Αβεβαιότητες και εστίες κινδύνου «κρύβει» το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2021 για την πορεία των βασικών μεγεθών της οικονομίας.

Όλα εξαρτώνται από τις εξελίξεις στο μέτωπο της πανδημίας.

Το δημοσιονομικό οικοδόμημα της κυβέρνησης για το 2021 που τοποθετεί τον πήχη της ανάπτυξης στο 7,5% και περιορίζει το πρωτογενές έλλειμμα στο 1,01% του ΑΕΠ από 6,23% φέτος στηρίζεται στην επισφαλή υπόθεση για εξάλειψη των παρενεργειών στην οικονομία από την πανδημία και στην εισροή σημαντικών κονδυλίων από τα ευρωπαϊκά προγράμματα.

Οι εστίες κινδύνου που απειλούν με ανατροπές τον προϋπολογισμό εντοπίζονται στα εξής σημεία:

  1. Ανάπτυξη: Η εκτίμηση ότι η ανάπτυξη τον επόμενο χρόνο θα ανέλθει στο 7,5% μετά από ύφεση 8,2% φέτος είναι παρακινδυνευμένη, αφού βασίζεται στο σενάριο ότι το 2021 θα ληφθούν προκαταβολές 5,5 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης (2,635 δισ. ευρώ θα προέλθουν από επιχορηγήσεις και 1,272 δισ. ευρώ από δάνεια) όταν δεν έχει οριστεί ακόμα ο γενικός κανονισμός αξιοποίησης. Η ελληνική οικονομία αντιμετωπίζει ήδη, λόγω των αναιμικών εισπράξεων από τον τουρισμό, μία ύφεση 9% – 10% στο τρίτο τρίμηνο και μία ηπιότερη στο τέταρτο κοντά στο 7%. Στο προσχέδιο τονίζεται ότι το πραγματικό ΑΕΠ αναμένεται να ανακτήσει τον επόμενο χρόνο το 83,2% των απωλειών του 2020.
  2. Πρωτογενές έλλειμμα: Υψηλού ρίσκου θεωρείται η πρόβλεψη για έλλειμμα μόλις 1% του ΑΕΠ ή 1,862 δισ. ευρώ το 2021 σύμφωνα με το σενάριο βάσης ή 3% του ΑΕΠ, όταν φέτος θα κλείσει στο 6,23% ή στα  10,643 δισ. ευρώ (σε όρους ενισχυμένης εποπτείας).
  3. Μέτρα στήριξης: Ως κίνηση «υψηλού κινδύνου» μπορεί να θεωρηθεί η απόφαση του οικονομικού επιτελείου να «κόψει» 4,6 δισ. ευρώ από τις συνολικές δαπάνες του προϋπολογισμού που θα διατεθούν για το 2021, τη στιγμή που η διασπορά του κορωνοϊού συνεχίζεται και η χώρα βρίσκεται πολύ κοντά σε μια νέα γενικευμένη καραντίνα. Οι παρεμβάσεις μέσω των δαπανών για τη στήριξη της οικονομίας έχουν περιοριστεί κάτω από 1 δις. ευρώ το 2021 και συγκεκριμένα στα 913 εκ. ευρώ.
  4. Φόροι: Αύξηση φόρων σχεδόν κατά 5 δισ. ευρώ φέρνει ο νέος προϋπολογισμός προβλέποντας ότι τα συνολικά φορολογικά έσοδα θα διαμορφωθούν στα 49,546 δισ. ευρώ. Η σημαντική αυτή αύξηση βασίζεται στο σενάριο αναθέρμανσης της οικονομίας και ανάκλησης των ευνοϊκών ρυθμίσεων για την αποπληρωμή των χρεών στο Δημόσιο. Την ίδια ώρα η τρύπα φέτος στα κρατικά ταμεία θα είναι τουλάχιστον 7,5 δισ. ευρώ. Μόνο οι απώλειες στα έσοδα από τη μείωση της κατανάλωσης, που είναι και η μεγαλύτερη πληγή, ανέρχονται σε 4,6 δισ. ευρώ.
  5. Ανεργία: Ο νέος προϋπολογισμός προβλέπει μείωση της ανεργίας κατά 2 μονάδες στο 16,5% από 18,6% που είναι η νεότερη πρόβλεψη για εφέτος. Ωστόσο, οι  κραδασμοί από την ύφεση παραμένουν μεγάλοι στεγνώνοντας τις επιχειρήσεις οι οποίες για να ανταπεξέλθουν στις δύσκολες δημοσιονομικές συνθήκες προχωρούν σε απολύσεις. Οι άνεργοι μέχρι το τέλος του έτους θα είναι περισσότεροι κατά 195.000. Γεγονός είναι πάντως ότι η ανεργία κινείται ήδη ανοδικά, αφού σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΑΕΔ το πλήθος των εγγεγραμμένων ανέργων τον Αύγουστο του 2020 σε σχέση με τον Αύγουστο του 2019 αυξήθηκε κατά 13,3%.