Εφορία: Τα 20 «κλειδιά» για αφορολόγητες χρηματικές γονικές παροχές και δωρεές

Ανοδικά κινούνται οι γονικές παροχές και δωρεές χρημάτων λόγω του υψηλού αφορολόγητου ορίου των 800.000 ευρώ που ισχύει για τους συγγενείς της πρώτης κατηγορίας (γονείς, σύζυγοι, παιδιά, εγγόνια) ενώ από την 1η Ιανουαρίου 2023 η ηλεκτρονική υποβολή των δηλώσεων αυτών είναι υποχρεωτική. Με λίγα κλικ στον υπολογιστή οι φορολογούμενοι έχουν τη δυνατότητα μέσω της πλατφόρμας «myPROPERTY» να υποβάλλουν ηλεκτρονικά αρχικές δηλώσεις φόρου δωρεάς και γονικής παροχής κινητών περιουσιακών στοιχείων και χρημάτων για τις οποίες δεν απαιτείται η σύνταξη συμβολαιογραφικού εγγράφου.

Απαντήσεις σε 20 ερωτήσεις για τις ηλεκτρονικές δηλώσεις γονικών παροχών και δωρεών χρημάτων και περιουσιακών στοιχείων δίνει η ΑΑΔΕ:

• 1. Ποιο είδος δήλωσης φόρου δωρεάς/γονικής παροχής και Γον. Παροχής/Δωρεάς χρημάτων υποβάλλεται ηλεκτρονικά;
  • Α: Ηλεκτρονικά υποβάλλονται οι αρχικές δηλώσεις δωρεάς/γονικής παροχής για κινητά περιουσιακά στοιχεία και οι δηλώσεις Δωρεάς/Γον.Παροχής χρημάτων εφόσον δεν συντάσσεται συμβόλαιο, με τη χρήση των προσωπικών κωδικών πρόσβασης myAADE, των συμβαλλομένων.
• 2. Ποιο είδος δήλωσης φόρου Δωρεάς/Γον.Παροχής και Δωρεάς/Γον.Παροχής χρημάτων δεν υποβάλλεται ηλεκτρονικά;
  • Α: Εξακολουθούν να υποβάλλονται σε έντυπη μορφή, είτε μέσω της εφαρμογής «Τα αιτήματά μου» σύμφωνα με την Α.1054/2022 (ΦΕΚ 2154/τΒ’/2020) απόφαση Διοικητή της ΑΑΔΕ, είτε σύμφωνα με την Α.1137/2020 (B’ 2423) απόφαση Διοικητή ενδεικτικά: οι τροποποιητικές δηλώσεις, οι δηλώσεις με αίτημα αναβολής φορολογίας, οι δηλώσεις με αντικείμενο κινητά κάθε είδους ή μετρητά, για τα οποία ο φορολογούμενος παρέχει ασφάλεια ή εγγυητική επιστολή τράπεζας, προκειμένου να βεβαιωθεί ο φόρος σε δόσεις, οι δηλώσεις φόρου δωρεάς ή γονικής παροχής χρημάτων οι οποίες απαλλάσσονται από τον αντίστοιχο φόρο και οι δηλώσεις δωρεάς χρημάτων στα πρόσωπα της παρ. 3 του άρθρου 25 του Κώδικα. (για δωρεές από 1/1/2023).
• 3. Ποια είναι η διαφορά της δήλωσης φόρου Δωρεάς/Γον.Παροχής κινητών από την δήλωση Δωρεάς/Γον.Παροχής χρημάτων;
  • Α: Όταν επιλέγεται δήλωση φόρου Δωρεάς/Γον.Παροχής το αντικείμενο φορολογίας είναι κινητά περιουσιακά στοιχεία, χρηματικά ποσά μέσω ΙΒΑΝ στους δικαιούχους της Α’ κατηγορίας, ενώ όταν επιλέγεται δήλωση φόρου Δωρεάς/Γον. Παροχής χρημάτων το αντικείμενο φορολογίας είναι μόνο χρηματικά ποσά με αυτοτελή φορολόγηση 10%, 20%, 40%, ανάλογα με τον βαθμό συγγένειας.
