Tη στάση της ΕΕ απέναντι στο προσφυγικό δράμα, την ώρα που η Τουρκία έχει ανοίξει τα σύνορά της στους πρόσφυγες σχολιάζει η Süddeutsche Zeitung σε άρθρο με τίτλο «Ο πόλεμος της Ευρώπης».
Ο σχολιογράφος παρατηρεί: «Από την αρχή της προσφυγικής κρίσης το 2015 η Ευρώπη και ειδικά η Γερμανία έχουν δαπανήσει πολλή πολιτική ενέργεια και χρήματα για να κρατήσουν το προσφυγικό δράμα έξω από την πόρτα τους. Ο πόλεμος στη Συρία είναι σκληρότερος και πιο ανηλεής, είναι η προθυμία των πολέμαρχων να εκμεταλλευτούν τον φόβο του θανάτου των αμάχων για δικούς τους σκοπούς». Όπως εκτιμά το σχόλιο «Εμμέσως η Ευρώπη έχει γίνει μέρος αυτού του πολέμου: από τον Τούρκο πρόεδρο, ο οποίος πληρώνει τώρα ένα τεράστιο τίμημα για την αμφιταλαντευόμενη πολιτική του μεταξύ Ρωσίας και ΝΑΤΟ, και από τις φράξιες του συριακού πολέμου, από όπου ο ρώσος πρόεδρος συνδράμει τον σφαγέα της Δαμασκού και κάνει τον εαυτό του συνένοχο σε βαριά εγκλήματα πολέμου».
Σύμφωνα με το σχόλιο «εφόσον οι ΗΠΑ έχουν παραιτηθεί από την ευθύνη για τη Συρία ήδη επί Ομπάμα, μένει στην ΕΕ, όπως και πριν από πέντε χρόνια, μόνο η επιλογή αν θέλει να γίνει θεατής και έμμεσα θύμα αυτού του πολέμου- ή αν θα θυμηθεί τη δύναμή της και θα παρέμβει. Η διαπραγματευτική διπλωματία, οι σύνοδοι και οι προειδοποιήσεις γίνονται αντιληπτές από τους κατοίκους της Λέσβου ή της Σάμου, όπου φτάνουν πρόσφυγες, μόνο ως κυνική σιωπή (…) Ως εκ τούτου η ΕΕ πρέπει γρήγορα να οργανώσει τα μέσα που διαθέτει, ώστε να παρέμβει σε αυτόν τον πόλεμο. Η Ρωσία και η Τουρκία είναι οικονομικά εξαρτώμενες και ευάλωτες. Αυτός ο μοχλός πίεσης πρέπει τώρα να χρησιμοποιηθεί ώστε να αναγκάσει τον Βλάντιμιρ Πούτιν να βάλει μυαλό και τον Ταγίπ Ερντογάν να λογικευτεί (…) H EE πρέπει να παρέμβει το συντομότερο δυνατόν, τον οικονομικό μοχλό πίεσης διαθέτει πάντα η ίδια».
Πώς θα αποφευχθεί «μια επανάληψη του 2015»;
Από την πλευρά της η Handelsblatt εκτιμά σε σχόλιο ότι η ΕΕ έχει γίνει «εκβιάσιμη» διότι εδώ και καιρό στέκεται «τυφλά» απέναντι στη συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας, αφήνοντας συγχρόνως «κλειστά τα σύνορα κατά μήκος της Βαλκανικής Οδού».
