«Για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας παρακαλείσθε να μην εισέρχεσθε εντός του Δικαστικού Μεγάρου». Με τη φράση αυτή καταλήγει η ανακοίνωση, την οποία αντικρίζουν αυτές τις μέρες οι λιγοστοί -ομολογουμένως- άνθρωποι που φτάνουν έως την κεντρική είσοδο των δικαστηρίων της Θεσσαλονίκης, επί της οδού 26ης Οκτωβρίου.
Τα μέτρα προστασίας από τη διασπορά του κορονοϊού έχουν επηρεάσει και τη «Θέμιδα» και υπό τις συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί αποφασίστηκε ήδη από την περασμένη εβδομάδα η προσωρινή αναστολή της λειτουργίας όλων των δικαστηρίων της χώρας έως τις 27 Μαρτίου (με Κοινή Υπουργική Απόφαση), αφού εκτιμήθηκε ότι είναι υψηλού κινδύνου χώροι για τη μετάδοση του COVID-19, λόγω του συνωστισμού και της πολυκοσμίας που επικρατεί σε αυτούς.
Η ανακοίνωση, όπως αναφέρει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων είναι κολλημένη στην τζαμαρία της πόρτας, από την οποία περνούν καθημερινά, υπό φυσιολογικές συνθήκες, χιλιάδες πολίτες που συναλλάσσονται με τα δικαστήρια. Φέρει, δε, την υπογραφή της προεδρεύουσας του Πρωτοδικείου, η οποία -μεταξύ άλλων- ενημερώνει ότι αναβάλλεται, έως την παραπάνω ημερομηνία, το σύνολο των προγραμματισμένων ακροατηρίων του Πλημμελειοδικείου, με εξαίρεση τις υποθέσεις, όπου εφαρμόζεται η αυτόφωρη διαδικασία. Παρόμοιες ανακοινώσεις έχουν αναρτήσει το Ειρηνοδικείο και το Εφετείο, παραθέτοντας, ανάλογα με την περίπτωση, στοιχεία με τηλέφωνα επικοινωνίας και ηλεκτρονικές διευθύνσεις υπηρεσιών για την εξυπηρέτηση πολιτών και δικηγόρων, όπως επίσης για υποθέσεις που αποσύρονται και θα προσδιοριστούν σε νέες δικασίμους.
Μέτρα προστασίας και άδειες αίθουσες
Δευτέρα 16 Μαρτίου, 12μμ: Αστυνομικοί που συνήθως διενεργούν τους ελέγχους μπροστά από τα μηχανήματα ασφαλείας X-Ray στέκονται στην είσοδο των δικαστηρίων. Οι περισσότεροι φορούν γάντια, ενώ μία συνάδελφός τους και προστατευτική μάσκα. «Πρέπει κι εμείς να λάβουμε ατομικά μέτρα προστασίας», λένε. Η είσοδος -σύμφωνα με οδηγίες που έχουν δοθεί- επιτρέπεται για συγκεκριμένες περιπτώσεις, όπως για παράδειγμα υποθέσεις που υπάγονται στις εξαιρέσεις της ΚΥΑ. Για τα υπόλοιπα παραπέμπουν στις ανακοινώσεις.
Η κίνηση είναι σχεδόν μηδενική, θυμίζοντας ημέρες Μεγάλης Εβδομάδας ή Σαββατοκύριακα. Είναι χαρακτηριστικό ότι το φουαγέ του ισογείου, που συνήθως εκείνη την ώρα κατακλύζεται από κόσμο, είναι άδειο. Ελάχιστες είναι και οι συνοδείες κρατουμένων- μία υπόθεση μεγάλης ποσότητας ναρκωτικών ύστερα από προθεσμία που χορηγήθηκε στους κατηγορούμενους ενόψει της απολογίας τους σε ειδικό ανακριτή, αλλά και μία υπόθεση αλλοδαπού που συνελήφθη για παραβίαση του μέτρου απαγόρευσης λειτουργίας καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος λόγω κορονοϊού. Πρόκειται για ιδιοκτήτη κουρείου στη δυτική Θεσσαλονίκη, η περίπτωση του οποίου περιλαμβάνεται ανάμεσα στις τρεις πρώτες συλλήψεις που ανακοινώθηκαν στη Θεσσαλονίκη (ακολούθησαν -στο μεταξύ- άλλες τρεις). Ο ίδιος παραπέμφθηκε να δικαστεί στο αυτόφωρο, από το οποίο θα ζητούσε αναβολή, όπως και έγινε.
