Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε χθες τις πρώτες προσκλήσεις υποβολής σχεδίων στο πλαίσιο του φιλόδοξου προγράμματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Ορίζοντας 2020» (Horizon 2020) για την έρευνα και την καινοτομία, που θα έχει συνολικό προϋπολογισμό 80 δισ. ευρώ έως τη λήξη του, στο τέλος της δεκαετίας.

Όπως αναφέρει το ΑΜΠΕ, η χρηματοδότηση θα ξεπεράσει τα 15 δισ. ευρώ μέσα στην επόμενη διετία, με στόχο την τόνωση της ευρωπαϊκής οικονομίας και τη βελτίωση της ζωής των πολιτών. Τα κεφάλαια αυτά θα είναι πολύτιμα σε μια εποχή όπου οι εθνικοί προϋπολογισμοί πολλών χωρών -και της Ελλάδας- αντιμετωπίζουν μεγάλη στενότητα διαθεσίμων κονδυλίων.

Ο «Ορίζοντας 2020» είναι το μεγαλύτερο μέχρι σήμερα ευρωπαϊκό πρόγραμμα- πλαίσιο για την έρευνα και την καινοτομία. Περιλαμβάνει 12 ερευνητικούς τομείς προς χρηματοδότηση, στους οποίους θα εστιαστεί η δράση κατά το διάστημα 2014- 2015, όπως την εξατομικευμένη υγειονομική περίθαλψη (549 εκατ. ευρώ), τις μεταφορές (375 εκατ. ευρώ), την «πράσινη» ενέργεια (359 εκατ. ευρώ), την ψηφιακή ασφάλεια και τις «έξυπνες» πόλεις.

Οι περισσότερες προσκλήσεις προς ερευνητές και καινοτομικές επιχειρήσεις, που αφορούν τον προϋπολογισμό του 2014, είναι ήδη ανοικτές για την υποβολή σχεδίων για χρηματοδότηση, ενώ πρόκειται να ακολουθήσουν και άλλες εντός του έτους.

Ο προϋπολογισμός του 2014 φθάνει τα 7,8 δισ. ευρώ και η χρηματοδότηση του προγράμματος «Ορίζοντας 2020» θα δοθεί με βάση τρεις άξονες:

– Επιστημονική αριστεία: Περίπου 3 δισ. ευρώ, στα οποία περιλαμβάνονται υποτροφίες 1,7 δισ. ευρώ από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας (ERC) για επιστήμονες υψηλού επιπέδου και 800 εκατ. ευρώ για υποτροφίες Μαρί Κιουρί για νεότερους ερευνητές.

– Βιομηχανική υπεροχή: 1,8 δισ. ευρώ για την υποστήριξη της βιομηχανικής υπεροχής της Ευρώπης σε τομείς όπως οι Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ), οι νανοτεχνολογίες, οι προηγμένες τεχνολογίες μεταποίησης, η ρομποτική, οι βιοτεχνολογίες και το διάστημα.

– Κοινωνικές προκλήσεις: 2,8 δισ. ευρώ για καινοτόμα σχέδια που αφορούν υγεία, γεωργία, ναυτιλία και βιοοικονομία, ενέργεια, μεταφορές, δράση για το κλίμα, περιβάλλον, αποδοτικότητα των πόρων και πρώτες ύλες, σκεπτόμενες κοινωνίες και ασφάλεια.

Οι προσκλήσεις για το 2014- 15 θα περιλαμβάνουν 500 εκατ. ευρώ, που προορίζονται ειδικά για καινοτόμες μικρομεσαίες επιχειρήσεις. H παράμετρος της ισότιμης μεταχείρισης των φύλων πρόκειται να συμπεριληφθεί σε πολλά χρηματοδοτούμενα έργα, ενώ νέοι κανόνες προβλέπουν την «ανοικτή πρόσβαση» στο πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020», έτσι ώστε τα αποτελέσματα των ερευνητικών έργων να είναι προσιτά σε όλους.