• 4. Πώς μπορεί να εισέλθει στην εφαρμογή ο κάθε δωρητής/γονέας ή δωρεοδόχος/τέκνο για να συμπληρώσει την δήλωση φόρου Δωρεάς/Γον.Παροχής και Δωρεάς/Γον.Παροχής χρημάτων;
  • Α: Στην εφαρμογή myPROPERTY μπορεί να εισέλθει ο συμβαλλόμενος, εφόσον είναι πιστοποιημένος χρήστης χρησιμοποιώντας τους κωδικούς πρόσβασης myAADE (user name & password), επιλέγοντας από το μενού «Αρχική Σελίδα – Εφαρμογές – Πολίτες – Δήλωση Φόρου Μεταβίβασης Ακινήτων» του πληροφοριακού συστήματος της ΑΑΔΕ. Αφού εισέλθει στην εφαρμογή, επιλέγει την καρτέλα «Νέα Δήλωση» και στη συνέχεια επιλέγει το είδος δήλωσης που επιθυμεί να υποβάλει (Δήλωση Φόρου Γον. Παροχής, Δήλωση Φόρου Δωρεάς, Δήλωση Φόρου Γονικής Παροχής χρημάτων, Δήλωση Φόρου Δωρεάς χρημάτων). Στο είδος συναλλαγής εμφανίζεται αυτόματα «κινητών» ή «χρήματα» αντίστοιχα και δήλωση με συμβόλαιο «Όχι». Επιλέγεται η ιδιότητα αυτού που συμπληρώνει την δήλωση ανάλογα με το είδος της δήλωσης που έχει επιλεγεί. Σε δήλωση γον. παροχής ως παρέχων γονέας ή τέκνο ενώ σε δήλωση δωρεάς ως δωρητής ή δωρεοδόχος.
• 5. Πώς μπορεί να εισέλθει στην εφαρμογή το νομίμως εξουσιοδοτημένο πρόσωπο του δωρητή/δωρεοδόχου ΝΠ για να συμπληρώσει την δήλωση Φόρου Δωρεάς και Δωρεάς χρημάτων;
  • Α: Στην εφαρμογή myPROPERTY μπορεί να εισέλθει το νομίμως εξουσιοδοτημένο πρόσωπο, του δωρητή/δωρεοδόχου ΝΠ, εφόσον είναι πιστοποιημένος χρήστης, χρησιμοποιώντας τους προσωπικούς του κωδικούς πρόσβασης myAADE (user name & password), επιλέγοντας από το μενού «Αρχική Σελίδα – Εφαρμογές – Πολίτες – Δήλωση Φόρου Μεταβίβασης Ακινήτων, Δωρεάς, Γονικής Παροχής και Κληρονομιάς» του πληροφοριακού συστήματος της ΑΑΔΕ. Αφού εισέλθει στην εφαρμογή, επιλέγει την καρτέλα «Νέα Δήλωση» και στη συνέχεια επιλέγει το είδος δήλωσης που θέλει να υποβάλει (Δήλωση Φόρου Δωρεάς, Δήλωση Φόρου Δωρεάς χρημάτων). Στο είδος συναλλαγής εμφανίζεται αυτόματα «κινητών» ή «χρήματα» αντίστοιχα και δήλωση με συμβόλαιο «Όχι». Επιλέγεται η ιδιότητα αυτού που συμπληρώνει την δήλωση, δηλαδή Νόμιμος εκπρόσωπος Δωρητή-Νομικού Προσώπου ή Νόμιμος Εκπρόσωπος Δωρεοδόχου-Νομικού Προσώπου, που είναι εξουσιοδοτημένος.
• 6. Τι καταχωρείται στην ενότητα «Στοιχεία κινητού/ών»;
  • Α: Στην ενότητα «Στοιχεία κινητού/ών», καταχωρούνται χρηματικά ποσά, έργα τέχνης, αυτοκίνητο, ΠΟΛ 1055/2003 «Προσδιορισμός της φορολογητέας αξίας ολόκληρης επιχείρησης, μερίδων ή μεριδίων και μη εισηγμένων στο χρηματιστήριο μετοχών που μεταβιβάζονται αιτία θανάτου, δωρεάς ή γονικής παροχής» κ.λπ., καθώς και γεωτρήσεις και λοιπές κατασκευές επί ακινήτων (πέργκολες, υπόστεγα κ.λπ.), η αξία των οποίων δεν υπολογίζεται με φύλλα υπολογισμού αντικειμενικής αξίας.
