Θλίψη έχει προκαλέσει στον καλλιτεχνικό κόσμο η είδηση του θανάτου του σκηνοθέτη, Μανούσου Μανουσάκη, ο οποίος νοσηλευόταν σε ιδιωτικό θεραπευτήριο με οξεία λευχαιμία.
Σε ηλικία 74 ετών έφυγε από τη ζωή ένας από τους πιο εμβληματικούς δημιουργούς της ελληνικής τηλεόρασης και του κινηματογράφου. Όλοι οι συνεργάτες του είναι σοκαρισμένοι από τον χαμό του, καθώς την περασμένη Παρασκευή έκανε πρεμιέρα η νέα σειρά που σκηνοθετούσε για την ΕΡΤ, «Το Δίχτυ».
Ο Μανούσος Μανουσάκης αφήνει πίσω του μια πλούσια παρακαταθήκη στον χώρο της τέχνης. Με την κινηματογραφική του δουλειά έθεσε τα θεμέλια για την ελευθερία της έκφρασης σε δύσκολες εποχές, ενώ με τις τηλεοπτικές του παραγωγές ανέβασε τον πήχη στην ελληνική τηλεόραση. Με θεματολογία που περιστρεφόταν γύρω από απαγορευμένους έρωτες και κοινωνικά ζητήματα, οι τηλεοπτικές σειρές του, όπως οι «Ψίθυροι Καρδιάς», κατάφεραν να συγκινήσουν τους τηλεθεατές και να καταγράψουν υψηλή τηλεθέαση.
Η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, σημείωσε σε ανακοίνωσή της για τον θάνατο του Μανούσου Μανουσάκη: «Με θλίψη πληροφορήθηκα την απώλεια του Μανούσου Μανουσάκη, ο οποίος υπήρξε ένας ακάματος εργάτης της μικρής και της μεγάλης οθόνης. Ο Μανούσος Μανουσάκης, νεαρός ακόμη, εμφανίστηκε στον χώρο του κινηματογράφου με δύο ταινίες που προκάλεσαν εντύπωση για την εποχή τους, τον «Βαρθολομαίο» και τους «Άρχοντες», πρόλογος στο μεγάλο έργο που μας καταλείπει. Στράφηκε στην τηλεόραση, όπου επάξια καθιερώθηκε ως σκηνοθέτης σειρών, με τεράστια απήχηση. Οι δημιουργίες του Μανούσου Μανουσάκη στη μικρή οθόνη αποτέλεσαν μεγάλες επιτυχίες, που οφειλόταν στον αδιάπτωτο επαγγελματισμό του, τις γνώσεις, την εμπειρία του, τις υψηλές προδιαγραφές που τηρούσε στην παραγωγή τους, αλλά και την πρωτότυπη θεματολογία τους, με ζητήματα κοινωνικά που προσέγγιζε με τόλμη. Ο Μανούσος Μανουσάκης έκανε ποιοτική τηλεόραση για το ευρύ κοινό, χωρίς εκπτώσεις στις απαιτήσεις του, αλλά και χωρίς να εγκαταλείψει το σινεμά, στο οποίο, επιλεκτικά, επανερχόταν με άρτιες δημιουργίες. Καθοδήγησε με σοφία και προσωπικό ενδιαφέρον πολλούς νέους καλλιτέχνες, δίνοντας ώθηση στην ανάδειξή τους. Συνεργάστηκε αρμονικά με καταξιωμένους συναδέλφους του, κάτι που εξηγεί, πέραν της δημοφιλίας του, την αγάπη και τον σεβασμό με τον οποίο τον περιέβαλε ο χώρος. Το καλλιτεχνικό αποτύπωμά του πίσω από τον φακό μένει ανεξίτηλο. Στην οικογένειά του και τους φίλους του απευθύνω ειλικρινέστατα συλλυπητήρια».
Η τελευταία συνέντευξη του Μανούσου Μανουσάκη
Για τη σειρά της ΕΡΤ είχε μιλήσει, πριν από έναν μήνα, σε τηλεοπτική του συνέντευξη στην εκπομπή «Καλημέρα είπαμε;», που παρουσιάζουν η Ζωή Κρονάκη και ο Τάσος Ιορδανίδης, όπου ο σκηνοθέτης των μεγάλων επιτυχιών είχε τονίσει: «Ο προσωπικός μου χρόνος είναι η δουλειά μου, δεν έχω ανάγκη κάτι άλλο».
