Τη μεγαλύτερη αλλαγή στο εμπόριο από τότε που η Βρετανία έγινε μέλος του ευρωπαϊκού μπλοκ πριν από 48 χρόνια πυροδότησε το Brexit, με τις εταιρίες να παλεύουν πλέον με έγγραφα εξαγωγών, μεγαλύτερους χρόνους παράδοσης και την ανάγκη να επανασχεδιάσουν τις εφοδιαστικές αλυσίδες.

Σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, οι όγκοι εμπορευμάτων που διακινούνται μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήταν μειωμένοι κατά 38% την τρίτη εβδομάδα του Ιανουαρίου συγκριτικά με την αντίστοιχη εβδομάδα πέρυσι, όπως δείχνουν τα στοιχεία από την κίνηση φορτηγών οχημάτων.

Ακολουθούν ορισμένες μόνο από τις αλλαγές στο εμπόριο από τότε που η Βρετανία αποχώρησε από την ενιαία αγορά και την τελωνειακή ένωση στις 31 Δεκεμβρίου:

Μεγαλύτεροι χρόνοι παράδοσης

Οι αλιείς ήταν ο πρώτος κλάδος εργαζομένων που επλήγη τον Ιανουάριο όταν η εισαγωγή υγειονομικών ελέγχων, πιστοποιητικών και τελωνειακών δηλώσεων καθυστέρησαν τη μεταφορά αποθεμάτων σε τέτοιο βαθμό που τα εμπορεύματα απορρίφθηκαν από τους Ευρωπαίους αγοραστές καθώς θεωρήθηκαν ότι δεν ήταν πλέον φρέσκα.

Έκτοτε παραγωγοί μιας σειράς προϊόντων από τυρί έως βοδινό σταμάτησαν να εξάγουν στην Ευρώπη προς το παρόν, έχοντας αποθαρρυνθεί από τα ακριβά υγειονομικά πιστοποιητικά και την τεράστια γραφειοκρατία.

Ορισμένες εταιρίες προσπαθούν να βρουν μια λύση. Ορισμένοι Σκωτσέζοι αλιείς μετέφεραν τα αλιεύματά τους απευθείας στις αγορές της Δανίας για να αποφύγουν τη βρετανική γραφειοκρατία. Ωστόσο, περίπου το ένα πέμπτο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που εξάγουν στην ΕΕ έχουν προσωρινά αναστείλει τις πωλήσεις.

Εφοδιαστικές αλυσίδες

Η νέα ένταση οδήγησε εκείνες τις εταιρίες που είχαν την οικονομική δυνατότητα για κάτι τέτοιο να επανεξετάσουν τις εφοδιαστικές τους αλυσίδες, κυρίως αυτές οι βρετανικές εταιρίες που κινδυνεύουν με δασμούς πουλώντας προϊόντα στην ΕΕ που κατασκευάστηκαν από πρώτες ύλες που προέρχονται από την Ασία.

Ο κολοσσός διαδικτυακής πώλησης ενδυμάτων ASOS αναμένει φορολογική επιβάρυνση ύψους 15 εκατ. λιρών (21 εκατ. δολαρίων) καθώς, παρόλο που το σύνολο σχεδόν των ευρωπαϊκών του πωλήσεων διεκπεραιώνεται μέσω των εγκαταστάσεών του στο Βερολίνο, κάποιες συνεχίζουν να εισέρχονται πρώτα στη Βρετανία.

ΦΠΑ και κόστος

Εταιρίες και καταναλωτές έλαβαν απρόσμενα χρεώσεις για τέλη κατανάλωσης, ΦΠΑ και υψηλότερο κόστος μεταφορικών που καθιστά ορισμένες πωλήσεις απαγορευτικές.

Όμιλοι logistics ανέφεραν ότι το κόστος πρόσληψης Ευρωπαίων οδηγών προκειμένου να φέρουν προϊόντα στη Βρετανία έχει αυξηθεί. Το γεγονός ότι οι οδηγοί χρειάζονται επίσης αρνητικό τεστ COVID για να αναχωρήσουν σημαίνει ότι το νησιωτικό κράτος αποτελεί πολύ λιγότερο ελκυστικό προορισμό γι’ αυτούς.