• 7. Τι συμπληρώνεται στο πεδίο «Περιγραφή κινητού»;
  • Α: Συμπληρώνεται σύντομη περιγραφή του κινητού που προσδιορίζει το είδος του. Η δήλωση δεν θα προχωράει χωρίς τη συμπλήρωση του πεδίου, καθώς τα πιο πάνω θα αποτελούν την περιγραφή που θα εμφανίζεται/εκτυπώνεται σε αυτήν.
• 8. Ποιες δηλώσεις συμπληρώνονται στον πίνακα «Προγενέστερες Γονικές Παροχές / Δωρεές (μη ηλεκτρονικές)» και ποια ΔΟΥ πρέπει να καταχωρηθεί στο σχετικό πεδίο;
  • Α: Καταχωρούνται όλες οι Δωρεές/Γονικές Παροχές που έχουν υποβληθεί χειρόγραφα στην αρμόδια εκάστοτε ΔΟΥ μέχρι και την έναρξη της τρέχουσας εφαρμογής. Όταν η σχέση Δωρητή/Δωρεοδόχου ανήκει στην κατηγορία Β’ ή Γ’ δηλώνονται όλες οι χειρόγραφες προγενέστερες δωρεές μεταξύ των ιδίων συμβαλλομένων από 1/1/2004. Όταν η σχέση Δωρητή/Δωρεοδόχου ανήκει στην κατηγορία Α’ δηλώνονται όλες οι χειρόγραφες προγενέστερες δωρεές μεταξύ των ιδίων συμβαλλομένων από 1/10/2021. Στο πεδίο «ΔΟΥ» καταχωρείται η ΔΟΥ που αναγράφεται στο σχετικό συμβόλαιο ή στην οποία υποβλήθηκε η σχετική δήλωση, στην περίπτωση που δεν έχει συνταχθεί συμβόλαιο.
  • Προσοχή! Δεν συμπληρώνονται προγενέστερες δωρεές μεταξύ των ιδίων συμβαλλομένων όταν επιλέγεται δήλωση δωρεάς/γον.παροχής χρημάτων.
• 9. Ποιες δηλώσεις συμπληρώνονται στον πίνακα «Προγενέστερες Γονικές Παροχές / Δωρεές από myPROPERTY»;
  • Α: Προσυμπληρώνονται αυτόματα όλες οι υποβληθείσες δηλώσεις μέσω myPROPERTY μεταξύ των ιδίων συμβαλλομένων από την έναρξη ηλεκτρονικής υποβολής δηλώσεων.
• 10. Πόσα κινητά μπορούν να περιληφθούν σε μία δήλωση στην εφαρμογή;
  • Α: Στην εφαρμογή μπορούν να καταχωρηθούν πολλά κινητά περιουσιακά στοιχεία, στην ίδια δήλωση, με την προϋπόθεση ότι όλα έχουν την ίδια ημερομηνία παράδοσης. Διαφορετικά θα υποβάλλονται περισσότερες δηλώσεις. Στην περίπτωση των χρηματικών συναλλαγών που πραγματοποιούνται την ίδια ημερομηνία, οι σχετικές κινήσεις/συναλλαγές καταχωρούνται στη δήλωση μεμονωμένα ανά κίνηση και όχι συγκεντρωτικά.

• 11. Σε πόσες μέρες από την υποβολή της δήλωσης πρέπει να γίνει αποδοχή/υποβολή της δήλωσης από τον άλλο συμβαλλόμενο;
  • Α: Δεν υπάρχει προθεσμία, αλλά η αποδοχή/υποβολή πρέπει να γίνει εντός των προθεσμιών που προβλέπονται από τις διατάξεις του Ν. 2961/2001. Αν η αποδοχή γίνει πέραν των προθεσμιών που προβλέπονται από τις κείμενες διατάξεις, επιβάλλεται πρόστιμο του Άρθρου 54.Ν4174/2013.
