Έρευνα ΕΛΣΤΑΤ: Τι αγοράζουν οι Έλληνες καταναλωτές μέσω ίντερνετ

Σχεδόν 8 στους 10 χρήστες του διαδικτύου αγόρασαν είδη ένδυσης, υπόδησης και αξεσουάρ και το 33% φαγητό που διανέμεται (delivery) από εστιατόρια, ταχυφαγεία, catering σύμφωνα με την έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ για τη χρήση των Τεχνολογιών Πληροφόρησης και Επικοινωνίας από νοικοκυριά και άτομα το 2021.

Παράλληλα τα στοιχεία δείχνουν αύξηση 22% στις ηλεκτρονικές αγορές από χρήστες του διαδικτύου στο πρώτο τρίμηνο του 2021 σε σχέση με το ίδιο διάστημα πέρυσι.

Tα βασικά συμπεράσματα της έρευνας:

• Έξι στους 10 (58,3%) Έλληνες ηλικίας 16 – 74 ετών, που έχουν οποτεδήποτε χρησιμοποιήσει, έστω και μία φορά, το διαδίκτυο, πραγματοποίησαν, κατά το Α΄ τρίμηνο του 2021, κάποια ηλεκτρονική αγορά ή παραγγελία αγαθών ή υπηρεσιών μέσω του διαδικτύου, για προσωπική χρήση
• Το 91,5% των καταναλωτών που πραγματοποίησαν ηλεκτρονικές αγορές επέλεξε να κάνει ηλεκτρονικές αγορές από εγχώριες επιχειρήσεις, ποσοστό που καταγράφει μείωση 1,7% σε σύγκριση με το 2020 (93,1%), ενώ αύξηση 20,5% και 14,4% καταγράφεται στους καταναλωτές που πραγματοποίησαν ηλεκτρονικές αγορές από πωλητές άλλων χωρών της ΕΕ (2020: 21,0%, 2021: 25,3%) και από πωλητές χωρών εκτός ΕΕ (2020: 13,9%, 2021: 15,9%), αντίστοιχα.
• Το 76,3% των ατόμων ηλικίας 16-74 ετών που πραγματοποίησαν ηλεκτρονικές αγορές το Α΄ τρίμηνο του 2021, αγόρασαν είδη ένδυσης (συμπεριλαμβανομένων αθλητικών ενδυμάτων), είδη υπόδησης και αξεσουάρ (τσάντες, κοσμήματα κ.ά.)
• Το 33% των ατόμων αγόρασαν φαγητό που διανέμεται (delivery) από εστιατόρια, ταχυφαγεία, catering
• Το 29,7% των ατόμων αγόρασαν καλλυντικά, προϊόντα ομορφιάς ή υγείας
• Το 29,1% των ατόμων αγόρασαν αθλητικά είδη, εξαιρουμένων των αθλητικών ενδυμάτων και υποδημάτων που συμπεριλαμβάνονται στα είδη ένδυσης και υπόδησης.

Ειδικότερα, όσον αφορά σε προϊόντα που αγοράζονται σε ψηφιακή μορφή:

• 19,5% των ατόμων ηλικίας 16-74 ετών που πραγματοποίησαν ηλεκτρονικές αγορές το Α΄ τρίμηνο του 2021, αγόρασαν ταινίες ή σειρές, είτε ως υπηρεσία μετάδοσης (streaming) είτε ως ψηφιακό αρχείο που μεταφορτώνεται. Σε σχέση με το Α΄ τρίμηνο του 2020 (8,3%) καταγράφηκε αύξηση 134,9%.

• 9,8% των ατόμων αγόρασαν μουσική, είτε ως υπηρεσία μετάδοσης (streaming) είτε ως ψηφιακό αρχείο που μεταφορτώνεται. Σε σχέση με το Α΄ τρίμηνο του 2020 (4,0%) καταγράφηκε αύξηση 145,0%.

• 6,1% των ατόμων αγόρασαν ηλεκτρονικά βιβλία, online εφημερίδες / περιοδικά.Σε σχέση με το Α΄ τρίμηνο του 2020 (2,6%) καταγράφηκε αύξηση 134,6%.