Σύμφωνα με έρευνα του CBI μεταξύ των βρετανικών μεταποιητικών εταιριών, η αισιοδοξία για την ανταγωνιστικότητά τους απέναντι στις ευρωπαϊκές εταιρίες έχει επιδεινωθεί με τον ταχύτερο ρυθμό που έχει καταγραφεί. Παρά ταύτα, έχουν βελτιωθεί οι παραγγελίες από την ΕΕ, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι ευρωπαϊκές εταιρίες συνεχίζουν να προμηθεύονται προϊόντα από το Ηνωμένο Βασίλειο.

Χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες

Η εμπορική συμφωνία του Brexit μεταξύ της Βρετανίας και της ΕΕ, που τέθηκε σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου, δεν καλύπτει τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, αφήνοντας το οικονομικό κέντρο του Σίτι του Λονδίνου εν πολλοίς αποκομμένο από το ευρωπαϊκό μπλοκ.

Στις αρχές Ιανουαρίου, μετακινήθηκαν από το Σίτι του Λονδίνου προς την ηπειρωτική Ευρώπη ημερήσιες συναλλαγές επί μετοχών αξίας 6 δισεκ. ευρώ, και παράλληλα ένα μεγάλο κομμάτι σε συναλλαγές swaps. Αυτό δημιούργησε ερωτήματα για την αξία της όποιας μελλοντικής πρόσβασης στην ΕΕ, δεδομένου ότι οι βρετανικές τράπεζες και οι πλατφόρμες συναλλαγών έχουν ανοίξει μονάδες στο ευρωπαϊκό μπλοκ.

Οι Βρυξέλλες έχουν πει ότι δεν θα εξετάσουν τη χορήγηση περαιτέρω πρόσβασης ισοδυναμίας έως ότου υπάρξει ένα ρυθμιστικό σύμφωνο συνεργασίας και έχει εξεταστεί η σχεδιαζόμενη απόκλιση της Βρετανίας από τους ευρωπαϊκούς κανόνες.

Το Λονδίνο δεν επιθυμεί να έχει έναν όγκο ρυθμίσεων προκειμένου να διατηρήσει τη θέση του ως κορυφαίου στον κόσμο χρηματοπιστωτικού κέντρου μετά το Brexit, αλλά είναι έτοιμο να δράσει εάν η ΕΕ παρεμποδίσει την πρόσβαση, δήλωσε στο Reuters η πολιτική ηγέτις του φορέα που είναι υπεύθυνος για το Σίτι του Λονδίνου.

Η Τράπεζα της Αγγλίας έχει πει ότι η Βρετανία δεν θα πρέπει να υποκύψει στους κανόνες της ΕΕ απλά και μόνο για να διασφαλίσει καλύτερη πρόσβαση, προειδοποιώντας ότι το τίμημα μπορεί να είναι πολύ υψηλό.

Ιρλανδία

Την πιο ξεκάθαρη επίπτωση από το Brexit μπορεί να την δει κανείς στα λιμάνια όπου τεράστια πλοία μεταφέρουν τώρα εμπορεύματα απευθείας μεταξύ της Ιρλανδίας, κράτους-μέλους της ΕΕ, και του υπόλοιπου ευρωπαϊκού μπλοκ προκειμένου να γλιτώσουν τη γραφειοκρατία και τις καθυστερήσεις που συνδέονται με την κάποτε ταχύτερη διαδρομή μέσω Βρετανίας.

Σε ράφια σούπερ μάρκετ στην Ιρλανδία και τη βρετανική επαρχία της Βόρεια Ιρλανδίας άρχισαν να εμφανίζονται κάποιες ελλείψεις καθώς οι εταιρίες λιανικού εμπορίου πασχίζουν να διαχειριστούν τη σχετική γραφειοκρατία, μια κατάσταση που μπορεί να επιδεινωθεί ύστερα από τη λήξη της τρίμηνης περιόδου χάριτος για τα σούπερ μάρκετ της Βόρειας Ιρλανδίας.

Το ηλεκτρονικό εμπόριο έχει επίσης πληγεί σοβαρά λόγω του αριθμού των Ιρλανδών καταναλωτών που ψωνίζουν διαδικτυακά από καταστήματα της Μεγάλης Βρετανίας. Ορισμένοι Βρετανοί προμηθευτές έχουν σταματήσει τις συναλλαγές ενώ όμιλοι logistics στη Βόρεια Ιρλανδία έχουν προειδοποιήσει ότι οι τιμές αυξάνονται καθώς τα φορτηγά επιστρέφουν από τη Βρετανία άδεια.