• 12. Πώς γνωρίζει ο δωρεοδόχος/τέκνο ότι πρέπει να καταβάλει φόρο δωρεάς/γον.παροχής;
  • Α: Ο δωρεοδόχος/τέκνο θα λάβει μήνυμα στην προσωποποιημένη πληροφόρηση, για την υποβληθείσα δήλωση φόρου Δωρεάς/Γον.παροχής, το ποσό και την ημερομηνία λήξης πληρωμής του φόρου Δωρεάς – Γονικής παροχής.
• 13. Σε πόσες δόσεις καταβάλλεται ο φόρος δωρεάς – γονικής παροχής κινητών/χρημάτων;
  • Α: Ο φόρος δωρεάς – γονικής παροχής μετά από υποβολή δήλωσης:
  • Εάν διασφαλίζεται η είσπραξη, καταβάλλεται σε έως 12 ίσες διμηνιαίες δόσεις (ή έως 24 εφόσον πρόκειται για ανήλικο υπόχρεο), που η κάθε μία δεν μπορεί να είναι μικρότερη των 500 ευρώ (πλην της τελευταίας), από τις οποίες η μεν πρώτη καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου από τη βεβαίωση/έκδοση της πράξης μήνα και οι επόμενες μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα των διμήνων που ακολουθούν. Εάν ο υπόχρεος καταβάλει το σύνολο του φόρου μέσα στην προθεσμία καταβολής της πρώτης διμηνιαίας δόσης, έχει δικαίωμα έκπτωσης κατά ποσοστό 5%. Εάν ο φόρος που θα προκύψει είναι μικρότερος των 500 ευρώ το ποσό καταβάλλεται εφάπαξ και χωρίς έκπτωση.
  • Εάν η καταβολή του φόρου δεν διασφαλίζεται, ο φόρος βεβαιώνεται σε μία δόση και καταβάλλεται εντός τριών (3) ημερών από τη βεβαίωση, η δε καταβολή του βεβαιώνεται με την έκδοση αποδεικτικού καταβολής.
• 14. Πώς και πού εξοφλείται ο φόρος δωρεάς – γονικής παροχής;
  • Α: Μετά την έγκριση/υποβολή της δήλωσης, εκδίδεται από την εφαρμογή η Πράξη Προσδιορισμού του φόρου, όπου προβλέπεται, και η Ταυτότητα Οφειλής, ενώ εμφανίζονται και οι σχετικές τυχόν δόσεις που έχουν υπολογιστεί. Η πληρωμή του φόρου δωρεάς – γονικής παροχής γίνεται μέσω Τραπέζης με τους αποδεκτούς τρόπους πληρωμής βεβαιωμένων οφειλών προς τη Φορολογική Διοίκηση (web banking, χρεωστικές κάρτες ή από την προσωποποιημένη πληροφόρηση στην εφαρμογή myAADE με χρεωστική κάρτα ή prepaid card και όχι με χρήση πιστωτικής κάρτας, καθώς και μέσω IRIS, στη σελίδα «Οφειλές εκτός ρύθμισης και πληρωμή»).
• 15. Τι επιβαρύνσεις υπάρχουν σε περίπτωση εκπρόθεσμης καταβολής του φόρου;
  • Α: Αν οποιοδήποτε ποσό φόρου δεν καταβληθεί εντός της προβλεπόμενης νόμιμης προθεσμίας καταβολής, ο φορολογούμενος υποχρεούται να καταβάλει τον ανάλογο τόκο εκπρόθεσμης καταβολής επί του εν λόγω ποσού φόρου για τη χρονική περίοδο από την επόμενη ημέρα της λήξης της νόμιμης προθεσμίας υποβολής της δήλωσης.
• 16. Ποιος «ανεβάζει» στην εφαρμογή τα δικαιολογητικά έγραφα;
  • Α: Στην εφαρμογή «ανεβάζει» έγγραφα αυτός που συμπληρώνει τη δήλωση (δωρητής/δωρεοδόχος-παρέχων γονέας/τέκνο ή νόμιμος εκπρόσωπος Νομικού Προσώπου).
