (4/3), το Πανεπιστήμιο Κρήτης (14/3), και το ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος (16/3). Το Ε.Μ.Π. διοργανώνει και ημερίδα για καθηγητές Μέσης Εκπαίδευσης (21/3). Συντονιστής της Ελληνικής διοργάνωσης είναι ο Νίκος Τράκας, από την Σχολή Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών του Ε.Μ.Π., Έλληνας αντιπρόσωπος στην Διεθνή Ομάδα Εκλαΐκευσης στη Φυσική των Σωματιδίων, που έχει σκοπό της επιτροπής να φέρει τη φυσική των σωματιδίων πιο κοντά στο ευρύ κοινό.
Συντονιστές της διοργάνωσης στο ΑΠΘ είναι οι κκ. Κώστας Κορδάς (Επίκουρος Καθηγητής), Δημήτριος Σαμψωνίδης (Επίκουρος Καθηγητής), Χαρά Πετρίδου (Καθηγήτρια), Δημήτριος Ηλιάδης (Διδάκτορας) και Χρήστος Ελευθεριάδης (Αναπληρωτής Καθηγητής). Οι τέσσερεις πρώτοι συμμετέχουν στο πείραμα ATLAS και ο τελευταίος στο πείραμα CAST.
