Οι συνομιλίες σχετικά με τα γλυπτά του Παρθενώνα μεταξύ της Αθήνας και του Βρετανικού Μουσείου είναι «αρκετά προχωρημένες», όπως αναφέρει ο Guardian, αν και οι αξιωματούχοι έχουν αποφασίσει ότι η πολιτιστική διαμάχη θα είναι χαμηλά στην ατζέντα όταν ο πρωθυπουργός, Κίρ Στάρμερ, θα συναντηθεί με τον Έλληνα ομόλογό του την Τρίτη.
Η τύχη των κλασικών αριστουργημάτων, η οποία προκάλεσε πέρυσι διαμάχη μεταξύ του Ρίσι Σουνάκ και του Κυριάκου Μητσοτάκη, δεν θα τεθεί ενεργά από καμία πλευρά όταν οι δύο ηγέτες θα έχουν τις πρώτες τους συζητήσεις στην Ντάουνινγκ Στριτ. Ο εκπρόσωπος του Στάρμερ δήλωσε τη Δευτέρα: «Η θέση μας για τα μάρμαρα του Έλγιν δεν έχει αλλάξει».
Ωστόσο, πηγές ανέφεραν ότι οι συνομιλίες μεταξύ του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών και του Τζορτζ Όσμπορν, του προέδρου του Βρετανικού Μουσείου, κινούνται προς «μια κατ’ αρχήν συμφωνία» για την επανένωση των αρχαιοτήτων στην Αθήνα.
«Το ατμοσφαιρικό κλίμα έχει αλλάξει εντελώς», δήλωσε μια πηγή που βρίσκεται κοντά στις διαπραγματεύσεις.
Προβλέπεται ότι η όποια συμφωνία θα υποστηρίζεται από μια πολιτιστική εταιρική σχέση μεταξύ των δύο χωρών, με τα γλυπτά να επιστρέφονται στην Αθήνα και να επανενώνονται με άλλα έργα που εκτίθενται σήμερα στις αίθουσες του Παρθενώνα στο Μουσείο της Ακρόπολης – με αντάλλαγμα έργα τέχνης blockbuster που θα βρεθούν στο επίκεντρο κυλιόμενων εκθέσεων στο Λονδίνο.
Τον Σεπτέμβριο, μόλις δύο μήνες μετά την εκλογική νίκη των Εργατικών, ο Γιώργος Γεραπετρίτης, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, είχε δηλώσει στον Guardian ότι πίστευε ότι μια συμφωνία ήταν «σχετικά κοντά». Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ της Αθήνας και του Βρετανικού Μουσείου ξεκίνησαν το 2021.
Περιγράφοντας τις συζητήσεις ως «ειλικρινείς και ανοιχτές» ο Γεραπετρίτης δήλωσε: «Υπάρχει μια κοινή αντίληψη ως προς το πώς μπορούμε να δομήσουμε τη συνεργασία μας και νομίζω ότι με τη νέα κυβέρνηση των Εργατικών θα έχουμε καλύτερη ευκαιρία να συνάψουμε πραγματικά τη συμφωνία, διότι δεν θα αντιταχθεί σε μια συμφωνία που θα επιτευχθεί μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και του Βρετανικού Μουσείου. Υπάρχει μια κρίσιμη μάζα πολιτικής βούλησης».
Με το περιεχόμενο της συμφωνίας να έχει ήδη περιγραφεί, οι διαπραγματεύσεις επικεντρώνονται τώρα στις πρακτικές λεπτομέρειες, συμπεριλαμβανομένου του πρωτοφανούς βήματος της μεταφοράς τέτοιων ανεκτίμητων θησαυρών από τη Βρετανία στην Ελλάδα, δήλωσαν πηγές.
Το Βρετανικό Μουσείο εκθέτει τα μάρμαρα του Παρθενώνα από την απόκτησή τους από τον λόρδο Έλγιν το 1816.
Ως πρεσβευτής της Αγγλίας στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, ο Έλγιν είχε διατάξει την απομάκρυνσή τους από την Ακρόπολη υπό συνθήκες που μέχρι σήμερα παραμένουν εξαιρετικά αμφιλεγόμενες. Σκαλισμένα από τον Φειδία, τον αρχιγλύπτη του Περικλή, τα αρχαία κοσμούσαν τη μνημειώδη ζωφόρο του Παρθενώνα από τον 5ο αιώνα π.Χ.
