Η Γέφυρα του Ρίου Αντιρρίου, η Αττική Οδός και το Μετρό της Αθήνας είναι αναμφισβήτητα κάποια από τα πιο εμβληματικά έργα υποδομών που έχει να επιδείξει η χώρα μας. Πολυσύνθετα, μεγαλειώδης και πρωτόγνωρα για τα ελληνικά δεδομένα αποτελούν συνώνυμα κατασκευαστικής υπεροχής. Αυτή η υπεροχή δεν είναι βέβαια τυχαία, αφού στην κατασκευή τους έχει συμβάλλει ο Όμιλος ΆΒΑΞ, γνωστός για την μακροχρόνια εμπειρία του, την υψηλή τεχνογνωσία του και την κατάρτιση των στελεχών του. Γεγονός που έχει οδηγήσει στην υψηλή αξιοπιστία του στην αγορά και στη περαιτέρω διεκδίκηση και ανάληψη νέων έργων.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, δεν προκαλεί έκπληξη ότι ο Όμιλος ΑΒΑΞ διεκδίκησε και κέρδισε ως επικεφαλής της κοινοπραξίας ΑΒΑΞ – GHELLA – ALSTOM την κατασκευή «του μεγαλύτερου δημόσιου έργου που κατασκευάζεται στην Αττική τα τελευταία 20 χρόνια», όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο Πρωθυπουργός, κ. Κυριάκος Μητσοτάκης. Ο λόγος για την κατασκευή του Α’ τμήματος της Γραμμής 4, η συμβασιοποίηση του οποίου πραγματοποιήθηκε πριν λίγες εβδομάδες στο Άλσος Βεΐκου.
Το συγκεκριμένο έργο δεν είναι ή πρώτη εμπειρία της εταιρείας με το Μετρό, αφού στο παρελθόν ο όμιλος είχε αναλάβει εξ ολοκλήρου την επέκταση της Γραμμής 2 προς Ανθούπολη και Ελληνικό (από Αγ. Αντώνιο και Αγ. Δημήτριο αντίστοιχα) και την επέκταση της Γραμμής 3, από Εθνική Άμυνα προς Δουκίσσης Πλακεντίας και από Χαϊδάρι προς Πειραιά. Οι πρώτοι τρεις σταθμοί σε Αγία Βαρβάρα, Κορυδαλλό και Νίκαια παραδόθηκαν το καλοκαίρι του 2020, ενώ το καλοκαίρι του 2022 θα παραδοθούν οι σταθμοί σε Μανιάτικα, Πειραιά και Δημοτικό Θέατρο. Αντίστοιχα στη Θεσσαλονίκη, η εταιρεία ανέλαβε σημαντικό μέρος της κατασκευής για την επέκταση του Μετρό προς Καλαμαριά.
Με προϋπολογισμό ύψους €1.8 δις και την απασχόληση περισσότερων από 5.000 εργαζόμενων πρόκειται για το μεγαλύτερο έργο υποδομής μεταφορών αυτή τη στιγμή στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι κατασκευαστικές εργασίες αναμένεται να ξεκινήσουν στις αρχές του επόμενου έτους και θα ολοκληρωθούν σε 8 χρόνια. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα του έργου, θα κατασκευαστούν σε μια γραμμή μήκους 12,8 χιλιομέτρων, η οποία θα εκτείνεται σε 4 δήμους, 15 νέοι υπόγειοι σταθμοί σε Άλσος Βεΐκου, Γαλάτσι, Ελικώνος, Κυψέλη, Δικαστήρια, Αλεξάνδρας, Εξάρχεια, Ακαδημία, Κολωνάκι, Ευαγγελισμός, Καισαριανή, Πανεπιστημιούπολη, Ιλίσια, Ζωγράφου και Γουδή.
Η επιλογή των συγκεκριμένων σταθμών δεν είναι τυχαία. Η πορτοκαλί Γραμμή 4 σχεδιάστηκε έτσι ώστε να εξυπηρετεί αφενός πολλές πυκνοκατοικημένες γειτονιές της Αθήνας και αφετέρου μεγαλύτερο αριθμό κρίσιμων υποδομών που μέχρι σήμερα εξυπηρετούνται από αστικές συγκοινωνίες και ΙΧ μεταφορικά μέσα. Όπως γίνεται κατανοητό η κατασκευή του έργου θα δώσει μία πολυπόθητη ανάσα για τις αστικές συγκοινωνίες αφού υπολογίζεται πως το σκέλος Άλσος Βεΐκου – Γουδή θα εξυπηρετεί καθημερινά περίπου 340.000 επιβάτες, εκ των οποίων 125.000 θα είναι εργαζόμενοι.