Στην αίθουσα με τα αυτόφωρα, αν και οι υποθέσεις που πρόκειται να δικαστούν είναι ελάχιστες, τα μέτρα είναι πρωτοφανή. Οι δικαστές που έχουν ανέβει στην έδρα φορούν μάσκες, ενώ οι αστυνομικοί καλούν μία προς μία τις υποθέσεις προς εκδίκαση, για να αποφευχθούν οι συνθήκες πολυκοσμίας που επικρατούν συνήθως στα ακροατήρια. Οι δικηγόροι περιμένουν καρτερικά έξω από την αίθουσα μέχρι να φωνάξει το δικαστήριο την υπόθεση τους. «Έκτακτες καταστάσεις απαιτούν έκτακτα μέτρα», θα πει δικηγόρος που περιμένει τη σειρά του για να δικάσει μία αίτηση μετατροπής ποινής σε κοινωφελή εργασία.
Την ίδια ώρα, στον τέταρτο όροφο του Δικαστικού Μεγάρου όπου βρίσκονται τα γραφεία του τοπικού Δικηγορικού Συλλόγου, το τηλέφωνο του προέδρου του Στάθη Κουτσοχήνα έχει πάρει «φωτιά». «Πολλοί συνάδελφοι καλούν και ζητούν ενημέρωση για διάφορα θέματα και υποθέσεις που δεν αναφέρονται ρητά στην ΚΥΑ. Τι γίνεται π.χ. με τις προσωρινές διαταγές ή με εκείνες τις περιπτώσεις που συνάδελφοί καλούνται να διενεργήσουν εκλογές σε σωματεία, όπως και μία σειρά από εξειδικευμένα θέματα που συνδέονται με τη λειτουργία των υπηρεσιών», λέει, περιστοιχισμένος από μέλη της διοίκησης και εργαζόμενους του Συλλόγου.
Ο κ. Κουτσοχήνας εξηγεί ότι τα ειδικότερα ζητήματα λειτουργίας των δικαστηρίων θα ρυθμιστούν με αποφάσεις που θα λάβουν οι διοικήσεις των οικείων Δικαστηρίων και Εισαγγελιών, για το περιεχόμενο των οποίων θα ενημερωθούν τα μέλη του Συλλόγου. Πράγματι, μέχρι το απόγευμα της ίδιας μέρας, οι περισσότεροι από τους έξι χιλιάδες ενεργούς δικηγόρους της Θεσσαλονίκης έλαβαν ειδοποιήσεις μέσω της εφαρμογής του Συλλόγου για τις συγκεκριμένες αποφάσεις. Έτσι, διαβάζουμε ότι η Εισαγγελία Εφετών αποφάσισε να εξυπηρετεί συνηγόρους και κοινό το διάστημα από 13.00-14.30, ενώ η προσέλευσή τους πρέπει να συνδέεται μόνο με υποθέσεις που εκδικάζονται μέσα στο επίμαχο διάστημα της αναστολής (16-27/3) ή/και θέματα κατεπείγοντος χαρακτήρα που χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης κατά την κρίση του εκάστοτε εισαγγελέα υπηρεσίας. Στη δεύτερη αυτή περίπτωση, οι συναλλασσόμενοι με τα τμήματα της Εισαγγελίας Εφετών θα πρέπει να προσέρχονται με γραπτή αίτηση ώστε να αξιολογείται το κατεπείγον ή μη από την εισαγγελική αρχή, ενώ η προσέλευση θα γίνεται κατόπιν προφορικής πρόσκλησης του αρμόδιου γραφείου.