Ο αριστοκράτης ισχυρίστηκε ότι είχε λάβει άδεια από τις οθωμανικές αρχές για να βάλει συνεργεία εργατών να τα απομακρύνουν από τον ναό – ένα έγγραφο του οποίου η ύπαρξη νωρίτερα φέτος αμφισβητήθηκε από την Τουρκία.
Ο Μητσοτάκης έχει θέσει τον επαναπατρισμό των έργων τέχνης ως προτεραιότητα της κεντροδεξιάς κυβέρνησής του.
Όμως τη Δευτέρα, εκπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης διέψευσε δημοσιεύματα σύμφωνα με τα οποία ο ηγέτης είχε εμπλακεί προσωπικά τις τελευταίες εβδομάδες στις συνομιλίες με το μουσείο ή ότι η Αθήνα ήταν πρόθυμη να αποδεχθεί μια συμφωνία που θα αναγνώριζε τη βρετανική ιδιοκτησία των αντικειμένων – το σημείο που αποτελούσε μέχρι σήμερα το αγκάθι της συμφωνίας δανεισμού.
«Δεν υπήρξε καμία ιδιωτική συνάντηση του πρωθυπουργού τις τελευταίες εβδομάδες που να συνδέεται με τα γλυπτά, όπως έχει αναφερθεί», δήλωσε ο εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης. Ενώ η επιστροφή των θησαυρών παραμένει «ένα μόνιμο αίτημα … το οποίο συνεχίζουμε να προωθούμε ως έθνος, κράτος και ελληνική κυβέρνηση», η διαδικασία [διαπραγμάτευσης] εναπόκειται πλέον στο Βρετανικό Μουσείο, δήλωσε στους δημοσιογράφους.
Ο επίσημος εκπρόσωπος του Σταρμερ δήλωσε ότι τα μάρμαρα «δεν θα είναι στην ατζέντα του πρωθυπουργού» όταν θα συναντηθεί με τον Μητσοτάκη την Τρίτη.
«Το επίκεντρο της συζήτησής του θα είναι η υποστήριξη προς την Ουκρανία και η επείγουσα ανάγκη για κατάπαυση του πυρός στη Γάζα. Η θέση μας για τα μάρμαρα των Ελγινείων δεν έχει αλλάξει. Παραμένει θέμα του Βρετανικού Μουσείου και η κυβέρνηση δεν σχεδιάζει να αλλάξει τον νόμο που θα επέτρεπε τη μόνιμη μετακίνηση των γλυπτών του Παρθενώνα», πρόσθεσε ο εκπρόσωπος.
Πέρυσι, σε αυτό που περιγράφηκε ως «κρίση υστερίας» που προκλήθηκε από τον Μητσοτάκη, ο οποίος παρομοίασε το κατακερματισμένο διάζωμα των γλυπτών με τη Μόνα Λίζα που «κόβεται στη μέση», ο πρώην πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Ρίσι Σουνάκ ακύρωσε αιφνιδίως τις συνομιλίες της Ντάουνινγκ Στριτ με τον Έλληνα ομόλογό του στο Λονδίνο. Αντ’ αυτού, κανονίστηκε εσπευσμένα συνάντηση με τον Στάρμερ, ο οποίος ξεκαθάρισε ότι δεν θα σταθεί εμπόδιο σε μια συμφωνία που θα επιτευχθεί μεταξύ του Βρετανικού Μουσείου και της ελληνικής κυβέρνησης, αν οι Εργατικοί εκλεγούν στην εξουσία.
Η διπλωματική «γκάφα» του Σουνάκ χαιρετίστηκε στη συνέχεια στην Ελλάδα ως μια άνευ προηγουμένου ευλογία για μια εκστρατεία που, εν μία νυκτί, έλαβε περισσότερη παγκόσμια δημοσιότητα από κάθε άλλη φορά.
Εκπρόσωπος του Βρετανικού Μουσείου δήλωσε: «Οι συζητήσεις με την Ελλάδα σχετικά με τη συνεργασία με τον Παρθενώνα είναι συνεχείς και εποικοδομητικές».
«Πιστεύουμε ότι αυτού του είδους η μακροχρόνια συνεργασία θα επιτύχει τη σωστή ισορροπία μεταξύ του να μοιραστούμε τα σπουδαιότερα αντικείμενά μας με το κοινό σε όλο τον κόσμο και να διατηρήσουμε την ακεραιότητα της απίστευτης συλλογής που διαθέτουμε στο μουσείο».