Συγκλονίζει η προφητική δήλωση λίγο πριν από τον θάνατό του
Για την ενεργή του πορεία παρά την ηλικία του και τη σχέση του με τον χρόνο, ο ίδιος είχε δηλώσει: «Δεν είναι λογικό για τον καθένα μας να είναι πάνω στη δράση, όταν αποχαιρετά αυτόν τον κόσμο παρά να είναι σε απόσυρση με τα σάλια του και τις μύξες του; Κανείς δεν έχει ηλικία. Και ο σουβλατζής θα πεθάνει πάνω στην τσίκνα του, αν είναι ερωτευμένος με αυτό».
«Το ενδιαφέρον είναι το θέαμα. Το θέαμα έχει το ενδιαφέρον. Το τι συμβαίνει στο συνεργείο ή τι κάνουμε στο break στο γύρισμα, αυτό που βλέπει ο θεατής στην οθόνη είναι το ενδιαφέρον. Τα υπόλοιπα είναι ευχάριστα, καλά, πιπεράτα, αλλά μεταξύ μας. Αν δεν ήμουν εδώ, θα ήμουν σπίτι μου και θα διάβαζα σενάρια. Είναι η ευκαιρία το Σαββατοκύριακο να κάνεις δουλειές που δεν προλαβαίνεις να τις κάνεις μες στη βδομάδα», είχε συμπληρώσει.
Μάλιστα, η παρουσιάστρια της ΕΡΤ, Ζωή Κρονάκη, «πάγωσε» στην είδηση του θανάτου του, μη μπορώντας να πιστέψει πώς έφυγε τόσο ξαφνικά από τη ζωή. «Πριν από είκοσι μέρες περίπου είχαμε την τιμή να φιλοξενούμε τον Μανούσο Μανουσάκη στην εκπομπή μας και να μας λέει πόσο χαρούμενος ήταν για το “Δίχτυ” του! Τον είχα συναντήσει τηλεοπτικά και πέρυσι και πάντα ένιωθα το ίδιο δέος! Πάγωσε όλο το πανελλήνιο με την τραγική είδηση του θανάτου αυτού του υπέροχου ανθρώπου! Του μοναδικού καλλιτέχνη! Του μάγου της σκηνοθεσίας! Όσοι συνεργάστηκαν μαζί του μου έλεγαν στις συνεντεύξεις τι άνθρωπος ήταν ο Μανούσος και πώς στεκόταν στους ανθρώπους που είχε δίπλα του προσωπικά και επαγγελματικά! Δεν υπάρχουν λόγια!! Κουράγιο στην οικογένειά του!» έγραψε το βράδυ της Τετάρτης η Ζωή Κρονάκη στον προσωπικό της λογαριασμό στο Instagram.
Το συγκινητικό «αντίο» των καλλιτεχνών στον σκηνοθέτη των μεγάλων επιτυχιών
Καλλιτέχνες που συνεργάστηκαν μαζί του τον αποχαιρέτησαν μέσα από συγκινητικές αναρτήσεις στα social media.
Ο Κώστας Σόμμερ που συνεργάστηκε μαζί του στη δημοφιλή σειρά «Η αγάπη ήρθε από μακριά» σημείωσε στο Instagram για να τον αποχαιρετήσει: «Καλό ταξίδι φίλε μου. Μανούσο μου, σε ευχαριστώ για όλα, αθάνατος μέσα από τα απίστευτα έργα σου».
Ο Μιχάλης Χατζηγιάννης σε βίντεο που δημοσίευσε στο Instagram, φαίνεται να τραγουδά το κομμάτι «Το σώμα που ζητάς» που έπαιξε στη σειρά που σκηνοθέτησε ο Μανούσος Μανουσάκης, «Άγγιγμα Ψυχής». Στη λεζάντα σημείωσε: «Με θλίψη αποχαιρετώ τον Μανούσο Μανουσάκη, έναν μεγάλο δημιουργό της ελληνικής τηλεόρασης και του κινηματογραφου, που με τον τρόπο του σημάδεψε καθοριστικά την καλλιτεχνική μου πορεία, στο επαγγελματικό της ξεκίνημα. Ήταν το δικό του «Άγγιγμα Ψυχής» που ενέπνευσε τον Γιώργο Χατζηνάσιο να συνθέσει υπέροχα μουσικά κομμάτια και να τα εμπιστευθεί σε έναν -άγνωστο τότε στην Ελλάδα- νεαρό από την Κύπρο, δίνοντάς του την ευκαιρία να κάνει τα όνειρά του πραγματικότητα! Μανούσο μου, με τη σκηνοθετική σου ματιά κατάφερες να αγγίξεις τις ψυχές όλων μας και να βάλεις μια ξεχωριστή σφραγίδα στην ιστορία της ελληνικής τηλεόρασης. Αντίο…».
