Όταν η φαντασία και η πραγματικότητα γίνονται… μοντελισμός

Ο μοντελισμός είναι «κόλλημα» από κάθε άποψη! Παλαιότερα υπήρχε η άποψη ότι για να ασχοληθείς με αυτό το χόμπι, έπρεπε να είσαι «χασομέρης» και «φραγκάτος». Ίσως ο τελευταίος χαρακτηρισμός και να έστεκε πριν πολλά πολλά χρόνια που έπρεπε να εισάγεις, μιας και στην Ελλάδα δεν υπήρχαν, τόσο τα κομμάτια του συναρμολογούμενου όσο και τις κόλες και τα χρώματα. Τώρα όμως πλέον υπάρχουν όλα στην Ελλάδα και σε τιμές που απευθύνονται σε όλα τα βαλάντια. Κάνοντας μια βόλτα στα μαγαζιά μοντελισμού, που στην Αθήνα βρίσκονται κυρίως στην Ιπποκράτους, μπορείς να βρεις σχεδόν πάντα αυτό που θέλεις. Είτε σκοπός σου είναι να φτιάξεις ένα συγκεκριμένο συναρμολογούμενο ή φιγούρα, είτε κάποιο διόραμα. Η αφοσίωση που επιδεικνύουν οι μοντελιστές προκειμένου να ολοκληρώσουν αυτό που έχουν στο μυαλό τους, ορισμένες φορές έχει φτάσει ακόμα και να γίνει αιτία διαζυγίου, καθώς ο/η σύζυγος ένοιωσε παραμελημένος/η. Οι μοντελιστές αντλούν τα θέματά τους από την πραγματικότητα αλλά και από την φαντασία, επιστημονική και μη. Πρόκειται σίγουρα για «μικρόβιο» που έχει διεθνείς διαστάσεις, κάτι που αποδεικνύεται από την IPMS.

Η Διεθνής Ένωση Πλαστικομοντελιστών

H IPMS (International Plastic Modelers Society) είναι η Διεθνής Ένωση Πλαστικομοντελιστών και ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 60 στην Αγγλία. Δημιουργήθηκε από μοντελιστές οι οποίοι διαπίστωσαν πως μέσω της συναναστροφής και σύσφιξης σχέσεων με άλλους μοντελιστές, της ανταλλαγής τεχνικών και ιστορικών πληροφοριών, εικαστικών απόψεων, αλλά και μέσω της άμιλλας και του συναγωνισμού, τόσο οι ίδιοι όσο και το χόμπι τους δεν θα μπορούσαν παρά να βγουν κερδισμένοι. Γρήγορα η ιδέα αυτή εξαπλώθηκε σε ολόκληρο τον κόσμο με αποτέλεσμα να υπάρχουν σήμερα πάνω από 40 εθνικά παραρτήματα. Τα παραρτήματα αυτά είναι διοικητικά ανεξάρτητα μια και το καθένα έχει δικό του καταστατικό και εκλέγει δικό του διοικητικό συμβούλιο, αλλά θεωρούνται όλα μέλη της ίδιας οικογένειας. Για το λόγο αυτό τα μέλη ενός εθνικού παραρτήματος έχουν τα προνόμια μέλους της IPMS σε οποιαδήποτε εκδήλωση ή δραστηριότητα της σε ολόκληρο τον κόσμο.