Κατεπείγοντος χαρακτήρα πράξεις τακτικής ανάκρισης θα διενεργούν και τα τακτικά και ειδικά ανακριτικά τμήματα του Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης, όπως αποφασίστηκε, ενώ το ίδιο ισχύει για το τμήμα Πιστοποιητικών- Διαθηκών- Σωματείων- Εταιρικών που θα παραλαμβάνει αιτήσεις και θα εκδίδει πιστοποιητικά μόνο για επείγουσες υποθέσεις. Επίσης, αιτήσεις για χορήγηση προσωρινών διαταγών και ανάκλησή τους θα κατατίθενται στη γραμματεία των ασφαλιστικών μέτρων και θα εισάγονται υπό προϋποθέσεις προς συζήτηση, εάν ο πρόεδρος υπηρεσίας κρίνει ότι συντρέχει εξαιρετικά επείγουσα περίπτωση.
Σε ό,τι αφορά το Ειρηνοδικείο Θεσσαλονίκης αποφασίστηκε να εξαιρεθεί από το μέτρο της αναστολής, εκτός από τη διαδικασία δημοσίευσης αποφάσεων, η χορήγηση ή ανάκληση προσωρινών διαταγών οι οποίες θα γίνονται χωρίς κλήτευση του αντίδικου. Κανονικά θα δικάζονται, εξάλλου, οι προσωρινές διαταγές των υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων, ενώ προβλέπονται παρατάσεις (με επιμέλεια του αιτούντος) για προσωρινές διαταγές που έχουν ήδη χορηγηθεί έως τη συζήτησή τους αλλά ματαιώνεται λόγω της αναστολής λειτουργίας δικαστηρίων.
Εξάλλου, το Υποθηκοφυλακείο και το Κτηματολογικό Γραφείο Θεσσαλονίκης, σύμφωνα με όσα έγιναν γνωστά, θα δέχονται για κατάθεση μόνο έγγραφα για τα οποία υπάρχει προθεσμία κατάθεσης. Για καταθέσεις άλλων εγγράφων, αιτήσεων πάσης φύσεως, η παράδοση πιστοποιητικών καθώς και η έρευνα των δικηγόρων και δικαστικών επιμελητών αναστέλλονται μέχρι νεοτέρας.
Σε ό,τι αφορά τον ίδιο τον Δικηγορικό Σύλλογο τα γραφεία του θα λειτουργούν με προσωπικό ασφαλείας και οι υπηρεσίες του θα εξυπηρετούν μόνο επείγουσες περιπτώσεις με ωράριο λειτουργίας 8.30 έως 13.30.
Τη ίδια ώρα, οι προϊστάμενοι των τμημάτων των δικαστικών υπηρεσιών καταρτίζουν προγράμματα για εκ περιτροπή απασχόληση των συναδέλφων τους δικαστικών υπαλλήλων. «Γνώμονάς μας είναι να εξασφαλιστεί η ομαλή λειτουργία κάθε τμήματος», τονίζει δικαστική υπάλληλος στην Εισαγγελία Πρωτοδικών. την ώρα που επιστρέφει στον υπολογιστή της, απολυμαίνοντας σχολαστικά με αντισηπτικά μαντηλάκια τα χέρια της.
Όπως αποφασίστηκε από την Εισαγγελία Πρωτοδικών, όλα τα τμήματα των υπηρεσιών της θα λειτουργούν με προσωπικό ασφαλείας το οποίο θα εναλλάσσεται καθημερινά. Οι δε ώρες εξυπηρέτησης του κοινού περιορίζονται στο χρονικό διάστημα από 9.30 έως 12.30 (για τον εισαγγελέα υπηρεσία 9.00-12.00).
Στο μεταξύ, στον διάδρομο του πρώτου ορόφου που οδηγεί στα γραφεία των εισαγγελικών λειτουργών περνούν οι δικαστές του αυτοφώρου. Εξακολουθούν να φορούν τις μάσκες τους. «Τέλος για σήμερα;», ρωτάει συνάδελφός τους και εκείνοι απαντούν καταφατικά. Μόλις είχαν τελειώσει την πρώτη τους δικάσιμο στην εποχή του κορονοϊού.