• 6,1% των ατόμων αγόρασαν παιχνίδια για κινητά, tablet, Η/Υ ή κονσόλες παιχνιδιών. Σε σχέση με το Α΄ τρίμηνο του 2020 (4,8%) καταγράφηκε αύξηση 27,1%.

Οι υπηρεσίες που αγοράζονται περισσότερο:

• 18,0% των ατόμων ηλικίας 16-74 ετών που πραγματοποίησαν ηλεκτρονικές αγορές το Α΄ τρίμηνο του 2021, αγόρασαν συνδρομές internet ή συνδέσεις κινητής τηλεφωνίας. Σε σχέση με το Α΄ τρίμηνο του 2020 (17,2%) καταγράφηκε αύξηση 4,6%.

• 16,0% των ατόμων ηλικίας 16-74 ετών αγόρασαν συνδρομή για ηλεκτροδότηση, ύδρευση, φυσικό αέριο, κ.λπ. Σε σχέση με το Α΄ τρίμηνο του 2020 (13,2%) καταγράφηκε αύξηση 21,2%.

• 1,5% των ατόμων ηλικίας 16-74 ετών αγόρασαν εισιτήρια για πολιτιστικά γεγονότα ή αναψυχή (κινηματογράφο, θέατρο, συναυλίες, κ.ά.). Σε σχέση με το Α΄ τρίμηνο του 2020 (14,3%) καταγράφηκε μείωση 89,5%.

Όσον αφορά στο πλήθος και στην αξία των αγορών που πραγματοποιήθηκαν μέσω διαδικτύου το Α’ τρίμηνο του 2021:

• 3 στους 10 (26,7%), από όσους πραγματοποίησαν ηλεκτρονικές αγορές το Α΄ τρίμηνο του 2021, έκαναν 1 έως 2 αγορές / παραγγελίες, 3 στους 10 (35,5%) 3 έως 5 αγορές / παραγγελίες και 4 στους 10 (37,8%) περισσότερες από 5 αγορές / παραγγελίες και,

• 3 στους 10 (28,3%) πλήρωσαν συνολικά αντίτιμο μικρότερο από 100 ευρώ για τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες που αγόρασαν / παρήγγειλαν, 5 στους 10 (48,3%) πλήρωσαν από 100 έως κάτω από 500 ευρώ και 2 στους 10 (23,4%) πλήρωσαν από 500 ευρώ και πάνω. Σε όσους κατέβαλαν αντίτιμο 500 ευρώ και άνω καταγράφηκε, σε σχέση με το Α΄ τρίμηνο του 2020 (10,5%), αύξηση 122,9%.

Ποσοστό 25,9% των ατόμων ηλικίας 16-74 ετών που πραγματοποίησαν ηλεκτρονικές αγορές το Α΄ τρίμηνο του 2021 αντιμετώπισαν κάποιο πρόβλημα κατά την αγορά. Αύξηση 49,7% καταγράφεται στο ποσοστό όσων αντιμετώπισαν πρόβλημα σε σχέση με το αντίστοιχο ποσοστό που είχε καταγραφεί για το Α’ τρίμηνο του 2019 (17,3%). Αύξηση κατά 148,8% καταγράφηκε στο ποσοστό όσων ανέφεραν ως πρόβλημα τον χρόνο παράδοσης των προϊόντων που ήταν μεγαλύτερος από τον ενδεικνυόμενο, και μείωση στο ποσοστό όσων ανέφεραν δυσκολία στη χρήση της ιστοσελίδας και τεχνικά προβλήματα, τελικό κόστος υψηλότερο από το ενδεικνυόμενο, παράδοση κατεστραμμένων ή λάθος προϊόντων, κ.ά.

Οι κυριότεροι λόγοι για τη μη πραγματοποίηση ηλεκτρονικών αγορών κατά το Α’ τρίμηνο το 2021, είναι η προτίμηση να βλέπουν οι αγοραστές το προϊόν / θέμα συνήθειας (50,1%), η μη ανάγκη πραγματοποίησης ηλεκτρονικών αγορών (29,9%) και η πεποίθηση ότι θα δυσκολευτούν λόγω έλλειψης δεξιοτήτων (22,9%).