Η Ένωση Πλαστικομοντελιστών στην Ελλάδα

H IPMS Ελλάδος είναι ένα από τα εθνικά παραρτήματα της IPMS. Είναι ένας μη κερδοσκοπικός σύλλογος ανθρώπων όλων των ηλικιών που αγαπούν τον μοντελισμό, την ιστορία, την ιστορική έρευνα, την τεχνολογία. Ιδρύθηκε το 1981 από μια μικρή ομάδα Ελλήνων μοντελιστών που διαπίστωσαν πως το hobby θα έπρεπε να ενηλικιωθεί. «Έπρεπε εμείς οι ίδιοι αλλά και το οικογενειακό μας περιβάλλον, οι φίλοι και γνωστοί μας και οι ελάχιστοι τότε εισαγωγείς και έμποροι μοντελιστικών ειδών να καταλάβουν πως δεν παίζαμε» αναφέρει χαρακτηριστικά η ιστοσελίδα του Ελληνικού παραρτήματος της IPMS. Μετά από σχεδόν τριάντα χρόνια διαρκούς παρουσίας θα ήταν εύκολο κανείς να κάνει έναν απολογισμό. Η αποδοχή του hobby και η καταξίωσή του στο ευρύτερο κοινό, η προβολή του από Μ.Μ.Ε., η μεγάλη ανάπτυξη των καταστημάτων που σχετίζονται με τον μοντελισμό και η τεράστια ποικιλία ειδών που αυτά προσφέρουν, αλλά και η συνεχής βελτίωση της ποιότητας της δουλειάς των Ελλήνων μοντελιστών που συχνά επιβεβαιώνεται με διεθνής διακρίσεις αποτελούν απόδειξη πως με την σημαντική συμβολή της IPMS Ελλάδο0, ο μοντελισμός στην χώρα μας πλέον ενηλικιώθηκε. Κατά την πορεία της Ένωσης αυτά τα χρόνια διαπιστώθηκε η ανάγκη για καλύτερη παρουσία στην επαρχία. Έτσι δημιουργήθηκαν και λειτουργούσαν παραρτήματα στην Κέρκυρα, στα Χανιά και στην Πάτρα. Αυτά μαζί με το παράρτημα Βορείων Προαστίων της Αθήνας που ήταν και το αρχαιότερο, συμπλήρωναν το πρόγραμμα δραστηριοτήτων της Ένωσης με πρωτοβουλίες τοπικού χαρακτήρα όπως εκθέσεις, σεμινάρια και μαθήματα μοντελισμού, επισκέψεις σε ιστορικούς ή μοντελιστικά ενδιαφέροντες χώρους κ.α. επιδεικνύοντας πάντοτε αξιοζήλευτο ενθουσιασμό και συμμετοχή. Η IPMS Ελλάδος, από το 2003 έχει έδρα και γραφεία στην Ηλιούπολη στην οδό Δαιδάλου 23. Αυτό που επίσης αξίζει να αναφέρουμε είναι πως ο στατικός μοντελισμός έχει πλέον διαδοθεί σε τέτοιο βαθμό στην Ελλάδα που κάθε χρόνο γίνονται και εκθέσεις.

Η 36η έκθεση

Το Newsbeast.gr βρέθηκε στην Τεχνόπολη στο Γκάζι, όπου στεγάστηκε η 36η έκθεση. Σε αυτή υπήρχαν και επετειακά αφιερώματα στα 100 Χρόνια από την Οκτωβριανή Επανάσταση και τον Ρωσικό Εμφύλιο, τα 75 χρόνια από τις Μεγάλες Μάχες του 1942, στα 50 Χρόνια από τον Πόλεμο των Έξι Ημερών (1967) και στα 35 Χρόνια από τον Πόλεμο των Φώκλαντς (1982). Πέρα από αυτές τις θεματικές όμως, οι μοντελιστές πραγματικά έδειξαν ότι η φαντασία και το μεράκι δεν έχουν όρια. Έτσι από την έκθεση πέρασαν δράκοι, παραμυθένιοι ήρωες, διοράματα καθημερινών στιγμών και ότι άλλο βάζει ο νους. Αυτό που αξίζει να αναφέρει κανείς είναι το γεγονός πως σε μεγάλο βαθμό οι μοντελιστές είναι μεταξύ άλλων και ερασιτέχνες τεχνικοί, μηχανικοί και ειδικά ιστορικοί μιας και προκειμένου να αποδώσουν καλύτερα το θέμα του διοράματος ή του μοντέλου που φτιάχνουν, περνούν ώρες μέσα σε βιβλία ή στο διαδίκτυο ώστε να εντοπίσουν και να διασταυρώσουν φωτογραφίες και στοιχεία. Είναι χαρακτηριστική η έρευνα που κάνει ο Γιώργος Μώρης εικονογράφος ιστορικών αεροπλάνων. Μαζί με φίλους και συνεργάτες έχει σε εξέλιξη έρευνα σχετικά με τους Έλληνες που είτε μετανάστευσαν στις αρχές του 20ου αιώνα είτε γεννήθηκαν στο εξωτερικό και αφού εντάχθηκαν στις πολεμικές αεροπορίες των χωρών που ζούσαν, έγιναν «άσσοι». Πέτυχαν δηλαδή αρκετές καταρρίψεις εχθρικών αεροσκαφών. Πρόκειται για μια έρευνα που ούτε το Ελληνικό κράτος δεν έχει κάνει ακόμα.

