Μετά τη δημοσιοποίηση αποχαρακτηρισμένων Δελτίων Πληροφοριών για την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών υπό την ηγεσία του πρέσβη Θεμιστοκλή Δεμίρη, αναμένεται να βγάλει στο «φως» και μια σειρά άλλων εγγράφων που διαθέτουν οι μυστικές υπηρεσίες της χώρας μας και για άλλα σημαντικά γεγονότα της νεότερης Ιστορίας. Για το λόγο αυτό άλλωστε, εάν μπει κάποιος στην ιστοσελίδα της ΕΥΠ θα διαπιστώσει πως υπάρχει μια ειδική ενότητα υπό τον τίτλο «Ιστορικό Αρχείο». Εκεί θα μπαίνουν αποχαρακτηρισμένα έγγραφα και αρχειακό υλικό που διαχειρίζεται η Υπηρεσία Ιστορικού Αρχείου και Ιστορικού Μουσείου της Υπηρεσίας. Ο αποχαρακτηρισμός εγγράφων έχει ως στόχο, μεταξύ άλλων, την προώθηση της ιστορικής γνώσης και την ενίσχυση της κατανόησης σημαντικών γεγονότων που επηρέασαν τον Ελληνισμό.
Τα γεγονότα που θα «φωτιστούν»
Σύμφωνα με πληροφορίες το προσεχές διάστημα θα δοθεί στη δημοσιότητα μέρος των φακέλων για τα γεγονότα του Πολυτεχνείου τον Νοέμβριο του 1973, για τη δολοφονία του συνεργαζόμενου με την ΕΔΑ βουλευτή Γρηγόρη Λαμπράκη τον Μάιο του 1963 στη Θεσσαλονίκη, καθώς επίσης και για τα Ιουλιανά του 1965 που σηματοδότησαν την παραίτηση της κυβέρνησης του Γεωργίου Παπανδρέου και οδήγησαν σταδιακά στο πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967.
Μάλιστα η ΕΥΠ εξετάζει το ενδεχόμενο δημοσιοποίησης ακόμη και αρχείων με βαθύτερη ιστορική σημασία, όπως οι επιστολές του Ιωάννη Μεταξά προς τη Γερμανία παραμονές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Τα έγγραφα αυτά αναμένεται να φωτίσουν άγνωστες πτυχές της στρατηγικής και των διπλωματικών διεργασιών που προηγήθηκαν της ελληνικής συμμετοχής στον πόλεμο, ενώ ενδεχομένως θα προσφέρουν νέες πληροφορίες για τις πολιτικές και στρατιωτικές επιλογές της εποχής.
Άγνωστες πτυχές για την απόπειρα κατά του Παπαδόπουλου
Νέα δεδομένα ενδέχεται να υπάρξουν και από τη δημοσιοποίηση εγγράφων για την απόπειρα δολοφονίας κατά του δικτάτορα Γεώργιου Παπαδόπουλου στην παραλιακή λεωφόρο Αθηνών – Σουνίου, τον Αύγουστο του 1968, από τον αγωνιστή Αλέκο Παναγούλη. Στα αρχεία φέρεται να συγκαταλέγονται στοιχεία για τη συνεργασία του Παναγούλη με τον Πολύκαρπο Γιωρκάτζη, πρώην υπουργό Άμυνας της Κύπρου και επικεφαλής μυστικών υπηρεσιών, που είχε το ψευδώνυμο «Κικέρων». Η προμήθεια εκρηκτικών υλών από τον Γιωρκάτζη και ο ρόλος του στη διαμόρφωση της αντίστασης κατά της χούντας συνιστούν κεντρικά θέματα που ενδέχεται να φωτιστούν μέσα από τα Δελτία Πληροφοριών της ΕΥΠ (τότε ΚΥΠ), ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η δολοφονία του ίδιου του Γιωρκάτζη το 1970, ένα περιστατικό που αποδόθηκε στην Χούντα των Αθηνών.
Ο ρόλος της Υπηρεσίας Ιστορικού Αρχείου
Το ιστορικό αρχείο της ΕΥΠ έχει ήδη ψηφιοποιηθεί σε μικροφίλμ, ενώ μια τριμελής επιτροπή πολιτικών υπαλλήλων εξετάζει το διαθέσιμο υλικό. Παράλληλα, αναμένεται συνεργασία με πανεπιστημιακούς και ειδικούς στη διαχείριση αρχείων, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η επιλογή των εγγράφων γίνεται με ιστορικά και δεοντολογικά κριτήρια. Ειδική μέριμνα λαμβάνεται μάλιστα για την προστασία ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων
Να σημειωθεί ότι η Υπηρεσία Ιστορικού Αρχείου και Ιστορικού Μουσείου υπάγεται απευθείας στον Διοικητή της ΕΥΠ και σύμφωνα με το ν.3649/2008 έχει ως κύριο έργο την ταξινόμηση και αξιοποίηση εγγράφων και οπτικοακουστικού υλικού, καθώς και τη συντήρηση και ταξινόμηση υλικών μουσειακής αξίας. Ο αποχαρακτηρισμός των εγγράφων γίνεται μετά την πάροδο 50 ετών, με απόφαση του Διοικητή της Υπηρεσίας κατόπιν εισήγησης Τριμελούς Επιτροπής Αποχαρακτηρισμού.
Από τον αποχαρακτηρισμό, σύμφωνα με την ίδια νομοθεσία εξαιρούνται, μεταξύ άλλων, έγγραφα και υλικό των οποίων η δημοσιοποίηση θα μπορούσε να επιφέρει βλάβη στα εθνικά συμφέροντα ή να θίξει δικαιώματα που απορρέουν από την προσωπικότητα.
