Το ντονέρ και το κεμπάμπ πέτυχαν μια οριακή νίκη χθες το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καθώς οι ευρωβουλευτές δεν κατάφεραν να θέσουν «εκτός νόμου» τα φωσφορικά άλατα που χρησιμοποιούνται ευρέως για τη διατήρηση της γεύσης και της υγρασίας του κρέατος.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε προτείνει να επιτραπεί η χρήση του φωσφορικού άλατος στο κατεψυγμένο κρέας κεμπάμπ, για να εναρμονιστεί με την τρέχουσα πρακτική. Αυτή η χημική ουσία θεωρητικά απαγορεύεται να χρησιμοποιείται στο κεμπάμπ αλλά ο κανόνας σπανίως εφαρμόζεται. Τα φωσφορικά άλατα επιτρέπονται σε ορισμένα είδη λουκάνικων.
Οι Πράσινοι και οι Σοσιαλιστές προσπάθησαν να μπλοκάρουν την πρόταση της Επιτροπής, υποστηρίζοντας ότι τα πρόσθετα αυτά μπορεί να αυξάνουν τον κίνδυνο καρδιοπαθειών και να προκαλούν βλάβες στα οστά. Επισήμαναν επίσης ότι δεν επιτρέπεται γενικά η χρήση τους σε κρέατα.
Οι ευρωβουλευτές που ήταν παρόντες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υπερψήφισαν την πρόταση του συναδέλφου τους, με ψήφους 373 έναντι 272 κατά. Όμως για να μπλοκάρουν την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής χρειαζόταν η απόλυτη πλειοψηφία, δηλαδή 376 ψήφοι.
Το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, που αποτελεί τη μεγαλύτερη ομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τόνισε ότι αν απαγορευτεί η χρήση φωσφορικών αλάτων μπορεί να χαθούν 200.000 θέσεις εργασίας σε όλη την Ευρώπη – περισσότερες από τις μισές στη Γερμανία. Υποστηρίζει επίσης ότι δεν υπάρχει κάποιος κίνδυνος για την υγεία των καταναλωτών.
Η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων σχεδιάζει να επανεκτιμήσει την ασφάλεια των φωσφορικών αλάτων μέχρι τα τέλη του 2018.
Όπως τονίζεται σε ανακοίνωση του Ευρωκοινοβουλίου: «Το ψήφισμα που ζητούσε να απορριφθεί η πρόταση της Επιτροπής για χρήση πρόσθετων φωσφορικών αλάτων στον κατεψυγμένο γύρο δεν συγκέντρωσε την απαραίτητη πλειοψηφία των 376 ευρωβουλευτών.
Ως εκ τούτου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί πλέον να επιτρέψει τη χρήση φωσφορικού οξέος, διφωσφορικών, τριφωσφορικών και πολυφωσφορικών αλάτων (Ε 338-452) στον κατεψυγμένο γύρο (όλα τα είδη κρέατος).
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η χρήση φωσφορικών αλάτων απαιτείται προκειμένου να σχηματιστεί μια πρωτεϊνική μεμβράνη που συγκολλάει τα κομμάτια κρέατος και επιτρέπει έτσι την ομοιόμορφη ψύξη και το ψήσιμό τους.
Το ψήφισμα που κατατέθηκε από την επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων έλαβε 373 ψήφους υπέρ, 272 κατά και 30 αποχές, ωστόσο δεν κατάφερε να συγκεντρώσει την απαραίτητη απόλυτη πλειοψηφία των 376 ψήφων.
Το ψήφισμα καλούσε την ολομέλεια να ασκήσει βέτο στη χρήση φωσφορικών αλάτων στον κατεψυγμένο γύρο καθότι υπάρχουν ανησυχίες για τις επιπτώσεις τους στην υγεία, ενώ αναμένεται και η δημοσίευση της επιστημονικής αξιολόγησης των ουσιών αυτών από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων πριν από το τέλος του 2018.
Οι ευρωβουλευτές υπογραμμίζουν ότι σε σχετική της έκθεση η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2017) σημείωσε ότι σε ορισμένα κράτη μέλη οι αρχές και οι υπεύθυνοι των επιχειρήσεων τροφίμων χρησιμοποίησαν διαφορετικές, και ορισμένες φορές εσφαλμένες, ερμηνείες του κοινοτικού δικαίου όσον αφορά τα παρασκευάσματα και τα προϊόντα κρέατος. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την μη ομοιόμορφη εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας».
Στην πρόταση που κατατέθηκε προς ψήφιση στην Ευρωβουλή τονίζεται πως: «Τα φωσφορικά άλατα υπάρχουν σε πολλά τρόφιμα και οι μορφές που χρησιμοποιούνται ως πρόσθετες ύλες απορροφώνται ευκολότερα από το έντερο». Σημειώνεται ότι «υπάρχουν σοβαρές ανησυχίες και ερωτήματα γύρω από τις αρνητικές επιπτώσεις που έχουν στην υγεία τα φωσφορικά άλατα που χρησιμοποιούνται ως πρόσθετα τροφίμων, ενώ διαπιστώθηκε ότι, συνολικά, τα κράτη μέλη αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα στην προσπάθειά τους να εξακριβώσουν ότι τα πρόσθετα τροφίμων χρησιμοποιούνται σύμφωνα με τις νομοθετικές απαιτήσεις της Ένωσης».
Σημειώνεται ακόμη ότι «το 2012 δημοσιεύθηκε επιστημονική ανασκόπηση στην οποία διαπιστωνόταν ότι τα φωσφορικά πρόσθετα στα τρόφιμα είναι ένα θέμα που προκαλεί ανησυχίες και συνδέονται με αύξηση του καρδιαγγειακού κινδύνου. Επιστημονική μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2013 δείχνει ότι η υψηλή πρόσληψη φωσφόρου συνδέεται με αυξημένη θνησιμότητα σε αντιπροσωπευτικό σε εθνικό επίπεδο, υγιή πληθυσμό των ΗΠ και ότι, λόγω της επικράτησης της πρόσληψης υψηλών ποσοτήτων φωσφόρου από υγιείς ενηλίκους και της ευρείας χρήσης των ανόργανων φωσφορικών προσθέτων στα μεταποιημένα τρόφιμα, τα ευρήματα μπορεί να έχουν σοβαρές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία».
Τι ισχύει στην Ελλάδα για τα φωσφορικά άλατα στο γύρο
Στην Ελλάδα το ζήτημα με τα φωσφορικά άλατα πήρε διαστάσεις, ωστόσο φαίνεται ότι δεν έχει σχέση με τα ελληνικά προϊόντα.
Ο Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών Επεξεργασίας Κρέατος (ΣΕΒΕΚ) αναφέρει ότι το ζήτημα των φωσφορικών αλάτων δεν αφορά τον γύρο που παράγεται στην Ελλάδα, καθώς δεν χρησιμοποιούνται στην επεξεργασία του.
Μάλιστα με γνώμονα την προστασία του γύρου, έχει ήδη ξεκινήσει διαδικασία για την κατοχύρωσή του ως Εγγυημένου Παραδοσιακού Ιδιότυπου Προϊόντος/ΕΠΙΠ.
Στην παραγωγή γύρου στην Ελλάδα από χοιρινό κρέας ή κοτόπουλο δεν χρησιμοποιούνται ποτέ φωσφορικά άλατα.
Τα προϊόντα αυτά προστατεύονται από το ελληνικό κώδικα τροφίμων και ποτών ο οποίος απαγορεύει τη χρήση τέτοιων πρόσθετων.