Σύμφωνα με την Deutsche Welle, όπως παρατηρεί το σχόλιο: «τώρα, που ο Ερντογάν άνοιξε τα σύνορα, ο εκβιασμός είναι παρών. Χωρίς τη στήριξη του ΝΑΤΟ στη Συρία, χωρίς περισσότερα χρήματα για τους πρόσφυγες που ζουν στην Τουρκία, θα στείλει τα καραβάνια ξανά στους δρόμους ανά την Ευρώπη, απειλεί ο ηγέτης της Άγκυρας – όπως και το 2015». Και τι κάνει το Βερολίνο; «Μια κατάσταση παρόμοια με εκείνη του 2015 δεν πρέπει να επαναληφθεί, λένε εκεί – η καγκελάριος και οι πιθανοί διάδοχοί της συμφωνούν γρήγορα» σημειώνει το σχόλιο προσθέτοντας: «ωστόσο δεν έχουν καμιά απάντηση για το πώς δεν θα επαναληφθεί το 2015. Η χρήση δακρυγόνων ή –θεός φυλάξει- ίσως πυρών, δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να αποτελούν λύση. Οι Βρυξέλλες και το Βερολίνο δεν θα έχουν σχεδόν καμία άλλη επιλογή από το να υποχωρήσουν απέναντι στον Ερντογάν. Όχι στρατιωτικά, επειδή αφενός ο πόλεμος στη Συρία δεν μπορεί πλέον να κερδηθεί και αφετέρου, επειδή ο Άσαντ, με την υποστήριξη της Ρωσίας, σύντομα θα ελέγχει και πάλι όλη τη Συρία. Αλλά μπορούν να το κάνουν με το να δεχθούν τους αμάχους, που εγκαταλείπουν τις εστίες τους εξαιτίας των επιθέσεων του κυβερνητικού στρατού και των ρωσικών αεροπορικών επιδρομών».
Όσο για την ευθύνη της Γερμανίας το σχόλιο αναφέρει: «Η Γερμανία, ως η μεγαλύτερη οικονομική δύναμη της Ευρώπης είναι η πρώτη που θα πρέπει να αντιδράσει. Σε περίπτωση που από τον φόβο των ψήφων που θα πάρει το AfD θα θυσιαστεί ο ανθρωπισμός, θα έχουν κερδίσει ήδη οι Δεξιοί. Η Γερμανία θα πρέπει να δεχθεί κάποιους από τους πρόσφυγες που βρίσκονται στην Τουρκία, ελπίζοντας ότι θα ακολουθήσουν το παράδειγμά της κι άλλες χώρες».
«Η τραγική αποτυχία μιας μεγάλης ιδέας…»
«Η κατάσταση στα ελληνοτουρκικά σύνορα αποτελεί μια κρίση με προηγούμενο» παρατηρεί η εφημερίδα TAZ του Βερολίνου. «Ήταν αναμενόμενη αλλά όχι αναπόφευκτη. Θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί, εάν η ΕΕ δεν είχε αναβάλει τις διαπραγματεύσεις για ένα σχέδιο διαχείρισης του μεταναστευτικού, εάν δεν είχε γίνει εκβιάσιμη από τον Τούρκο πρόεδρο –με μια αμφιλεγόμενη από πολλές απόψεις συμφωνία-, εάν δεν φοβόταν τόσο πολύ τους ακροδεξιούς εξτρεμιστές εντός των δικών της συνόρων. Θα ήταν σήμερα λιγότερο αβοήθητη. Πλέον οι καλές συμβουλές κοστίζουν ακριβά».
Όπως παρατηρεί το σχόλιο, αν και η ΕΕ κατανοεί τον εαυτό της όχι ως «οικονομική ένωση» αλλά ως «ένωση αξιών», το ερώτημα που τίθεται είναι ποιες τελικά είναι αυτές οι αξίες: τα ανθρώπινα δικαιώματα, ο σεβασμός του δικαίου, η ανθρώπινη αξιοπρέπεια; «Όλοι αυτοί οι στόχοι έχουν πληγεί εδώ και χρόνια στο συγκείμενο του προσφυγικού», παρατηρεί η TAZ. Και κλείνοντας σημειώνει αναφορικά με τις εικόνες προσφύγων να αποτρέπονται από το να φτάσουν στην Ευρώπη: «Αυτό που δεν υπάρχει είναι ένα σχέδιο. Κι επίσης δεν υπάρχει μια ‘κοινότητα αξιών’. Eίναι πολύ πιθανό αυτή τη στιγμή να βλέπουμε την εσωτερική διάλυση της Ευρώπης. Αυτό θα ήταν το τραγικό τέλος μιας μεγάλης ιδέας. Αλλά όχι με ευθύνη των προσφύγων. Θα οφείλεται στον εγωισμό και τη δειλία εκείνων που –έτυχε- να έχουν γεννηθεί σε χώρες με ειρήνη».
