Οι σημερινοί γρήγοροι ρυθμοί της ζωής στην Αθήνα, το ατελείωτο κυνήγι της επιβίωσης του χρόνου που ποτέ δεν μας είναι αρκετός, μας έχει κάνει να προσπερνάμε μέσα στην καθημερινότητα μας πράγματα όμορφα και σημαντικά.
Πράγματα που στην πάροδο των ετών μάθαμε να θεωρούμε δεδομένα χωρίς σχεδόν ποτέ να σταθούμε για να παρατηρήσουμε την ομορφιά τους, την αξία τους και τη συμβολή τους στις μετακινήσεις μας στην πόλη.
Ένα από αυτά είναι το δίκτυο του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου Αθηνών – Πειραιώς, γνωστό στους περισσότερους ως ΗΣΑΠ ή ως γραμμή 1 του Μετρό πλέον, καθώς πριν δύο χρόνια το Μετρό, ο ΗΣΑΠ και το Τραμ συγχωνεύτηκαν στην σε μια εταιρεία την «Σταθερές Συγκοινωνίες Α.Ε» (ΣΤΑΣΥ ΑΕ).
Ένα από τα παλαιότερα δίκτυα στην Ευρώπη ο ηλεκτρικός σιδηρόδρομος ξεκίνησε να κατασκευάζεται το 1867 και δύο χρόνια αργότερα στις 27 Φεβρουαρίου του 1869 γίνονται τα εγκαίνια της πρώτης διαδρομής μεταξύ Θησείου και Πειραιά. Μία απόσταση 8,5 χιλιομέτρων που η πρώτη ατμομηχανή με έξι βαγόνια την κάλυπτε μέσα σε 19 λεπτά.
Το 1889 ξεκινά το σκάψιμο της σήραγγας για να φτάσει μέχρι την Ομόνοια κάτι το οποίο τελικά θα γίνει το Μάιο του 1895. Παρόλα αυτά τα τρένα εξακολουθούν να κινούνται με τη δύναμη του ατμού και θα συνεχίσουν έτσι μέχρι το 1904 όταν και ηλεκτροδοτείται και θεωρείται πλέον Μετρό με βάση τις διεθνείς παραδοχές.
Θα μεσολαβήσουν περισσότερα από 30 χρόνια και τελικά στις 21 Ιουλίου του 1930 εγκαινιάζεται ο υπόγειος σταθμός της Ομόνοιας από τον πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο. Σκοπός είναι το τούνελ να φτάσει μέχρι το σταθμό Αττική και από εκεί να συνδεθεί με γραμμές επιφανείας μέχρι την Κηφισιά. Όμως ο πόλεμος που μεσολαβεί διακόπτει τα έργα τα οποία θα συνεχιστούν μεταπολεμικά και θα φτάσουμε στα εγκαίνια του σταθμού Βικτώρια το 1948.
Το 1957 αρχίζει τη λειτουργία του ο τερματικός σταθμός της Κηφισιάς και ο ηλεκτρικός σιδηρόδρομος παίρνει την μορφή που οι περισσότεροι γνωρίζαμε με μικρές αλλαγές μέχρι την είσοδο του Αττικό Μετρό το 2000.
Εκατόν σαράντα πέντε χρόνια αργότερα ο ηλεκτρικός σιδηρόδρομος εξυπηρετεί καθημερινά εκατοντάδες χιλιάδες επιβάτες και αποτελεί ένα από τα ομορφότερα επίγεια δίκτυα ηλεκτρικού σιδηροδρόμου περνώντας κατά διαστήματα μέσα από στοές, τούνελ αλλά και αρκετά σημεία με ιστορικά εκθέματα της αρχαίας Ελλάδας που ανακαλύφθηκαν κατά τη διάρκεια των εργασιών για την επέκταση του δικτύου ιδιαίτερα στο κομμάτι Ομόνοια-Θησείο.
Δυστυχώς η ομορφιά και ο ρομαντισμός που έχει η επίγεια διαδρομή του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου αποτελεί και ένα από τα βασικά μειονεκτήματα του, καθώς η φύλαξη του δικτύου και των υποδομών του είναι μία εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση. Αποτέλεσμα αυτού είναι οι βανδαλισμοί που συστηματικά δέχονται οι συρμοί του δικτύου κυρίως από άτομα που γεμίζουν τα βαγόνια με τα γνωστά γκράφιτι.
Το πρόβλημα είναι πλέον τόσο έντονο που κυριολεκτικά δεν υπάρχει ούτε ένας συρμός που να μην έχει επάνω του γκράφιτι. Από τα πιο σοβαρά περιστατικά ωστόσο ήταν η πυρπόληση ολόκληρου συρμού στο σταθμό της Κηφισιάς το Μάρτιο του 2009 όταν ομάδα ατόμων με καλυμμένα τα πρόσωπά τους, περίμεναν να αδειάσουν τα βαγόνια και πέταξαν βόμβες μολότοφ μέσα στο εσωτερικό του συρμού με αποτέλεσμα την ολοκληρωτική καταστροφή.
Συνολικά δύο συρμοί έχουν καταστραφεί τα τελευταία χρόνια από εμπρησμούς, οι οποίοι συρμοί βρίσκονται ακόμα και σήμερα στο αμαξοστάσιο του Θησείου, δίπλα σε ιστορικά ξύλινα βαγόνια και ηλεκτρομηχανές που χρονολογούνται από το 1930. Δυστυχώς ούτε και αυτά έχουν γλυτώσει από τη μανία των γκράφιτι που κυριολεκτικά καταστρέφουν οτιδήποτε βρεθεί στο πέρασμα τους.
Παρόλα αυτά οι εργαζόμενοι επιμένουν και προσπαθούν να συντηρούν και να κρατούν στη ζωή όσα περισσότερα κομμάτια μπορούν από τη ιστορία του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου.
Δείτε επίσης το θέμα: Το Μετρό της Αθήνας αποκαλύπτεται… – To newsbeast.gr «τρύπωσε» στα σημεία που δεν κυκλοφορούν επιβάτες