«Σε ευχαριστώ για όλα… σου χρωστάω πολλά! Σκηνοθέτησε με τα ωραία σου τα κοντινά τους αγγέλους εκεί πάνω και χτίσε τις καριέρες τους, όπως έκανες σε αρκετούς από εμάς εδώ κάτω», έγραψε σε ανάρτησή του ο Γιάννης Τσιμιτσέλης.
Ο Γιώργος Χρανιώτης σημείωσε για τον Μανούσο Μανουσάκη: «Θυμάσαι που ερχόσουν ,πριν την λήψη και μου ψιθύριζες στ αυτί; Και μετά εγώ, ήμουν έτοιμος, ήμουν ο Αντρέας που ήθελες….Σ’ ευχαριστώ για όλα Μανούσο. Και τι δεν έμαθα από σένα!!!! Σ’ ευχαριστώ για την χαρά και την γνώση. Καλό ταξίδι Μανούσο μου».
Ο Μιχάλης Ιατρόπουλος, ο οποίος υπήρξε πρωταγωνιστής σε μια από τις μεγαλύτερες τηλεοπτικές επιτυχίες του Μανούσου Μανουσάκη, «Ψίθυροι καρδιάς», σημείωσε στο Instagram: «Γειά σου Μανούσο μου αγαπημένε. Σε ευχαριστώ πολύ για όλα. Αθανατος στην καρδιά μου».
Η Ελένη Ράντου σημείωσε στο Facebook: «Έφυγε τοσο απροσδόκητα και ο Μανούσος Μανουσάκης. Έφυγες μάχιμος ως το τέλος. Καλό ταξίδι, λεβέντη άνθρωπε! Κουράγιο στην οικογένειά του».
Η Μαρίνα Λαμπροπούλου θέλησε να πει ένα μεγάλο «ευχαριστώ» στον σπουδαίο σκηνοθέτη.
Ο ηθοποιός Σόλων Τσούνης σημείωσε στο προφίλ του στο Instagram: «Σπουδαίος… Νιώθω τόσο τυχερός που σε γνώρισα και συνεργαστήκαμε… Καλό ταξίδι».
O Γιάννης Αϊβάζης σημείωσε με τη σειρά του: «Αχ βρε Μανούσο μου. Σου χρωστάω πολλά! Σε ευχαριστούμε για το ταλέντο σου, τη γενναιοδωρία σου, την υπέροχη ψυχή σου! Καλό Παράδεισο, Φάρε μας».
«Καλό ταξίδι! Σε ευχαριστούμε», έγραψε ο Αντρέας Γεωργίου.
O Μανούσος Μανουσάκης γεννήθηκε το 1950 στην Αθήνα. Σπούδασε σκηνοθεσία στη Σχολή Κινηματογράφου του Λονδίνου (London Film School) στην Αγγλία. Όταν επέστρεψε στην Ελλάδα στις αρχές της δεκαετίας του 1970 ξεκίνησε να εργάζεται αρχικά στον κινηματογράφο.
Με την επιστροφή του στην Ελλάδα στις αρχές της δεκαετίας του 1970, ξεκίνησε την επαγγελματική του πορεία στον κινηματογράφο. Η πρώτη του ταινία, «Βαρθολομαίος» (1973), τον καθιέρωσε ως έναν τολμηρό δημιουργό. Στην ταινία αυτή, που είχε τριπλό ρόλο ως σεναριογράφος, σκηνοθέτης και παραγωγός, η κριτική αναγνώριση δεν άργησε να έρθει. Απέσπασε ειδική μνεία στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Σαν Ρέμο το 1973, ενώ στην Ελλάδα απαγορεύτηκε από τη χούντα.
Ακολούθησαν ταινίες όπως «Άρχοντες» (1978) και «Η σκιάχτρα» (1985), ενώ συμμετείχε ως ηθοποιός σε ταινίες όπως «Σουβλίστε τους!». Παρότι το όνομά του συνδέθηκε κυρίως με την τηλεόραση, ο Μανουσάκης διατήρησε δυναμική παρουσία στον κινηματογράφο, σκηνοθετώντας και παραγωγές όπως το «Παραλάβατε διορισμόν» (1996), τον «Κόκκινο δράκο» (1998) και το ιστορικό δράμα «Ουζερί Τσιτσάνης» (2015).