Πέρα της αποσυμφόρησης των συγκοινωνιών το συγκεκριμένο έργο συμβάλει σημαντικά και στη βελτίωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της Αθήνας, καθώς εκτιμάται πως καθημερινά θα πραγματοποιούνται 53.000 λιγότερες μετακινήσεις με ΙΧ.
Επίσης, το έργο θα επιτρέπει την ανάκτηση από το σύστημα πέδησης (φρενάρισμα) των συρμών της μη χρησιμοποιημένης ενέργειας και την επιστροφή της και επαναχρησιμοποίησή της στο δίκτυο της πόλης, ενώ και τα επίπεδα θορύβου στις περιοχές αυτές θα μειωθούν σημαντικά. Τέλος, 1.216 μεγαβατώρες ενέργειας θα εξοικονομούνται καθημερινά, οδηγώντας στην έκλυση 318 λιγότερων τόνων διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα της πόλης.
Όπως είναι λογικό η νέα γραμμή του Μετρό θα ενσωματώνει σύγχρονες τεχνολογίες και τάσεις από το χώρο των μεταφορών, και καινοτόμες μεθόδους κατά τη διάρκεια της κατασκευής της. ίσως το πιο εντυπωσιακό χαρακτηριστικό τεχνολογικής καινοτομίας της νέας γραμμής είναι οι 20 νέοι, πλήρως αυτόνομοι και αυτόματοι συρμοί σύγχρονης αισθητικής. Οι συρμοί αυτοί που θα λειτουργούν χωρίς φυσική παρουσία οδηγού, χάρη στα συστήματα σηματοδότησης & ελέγχου συρμών (ATC) και αυτόματης επιτήρησης συρμού (ATS), θα είναι κατασκευασμένοι σχεδόν πλήρως από ανακυκλώσιμα υλικά φιλικά προς το περιβάλλον, ενώ για την ασφάλεια των επιβατών και στις αποβάθρες των σταθμών, θα τοποθετηθεί σύστημα αυτοματοποιημένης λειτουργίας θυρών αποβάθρας (platform screen doors) οι οποίες θα λειτουργούν ταυτόχρονα με τις θύρες των συρμών, όπως άλλωστε εφαρμόζεται σε πολλά δίκτυα Μετρό σε όλο τον κόσμο.
Σημαντικό μέρος των εκσκαφών θα γίνεται υπόγεια – και όχι με τη μέθοδο ανοικτού ορύγματος (cut & cover) όπως σε προηγούμενα έργα Μετρό, γεγονός που θα μειώσει τη κυκλοφοριακή όχληση και την κατάληψη χώρου στα κατά τόπους εργοτάξια. Με την ταυτόχρονη χρήση δυο νέων συγχρόνων μηχανημάτων διάνοιξης σηράγγων – γνωστά και ως μετροπόντικες – οι κυκλοφοριακές ρυθμίσεις θα περιοριστούν στο ελάχιστο και δεν θα θυμίζουν σε τίποτα τα εργοτάξια των Γραμμών 2 και 3.
Σε επίπεδο κατασκευής θα αξιοποιηθούν καινοτόμες ψηφιακές τεχνολογίες, που στις κατασκευές συνοψίζονται στο αρτικόλεξο ΒΙΜ. Το Building Information Modelling συγκεντρώνει όλα τα φυσικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά μιας υποδομής και δημιουργεί ένα ψηφιακό μοντέλο, το οποίο μπορεί να προσομοιάσει τη λειτουργία της υποδομής σε διαφορετικά σενάρια. Έτσι, δίνεται η δυνατότητα τόσο στον κατασκευαστή, όσο και στον διαχειριστή της υποδομής, να λαμβάνει αποφάσεις σε όλο τον κύκλο ζωής της υποδομής με το μικρότερο δυνατό περιθώριο λάθους ή κόστους. Χάρη στο BIM η Γραμμή 4 του Μετρό θα αποτελεί υπόδειγμα τεχνικού σχεδιασμού, αποδοτικότητας, κατασκευαστικής διαχείρισης και αρτιότητας.
Λαμβάνοντας υπόψιν όλα τα παραπάνω γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι το συγκεκριμένο έργο θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στην καθημερινότητα των πολιτών, θα βελτιώσει τις υποδομές της πρωτεύουσας και θα την καταστήσει πιο φιλική στους επισκέπτες αλλά και στο περιβάλλον. Επιπλέον, με την ανάληψη του έργου από τον όμιλο ΑΒΑΞ, είμαστε σίγουροι ότι με την ολοκλήρωση της κατασκευής, η χώρα μας θα έχει στη διάθεσή της ένα ακόμη εμβληματικό έργο μεγάλου βεληνεκούς.