Σύνδεση στο διαδίκτυο από την κατοικία

Το 85,1% των ελληνικών νοικοκυριών έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο από την κατοικία τους από 80,4% το 2020, σύμφωνα με την έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ.

Σε σύγκριση με το 2011 καταγράφεται αύξηση 69,5% στην πρόσβαση στο διαδίκτυο από την κατοικία, όπως προκύπτει από την έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ.

Ευρυζωνική σύνδεση χρησιμοποιεί το 85,0% του συνόλου των νοικοκυριών της Χώρας με ένα, τουλάχιστον, μέλος ηλικίας 16 – 74 ετών, παρουσιάζοντας, σε σύγκριση με το 2020 (80,0%), αύξηση 6,3%. Το αντίστοιχο ποσοστό επί των νοικοκυριών που έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο από την κατοικία ανέρχεται στο 99,9%.

Παράλληλα, 8 στους 10 (78,5%) ηλικίας 16 – 74 ετών έκαναν χρήση διαδικτύου κατά το Α’ τρίμηνο του 2021. Καταγράφηκε αύξηση 0,5% σε σύγκριση με το 2020.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, χρήση του διαδικτύου σε τακτική βάση, δηλαδή, τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα, πραγματοποιείται από το 98,2% όσων χρησιμοποίησαν το διαδίκτυο το Α’ τρίμηνο του 2021. Περισσότερες από δύο φορές, στη διάρκεια της ημέρας, χρησιμοποίησε το διαδίκτυο το 91,1% των καθημερινών χρηστών.

Λόγοι χρήσης του διαδικτύου

Αναφορικά με τους λόγους χρήσης του διαδικτύου, κυριότερη δραστηριότητα είναι η online ανάγνωση ειδήσεων από ιστοσελίδες, εφημερίδες, περιοδικά, και αφορά τους 9 στους 10 (90,4%) ηλικίας 16-74 ετών, που χρησιμοποίησαν το διαδίκτυο το Α΄ τρίμηνο του 2021.

Η διενέργεια τραπεζικών συναλλαγών μέσω διαδικτύου παρουσιάζει τη μεγαλύτερη αύξηση 15,4%, σε σχέση με το Α’ τρίμηνο του 2020, σκαρφαλώνοντας στο 54% από 46,8%, ένα χρόνο νωρίτερα.

Ανάλογες αυξήσεις καταγράφηκαν, σε σχέση με το Α΄ τρίμηνο 2020, και λόγω των υγειονομικών συνθηκών, σε δραστηριότητες όπως η πραγματοποίηση τηλεφωνικών κλήσεων και βιντεοκλήσεων με εφαρμογές όπως Skype, Messenger, Viber, κ.ά. (+15,1%) και η αναζήτηση πληροφοριών υγείας (+12,0%).

Η έρευνα καταγράφει αύξηση 81,3% στους χρήστες του διαδικτύου που παρακολούθησαν online σεμινάριο ή μάθημα και 104,1% σε όσους χρησιμοποίησαν online εκπαιδευτικό υλικό (οπτικοακουστικό υλικό, software, ηλεκτρονικά εγχειρίδια, εφαρμογές) πέραν του υλικού που αφορούσε στο online πρόγραμμα που παρακολούθησαν. Επισημαίνεται ότι οι μαθητές, φοιτητές, σπουδαστές αποτελούν το 7,8% του πληθυσμού αναφοράς της έρευνας (πληθυσμός ηλικίας 16-74 ετών).

Για πρώτη φορά, στην έρευνα συμπεριλήφθηκαν ερωτήματα, που συσχετίζονται και με τις ψηφιακές δεξιότητες, αναφορικά με πληροφορίες ή περιεχόμενο ειδησεογραφικών ιστοσελίδων ή μέσων κοινωνικής δικτύωσης και με τις ενέργειες που γίνονται για την εξακρίβωση της αλήθειας ή μη των πληροφοριών αυτών.