Το «πάθος» για τα στρατιωτικά θέματα

Επειδή μεγάλο μέρος των πλαστικομοντελιστών ασχολούνται με στρατιωτικά θέματα και μοντέλα, δηλαδή πολεμικά αεροπλάνα, πλοία και οχήματα, τολμήσαμε να θέσουμε «τον δάκτυλον επί τον τύπον των ήλων». Ρωτήσαμε λοιπόν τον Ηλία που στα 67 του χρόνια είναι ίσως από τους γηραιότερους πλαστικομοντελιστές που συναντήσαμε στην έκθεση: Έχουν οι μοντελιστές μια δόση «πάθους» για τα στρατιωτικά θέματα; «Σίγουρα υπάρχει το ενδεχόμενο κάποιοι να το έχουν. Οι μοντελιστές είναι κομμάτι της κοινωνίας και υπό αυτή την έννοια δεν μπορείς να αποκλείσεις τίποτα. Το κύριο χαρακτηριστικό όμως του μοντελιστή είναι εκείνο του ανθρώπου που αναζητά την χαλάρωση μέσω της ενασχόλησης με κάτι που επί της ουσίας είναι ένα παιχνίδι, ένα «τρισδιάστατο παζλ». Ποιος δεν έπαιξε, ειδικά τα παλιά χρόνια που είχαμε τις αλάνες «Γερμανοί και Έλληνες» ή «Καουμπόϊδες και Ινδιάνοι». Τα δυο αυτά θέματα έχουν να κάνουν με πόλεμο αλλά κανένας σοβαρός δεν θα κατηγορήσει ποτέ τα παιδιά αυτά ως «λάτρεις» το πολέμου ή των στρατιωτικών θεμάτων. Το να σου αρέσει να προσπαθείς να κλείσεις ένα αεροπλάνο ή ένα στρατιωτικό όχημα ή ένα πολεμικό πλοίο στην βιτρίνα σου δεν είναι κάποιο «κακό» κόλλημα. Είναι μια προσπάθεια «αποθήκευσης» της ανθρώπινης ιστορίας. Τουλάχιστον έτσι το βλέπω εγώ. Πέρα από αυτά τα θέματα όμως, αν γυρίσεις την έκθεση, θα δεις πως δεν υπάρχουν μόνο τέτοια μοντέλα. Θα δεις διοράματα βγαλμένα από παραμύθια, από ταινίες επιστημονικής και μη φαντασίας. Θα δεις μια ποικιλία ανάλογη με της πραγματικής και φανταστικής ζωής. Οπότε όπως καταλαβαίνεις η απόδοση ενός ανάλογου χαρακτηρισμού απορρίπτεται…» Στην έκθεση συναντήσαμε πραγματικά πολύ καλές δουλειές. Σε ορισμένες περιπτώσεις πραγματικά, τα μοντέλα που είδαμε θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να αναπαραστήσουν ιστορικές στιγμές σε μαθήματα στο σχολείο. Σημειωτέων αυτό συμβαίνει σε κάποια σχολεία ανεπτυγμένων χωρών. Σε τελική ανάλυση των όσων είδαμε στην έκθεση θα μπορούσε να πει κανείς πως ο στατικός μοντελισμός στην Ελλάδα έχει παρελθόν, έχει παρόν και σίγουρα θα έχει και ένα λαμπρό μέλλον. Ιστοσελίδα: www.ipms-hellas.gr , ηλεκτρονικό ταχυδρομείο/e-mail: [email protected] Facebook page: www.facebook.com/IPMS.Hellas.official