Την εγκατάλειψη, την απώλεια των γονέων τους, την κακοποίηση ή την παραμέληση, γνώρισαν από πολύ νωρίς δεκάδες παιδιά που μεγαλώνουν σήμερα σε ιδρύματα σε όλη την επικράτεια της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Εκατόν ενενήντα παιδιά έχουν βρει εκεί στέγη και φροντίδα, ενώ την «πόρτα» των ιδρυμάτων αυτών κρούουν διαρκώς και περισσότεροι γονείς που δηλώνουν αδυναμία να αντεπεξέλθουν οικονομικά στην ανατροφή των παιδιών τους. Και ενώ ο ρόλος των ιδρυμάτων παγκοσμίως είναι να παραμένουν εκεί προσωρινά τα παιδιά μέχρι να ενταχθούν σε ανάδοχες οικογένειες, στην Ελλάδα όχι μόνο δεν γίνονται πολλές αναδοχές, αλλά ο χρόνος παραμονής των παιδιών στο συγκεκριμένο περιβάλλον ξεπερνά τα 6 χρόνια τη στιγμή που το διεθνώς παραδεκτό χρονικό διάστημα δεν ξεπερνά τους έξι μήνες.
Στον αντίποδα της κατάστασης αυτής, παρατηρείται το τελευταίο καιρό έντονο ενδιαφέρον από γονείς και οικογένειες για να αναλάβουν την αναδοχή κάποιου παιδιού. Ευαισθητοποιημένοι από τις συνέπειες της κρίσης που βιώνει με σκληρό τρόπο η παιδική ηλικία, πολλοί είναι εκείνοι που δηλώνουν πρόθυμοι να φιλοξενήσουν ένα παιδί στο σπίτι τους για λίγες μέρες, ή για λίγους μήνες ή ακόμη και για πάντα με σκοπό την υιοθεσία.
«Την τάση αυτή και το σχετικό ενδιαφέρον διαπιστώνουν δομές κοινωνικής προστασίας που μας ενημερώνουν σχετικά» αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η ψυχολόγος και προϊσταμένη του τμήματος κοινωνικής εργασίας της Διεύθυνσης Κοινωνικής Μέριμνας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, Ελένη Πατίδου.
Η ίδια γνωστοποιεί ότι, βάσει της σχετικής νομοθεσίας (ΦΕΚ 114 του 2009 και προεδρικό διάταγμα 86), προωθείται η δημιουργία εθνικού μητρώου στο οποίο θα καταγράφονται οι υποψήφιοι ανάδοχοι γονείς και τα στοιχεία των παιδιών που θα εισαχθούν σε κάθε οικογένεια. Υπεύθυνος για το μητρώο αυτό είναι ο Εθνικός Οργανισμός Κοινωνικής Αλληλεγγύης που βρίσκεται σε συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες των Περιφερειών, τα ιδρύματα, τις εισαγγελίες και τους ιδιωτικούς φορείς παιδικής προστασίας.
«Αυτή τη στιγμή 190 παιδιά βρίσκονται σε ιδρύματα σε διάφορες περιοχές της Κεντρικής Μακεδονίας. Στη Θεσσαλονίκη 23 παιδιά φιλοξενούνται στη “Μέλισσα”, 15 στην “‘Αρσις”, 50 στο Ελληνικό Παιδικό Χωριό, 42 στο παιδικό χωριό “SOS” και 29 στο “Χαμόγελο του Παιδιού”. Ακόμη 13 παιδιά φιλοξενούνται σε ιδρύματα της Πέλλας, 4 σε φορείς της Πιερίας και 22 σε δομές της Ημαθίας» σχολιάζει η κ. Πατίδου. Εξάλλου, παρά τα αιτήματα από γονείς που αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα να δεχτούν τα συγκεκριμένα ιδρύματα και τα δικά τους παιδιά, λόγω υπερπληρότητας των δομών αυτών κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό και έτσι καταλήγουν εκεί μόνο περιπτώσεις στις οποίες έχει προηγηθεί εισαγγελική παρέμβαση ή απόφαση της δικαιοσύνης.
Η νομοθεσία ορίζει πλέον ότι οι φυσικοί γονείς, εφόσον συντρέχουν οικονομικοί λόγοι, μπορούν να αναζητήσουν κάποιον ανάδοχο για να φιλοξενεί το παιδί τους, ωστόσο σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να ενημερώνουν το εθνικό μητρώο αναδόχων και τις αρμόδιες κοινωνικές υπηρεσίες κάθε τόπου. Από την άλλη πλευρά όσοι ενδιαφέρονται για αναδοχή υποβάλλουν σχετική αίτηση, καλούνται για συνέντευξη, υποβάλλονται σε κοινωνική έρευνα και αξιολόγηση προσωπικότητας και συμπεριφοράς και παρακολουθούν ειδική εκπαίδευση διάρκειας έξι έως δώδεκα μηνών ανάλογα με τις ανάγκες και τα κίνητρα κάθε υποψηφίου. Στη συνέχεια οι κοινωνικές υπηρεσίες σε συνεργασία με τις κατά τόπους εισαγγελίες λαμβάνουν τις σχετικές αποφάσεις.
Οι διαδικασίες στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας έχουν ξεκινήσει και οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνούν με τη Διεύθυνση Κοινωνικής Μέριμνας (Τμήμα Κοινωνικής Εργασίας, Διευθύντρια Άννα Τομπουλίδου) στα τηλ. 2313 330358 και 356.
Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τη νομοθεσία, οι ανάδοχοι γονείς οφείλουν να προστατεύουν τα παιδιά και να τους παρέχουν πραγματική φροντίδα, ενώ τα παιδιά θα πρέπει να διατηρήσουν επαφή με τη φυσική τους οικογένεια, εκτός αν υπάρχει άλλη πρόβλεψη από εισαγγελική ή δικαστική εντολή.
Η διαφορά της αναδοχής από την υιοθεσία είναι ότι στην υιοθεσία το παιδί έχει μετά τα 18 του χρόνια το δικαίωμα να γνωρίσει τη βιολογική του οικογένεια ενώ μέχρι τότε δεν προβλέπεται δυνατότητα επικοινωνίας του μαζί της. Βέβαια, υπάρχει η περίπτωση η αναδοχή να εξελιχτεί ακόμη και σε υιοθεσία.
Στο μεταξύ, κατά την κ. Πατίδου, το υπουργείο Εργασίας (Διεύθυνση Οικογένειας και Παιδιού) βρίσκεται στο στάδιο της επεξεργασίας ενός νέου νόμου όπου θα υπάρχει πρόβλεψη για την οικονομική ενίσχυση των οικογενειών των αναδόχων. Σχετική πρόταση έχει απευθύνει και ο Συνήγορος του Παιδιού προς το υπουργείο Δικαιοσύνης, ώστε να διευθετηθούν ανοιχτά μέχρι σήμερα ζητήματα.
