Φως στις αιτίες της πτώσης του Μυκηναϊκού και άλλων σημαντικών πολιτισμών στην Ανατολική Μεσόγειο, έρχεται να ρίξει νέα επιστημονική έρευνα. Σύμφωνα με αυτή, πίσω από την κατάρρευση των πολιτισμών βρίσκονταν μια ξηρασία διάρκειας περίπου 300 ετών.

Για την πραγματοποίηση της μελέτης, οι ερευνητές, με επικεφαλής τον αρχαιολόγο Ντέιβιντ Κανιέβσκι, μελέτησαν υπολείμματα γύρης και πλαγκτού, που βρέθηκαν σε διαδοχικά ιζήματα του βυθού μιας αρχαίας λίμνης στη Λάρνακα της Κύπρου, η οποία κάποτε ήταν λιμάνι, αλλά μετά (γύρω στο 1350 π.Χ.) περικλείστηκε από την ξηρά.

Με την ανάλυση των στοιχείων που βρήκαν στη λίμνη, δημιούργησαν μια εικόνα για τις διαχρονικές μεταβολές του κλίματος που συνέβησαν στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής. Έτσι, συμπέραναν ότι μετά τον 13ο αιώνα π.Χ. σημειώθηκε μια παρατεταμένης διάρκειας ξηρασία η οποία προκάλεσε μια σειρά από πολέμους, λιμούς και εσωτερικές αναταραχές, οι οποίοι οδήγησαν τελικά στην κατάρρευση των ισχυρών και ένδοξων πολιτισμών. Μεταξύ αυτών, εκτός του Μυκηναϊκού, εντάσσεται και ο πολιτισμός των Χετταίων της Ανατολίας και άλλων της Ύστερης Εποχής του Χαλκού.

Οι μεταβολές στα ισότοπα άνθρακα και στα είδη φυτών που βρέθηκαν στη λίμνη, δείχνουν ότι βαθμιαία το κλίμα έγινε ολοένα πιο ξηρό και άνυδρο λόγω της σημαντικής μείωσης των βροχών, με συνέπεια οι γεωργικές καλλιέργειες να καταστραφούν.

Αυτή η εξέλιξη εκτιμάται ότι οδήγησε τους πληθυσμούς της ευρύτερης περιοχής σε αδυναμία διατροφής, σε πολιτικοοικονομικές κρίσεις, μαζικές μεταναστεύσεις, πολέμους και επιδρομές,όπως των αινιγματικών «λαών της θάλασσας» κατά της Αιγύπτου περίπου το 1300 π.Χ. Η μελέτη της κυπριακής λίμνης δείχνει ότι η γεωργία στην περιοχή είχε εισέλθει σε περίοδο κρίσης έως το 1200 π.Χ. και δεν κατάφερε να ανακάμψει πριν το 850 π.Χ.

Συνδυάζοντας στοιχεία από τη μελέτη των πινακίδων με σφηνοειδή γραφή, καθώς και την αλληλογραφία μεταξύ βασιλιάδων της περιοχής, οι ερευνητές τεκμαίρουν ότι η κρίση της Ύστερης Εποχής του Χαλκού ήταν μια πολύπλοκη διαδικασία, η οποία αρχικά «πυροδοτήθηκε» από την κλιματική αλλαγή και τελικά οδήγησε στο κάψιμο των μεγάλων πόλεων και στον αφανισμό ή το ξερίζωμα πολλών πληθυσμών.