• 1 στους 2 (48,6%) ηλικίας 16 – 74 ετών που έκαναν χρήση διαδικτύου κατά το Α’ τρίμηνο του 2021, είδαν στο διαδίκτυο, σε ειδησεογραφικές ιστοσελίδες ή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (Facebook, Instagram, YouTube, Twitter, κ.ά.) πληροφορίες ή περιεχόμενο (βίντεο, φωτογραφίες) που θεώρησαν αναληθή ή αμφισβητήσιμα.

• 6 στους 10 (60,7%) από αυτούς που είδαν τις πληροφορίες / περιεχόμενο έλεγξαν την αλήθεια αυτών.

Συγκεκριμένα:

• 79,9% έλεγξαν τις πηγές των πληροφοριών ή βρήκαν άλλες πληροφορίες στο διαδίκτυο (σε άλλα sites, στη Wikipedia ή αλλού),
• 60,0% συζήτησαν με άλλους, εκτός διαδικτύου, για τις αμφισβητούμενες πληροφορίες / περιεχόμενο ή έψαξαν σε άλλες πηγές εκτός διαδικτύου,
• 25,8% ακολούθησαν ή συμμετείχαν σε συζητήσεις στο διαδίκτυο που είχαν ως θέμα τις εν λόγω πληροφορίες / περιεχόμενο.
• 4 στους 10 (39,3%) που είδαν τις πληροφορίες / περιεχόμενο και δεν έλεγξαν την αλήθεια αυτών, δεν το έκαναν, κυρίως, γιατί γνώριζαν ότι οι πληροφορίες, το περιεχόμενο ή η πηγή δεν ήταν αξιόπιστα (72,0%) ή γιατί δεν είχαν τις γνώσεις ή τις δεξιότητες για να ελέγξουν (13,7%).

Ηλεκτρονική διακυβέρνηση

Ένας στους δύο (55,0%) ηλικίας 16 – 74 ετών έκανε χρήση υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, τη χρονική περίοδο Απριλίου 2020 – Μαρτίου 2021, για προσωπικούς λόγους

Με βάση τα αποτελέσματα της έρευνας:

• Αύξηση 38,5% καταγράφηκε στο ποσοστό του πληθυσμού ηλικίας 16 – 74 ετών που προμηθεύτηκε / εκτύπωσε αιτήσεις, βεβαιώσεις, πιστοποιητικά, κ.λπ. έγγραφα, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα ένα χρόνο πριν και,

• Αύξηση 36,6% καταγράφηκε στο ποσοστό του πληθυσμού ηλικίας 16 – 74 ετών που υπέβαλε online συμπληρωμένα έντυπα/φόρμες. Χαρακτηριστικά παραδείγματα που εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία συναλλαγών με δημόσιες υπηρεσίες και αρχές, είναι η υποβολή της φορολογικής δήλωσης, αλλά και η υποβολή αίτησης για εμβολιασμό, για άυλη συνταγογράφηση, κ.ά.

Ειδικότερα, για όσους δεν υπέβαλαν συμπληρωμένα έντυπα / φόρμες μέσω διαδικτύου, ενώ είχαν να υποβάλουν, καταγράφηκαν οι λόγοι για τους οποίους δεν τα υπέβαλαν. Το 94,5% αυτών ανέφερε ότι η υποβολή των συμπληρωμένων εντύπων έγινε, για λογαριασμό τους, από άλλα πρόσωπα, όπως φοροτεχνικό, μέλος της οικογένειας, φίλο κ.λπ., το 14,8% ότι δεν είχαν τις γνώσεις για να χρησιμοποιήσουν την ιστοσελίδα που χρειαζόταν και το 1,2% ότι δεν ήθελαν να πληρώσουν online είτε γιατί δεν ήθελαν να δώσουν στοιχεία της πιστωτικής τους κάρτας είτε γιατί δεν μπορούσαν π.χ. γιατί δεν διέθεταν πιστωτική κάρτα. Ποσοστό 0,6%, τρεις φορές μεγαλύτερο από το αντίστοιχο ένα έτος πριν (0,2%) ανέφερε ότι δεν ήταν διαθέσιμη η ηλεκτρονική υπηρεσία που χρειάζονταν, γεγονός που υποδεικνύει την αυξημένη ζήτηση για υπηρεσίες ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, λόγω της πανδημίας και του περιορισμού των μετακινήσεων (lock down).