• 17. Πώς αυτός που συμπληρώνει την δήλωση θα ανεβάσει στην εφαρμογή τα έγγραφα- δικαιολογητικά στην εφαρμογή;
  • Α: Επιλέγοντας από το μενού «Διαχείριση Αρχείων (Έγγραφα)», μπορεί να επισυνάψει στην εφαρμογή τα έγγραφα που επιθυμεί αφού προηγουμένως αναγράψει μία περιγραφή-τίτλο στο αντίστοιχο πεδίο. Μενού Δήλωσης → Έγγραφα → upload. Εναλλακτικά, επισύναψη εγγράφων μπορεί να γίνει και στην ενότητα «Έγγραφα» που βρίσκεται μετά τον Πίνακα Υπολογισμού Φόρου.
• 18. Ποιες δυνατότητες παρέχονται στο χρήστη Φυσικό πρόσωπο (ΦΠ)-Δωρητή / Γονέα μέσω της εφαρμογής του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος;
  • Α: Μετά την συμπλήρωση της δήλωσης από τον ίδιο, ο Δωρητής / Γονέας έχει τη δυνατότητα:
  • 1) Να ελέγξει την ορθότητα της δήλωσης φόρου δωρεάς – γονικής παροχής.
  • 2) Να υποβάλει τη δήλωση φόρου δωρεάς – γονικής παροχής προς τον άλλο συμβαλλόμενο (δωρεοδόχο/τέκνο) για αποδοχή/υποβολή.
  • 3) Να εκτυπώσει τη δήλωση φόρου δωρεάς – γονικής παροχής, αφού γίνει και η αποδοχή/υποβολή από τον άλλο συμβαλλόμενο.
• 19. Ποιες δυνατότητες παρέχονται στο χρήστη Φυσικό πρόσωπο (ΦΠ)-Δωρεοδόχο / Τέκνο μέσω της εφαρμογής του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος;
  • Α: Μετά την συμπλήρωση της δήλωσης από τον ίδιο, ο Δωρεοδόχος / Τέκνο έχει τη δυνατότητα:
  • 1) Να ελέγξει την ορθότητα της δήλωσης φόρου δωρεάς – γονικής παροχής.
  • 2) Να υποβάλει την δήλωση φόρου δωρεάς – γονικής παροχής προς τον άλλο συμβαλλόμενο (δωρητή/γονέα) για αποδοχή/υποβολή.
  • 3) Να εκτυπώσει τη δήλωση φόρου δωρεάς – γονικής παροχής μετά την υποβολή της από τους δυο συμβαλλόμενους.
  • 4) Να εκτυπώσει την Πράξη Διοικητικού Προσδιορισμού Φόρου δωρεάς – γονικής παροχής.
  • 5) Να εκτυπώσει την Ειδοποίηση πληρωμής φόρου (Ταυτότητα Οφειλής) δωρεάς – γονικής παροχής.
  • 6) Να εκτυπώσει το αποδεικτικό καταβολής φόρου δωρεάς – γονικής παροχής (εφόσον εκδίδεται σύμφωνα με τις διατάξεις).
• 20. Τι επιλογές υπάρχουν για διόρθωση μίας δήλωσης;
  • Α: Όταν η δήλωση είναι σε κατάσταση προσωρινής Αποθήκευσης: Μπορεί να πραγματοποιηθεί οποιαδήποτε διόρθωση, π.χ. για αλλαγή της περιγραφής του κινητού.
  • Όταν η δήλωση είναι οριστικοποιημένη (από τον 1ο συμβαλλόμενο): Θα πρέπει, πριν ο δεύτερος συμβαλλόμενος υποβάλλει τη δήλωση, ο αρχικός χρήστης να επιλέξει «Προσωρινή Αποθήκευση» προκειμένου να μπορεί να τη διαχειριστεί εκ νέου. Υποβάλλεται εκ νέου η δήλωση προς τον άλλο συμβαλλόμενο για υποβολή ή μη υποβολή. -Όταν η δήλωση είναι υποβληθείσα (και από τους δύο συμβαλλόμενους): Θα πρέπει να υποβληθεί νέα χειρόγραφη τροποποιητική δήλωση στη ΔΟΥ.