Το ασφαλιστικό σύστημα της χώρας βρίσκεται σε διαρκή κρίση τα τελευταία τριάντα χρόνια. Σήμερα, με τα ταμεία του κράτους να έχουν αδειάσει και με την ανεργία να έχει εκτοξευθεί, αποτελεί πλέον βόμβα για τον προϋπολογισμό, για την κοινωνική συνοχή, για το κράτος δικαίου.
Του Κωνσταντίνου Μίχαλου*
Ωστόσο, τα σχέδια της κυβέρνησης για αύξηση των εργοδοτικών εισφορών, με σκοπό την επίλυσή του στερούνται κάθε λογικής. Σε μια εποχή όπου η ανεργία έχει εκτοξευθεί στο 26% και η μια επιχείρηση μετά την άλλη βάζουν λουκέτο, κάθε αύξηση αυτού του μισθολογικού κόστους θα δώσει τη χαριστική βολή στην επιχειρηματικότητα, αλλά και στην αγορά εργασίας. Η κυβέρνηση θα πρέπει να αναζητήσει άλλες λύσεις, που δεν θα οδηγούν σε λουκέτα και απολύσεις. Μια από αυτές, που θα πρέπει να μπει κάποια στιγμή και στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές, είναι το ζήτημα του κουρέματος των αποθεματικών των ασφαλιστικών ταμείων με το PSI κατά 26 δις ευρώ και οι τρόποι αναπλήρωσής τους.
Ταυτόχρονα, απαιτείται ένας εξορθολογισμός του ασφαλιστικού μας συστήματος, ο οποίος όμως θα είναι άκρως στοχευμένος και οι όποιες συντάξεις θιγούν, να είναι μόνο αυτές που η αναπλήρωσή τους είναι σε πολύ υψηλά επίπεδα, ακόμα και πάνω του 100%. Η προσπάθεια εξορθολογισμού μπορεί να στηριχθεί στα πρότυπα ανάλογων μεταρρυθμίσεων που έχουν εφαρμοστεί την προηγούμενη δεκαετία στη Σουηδία και στην Ιταλία. Ειδικότερα:
-Ένα νέο διανεμητικό σύστημα για τους νέους εργαζόμενους, που θα βασίζεται σε ατομικούς λογαριασμούς ‘οιονεί καθορισμένης εισφοράς’.
-Εισαγωγή ενός υποχρεωτικού δεύτερου πυλώνα επαγγελματικής ασφάλισης, χρηματοδοτούμενου με το κεφαλαιοποιητικό σύστημα.
-Το νέο σύστημα είναι υποχρεωτικό για τους νέους. Οι συνταξιούχοι παραμένουν στο παλαιό, το οποίο χρηματοδοτείται από το Κράτος, ενώ οι ενδιάμεσες ηλικίες επιλέγουν.
-Δεδομένου ότι το παλαιό σύστημα θα παραμείνει, έστω και απολιθωμένο, εν ζωή για είκοσι και πλέον έτη, προβλέπεται και νοικοκύρεμα του παλαιού συστήματος, ιδιαίτερα στις λεγόμενες «κραυγαλέες περιπτώσεις»
Η μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού θα πρέπει να σχεδιαστεί και να εφαρμοστεί με μακροπρόθεσμο ορίζοντα, που ενδεχομένως μπορεί να φτάσει ή και να ξεπεράσει την 20ετία, προκειμένου να γίνει με ήπιο τρόπο και να μη θίξει οριζόντια τους ασφαλισμένους. Είναι όμως καιρός να ξεκινήσει, αν θέλουμε ένα σύστημα βιώσιμο και δίκαιο για όλους.
* Ο Κωνσταντίνος Μίχαλος είναι πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος και του ΕΒΕΑ