Οι μεγάλες επιτυχίες στην ελληνική τηλεόραση
Στα μέσα της δεκαετίας του 1980, ο Μανούσος Μανουσάκης ξεκίνησε τη δραστηριότητά του στην τηλεόραση. Οι πρώτες του σκηνοθετικές προσπάθειες περιλαμβάνουν τις σειρές «Καλλικαντζαροδουλειές» (1985-1986), «Μικρογραφίες» (1986-1987) και «Τα καλύτερά τους χρόνια» (1989). Ωστόσο, η μεγάλη αναγνώριση ήρθε από τη δεκαετία του 1990 και έπειτα, όταν ανέλαβε τη σκηνοθεσία και την παραγωγή δραματικών σειρών για την ιδιωτική τηλεόραση.
Οι σειρές που σκηνοθέτησε, όπως οι «Ψίθυροι καρδιάς», «Άγγιγμα ψυχής», «Μη μου λες αντίο» και «Η αγάπη ήρθε από μακριά», «Τμήμα Ηθών», «Κόκκινο Ποτάμι», κ.α. θεωρούνται από τις κορυφαίες στην ιστορία της ελληνικής τηλεόρασης.
1992-1995 Τμήμα Ηθών, ΑΝΤ1
1997-1998 Ψίθυροι καρδιάς, MEGA
Η σειρά του Mega «Ψίθυροι καρδιάς» έμεινε στην ιστορία ως η δημοφιλέστερη όλων των εποχών σημειώνοντας ρεκόρ τηλεθέασης με 76,7%, που μεταφράζεται σε 3.500.000 τηλεθεατές, ξεπερνώντας μέχρι και το Μουντιάλ της Γαλλίας το καλοκαίρι του 1998.
1998-1999 Άγγιγμα ψυχής, ANT1
2005-2006 Κρυφά μονοπάτια, ANT1
2007-2008 Φάρος, ANT1
2019-2020 Το Κόκκινο Ποτάμι, OPEN
Όσο για τη σειρά «Το Κόκκινο Ποτάμι» που προβλήθηκε μέσα από τη συχνότητα του Open που σκηνοθέτησε το 2019, αποτελεί μια από τις ακριβότερες παραγωγές στην ιστορία της ελληνικής τηλεόρασης με το κόστος του κάθε επεισοδίου να υπολογίζεται στις 125.000 ευρώ και με συνολικό κόστος στα 4.000.000 ευρώ. Η σειρά ήταν βασισμένη στο ομώνυμο ιστορικό μυθιστόρημα του Χάρη Τσιρκινίδη και αφορά πραγματικά γεγονότα γύρω από τη γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού.
Σε συνέντευξή του στο «Πάμε Δανάη», ο Μανούσος Μανουσάκης είχε μιλήσει για τις σειρές και τα πρόσωπα που ξεχώρισαν: «Δεν θα συνέχιζα καμία ιστορία από τους έρωτες στις σειρές μου, ολοκληρωθήκαν. Η αγαπημένη μου είναι πάντα η επομένη. Έχω μία ιδιαίτερη συμπάθεια στον Απόστολο Γκλέτσο, άλλα αγαπώ όλους τους πρωταγωνιστές μου. Μόλις μπήκε η Μαρία Παπαχαραλάμπους στο γραφείο είπα “αυτή είναι και καμία άλλη”. Oι Ρομά μάς τίμησαν, μας έδωσε μία αναμνηστική πλακέτα η ένωσή τους. Ο Σταύρος Ζαλμάς ήταν η πρώτη επιλογή για το “Άγγιγμα ψυχής”».
«Μετανιώνω που δεν αφιέρωσα πολύ χρόνο στο μεγάλωμα των παιδιών μου», δήλωνε τον περασμένο Αύγουστο στο περιοδικό «Λοιπόν» κάνοντας τον απολογισμό της ζωής του. Στην ίδια συνέντευξη ο δημοσιογράφος τον είχε ρωτήσει: «Είναι αλήθεια ότι θα θέλατε το μοιραίο να επέλθει την ώρα του γυρίσματος;», με τον σκηνοθέτη να απαντά: «Λογικό δεν είναι αυτό; Να πω “στοπ” ή “πάμε” και να τελειώσω εκεί, να φύγω έτσι από τη ζωή. Είναι η καλύτερη αναχώρηση».