Δράσεις Μαρί Κιουρί

Εξάλλου, όσον αφορά ειδικότερα τις νέες Δράσεις Μαρί Κιουρί (Marie Skłodowska-Curie ή MSC), θα δοθούν 800 εκατομμύρια ευρώ για την υποστήριξη των ερευνητικών σταδιοδρομιών, της κατάρτισης και της κινητικότητας μέσα το 2014.

Οι δράσεις MSC αποτελούν το 8% του συνολικού προϋπολογισμού του προγράμματος «Horizon 2020» και τα σχετικά κονδύλια θα ανέλθουν σε πάνω από 6 δισ. ευρώ για την περίοδο 2014- 2020, αυξημένα κατά περίπου 30% σε σχέση με τον σημερινό προϋπολογισμό ύψους 4,7 δισ. ευρώ για την περίοδο 2007- 2013. Ο νέος προϋπολογισμός θα υποστηρίξει έως το 2020 περισσότερους από 65.000 ερευνητές, από τους οποίους το 40% θα είναι υποψήφιοι διδάκτορες.

Οι ερευνητές που εργάζονται σε όλους τους κλάδους, από τις φυσικές επιστήμες και την υγειονομική περίθαλψη μέχρι την θεωρητική έρευνα, θα είναι επιλέξιμοι για χρηματοδότηση. Οι πρώτες προσκλήσεις απευθύνονται σε ερευνητικούς οργανισμούς, πανεπιστήμια, επιχειρήσεις και μη κυβερνητικές οργανώσεις.

Ερευνητικά ιδρύματα, πανεπιστήμια, εταιρείες και ΜΚΟ που ασχολούνται με την έρευνα, μπορούν να ζητήσουν χρηματοδότηση μέσω των καινοτόμων δικτύων κατάρτισης των δράσεων MSC, που απευθύνονται σε νέους ερευνητές χωρίς διδακτορικό. Μη ευρωπαϊκοί οργανισμοί μπορούν, επίσης, να παρακολουθήσουν τα καινοτόμα δίκτυα κατάρτισης (ITNs), που θα επιτρέψουν στους υποψηφίους να αποκτήσουν πείρα εκτός Ευρώπης.

Αναλυτικότερα, υπάρχουν τρεις τύποι δικτύων ITNs

– Ευρωπαϊκά δίκτυα κατάρτισης (ETN) που περιλαμβάνουν τουλάχιστον τρεις εταίρους σε τρία διαφορετικά κράτη μέλη/συνδεδεμένες χώρες.

– Ευρωπαϊκά βιομηχανικά διδακτορικά που περιλαμβάνουν τουλάχιστον μία εταιρεία και ένα ερευνητικό ινστιτούτο, το οποίο έχει το δικαίωμα να χορηγεί διδακτορικό. Η εταιρεία και το ερευνητικό ινστιτούτο πρέπει να έχουν την έδρα τους σε δύο διαφορετικά κράτη μέλη/συνδεδεμένες χώρες.

– Ευρωπαϊκά κοινά διδακτορικά που αντικαθιστούν τα κοινά προγράμματα Erasmus Mundus για τα διδακτορικά και περιλαμβάνουν κοινοπραξίες τουλάχιστον τριών δικαιούχων με δικαίωμα ανάθεσης διδακτορικών και είναι εγκατεστημένοι σε τρία διαφορετικά κράτη μέλη και συνδεδεμένες χώρες.

Τα δίκτυα ITNs θα απορροφήσουν το μεγαλύτερο μέρος του προϋπολογισμού των δράσεων MSC, λαμβάνοντας πάνω από 400 εκατομμύρια ευρώ στο πλαίσιο αυτής της πρόσκλησης. Από το ποσό αυτό, 25,5 εκατομμύρια ευρώ θα διατεθούν στα ευρωπαϊκά βιομηχανικά διδακτορικά και 30 εκατομμύρια ευρώ στα ευρωπαϊκά κοινά διδακτορικά.

Οι φορείς που δραστηριοποιούνται στην έρευνα ή την καινοτομία, μπορούν επίσης να λάβουν στήριξη για διατομεακές συμπράξεις στο πλαίσιο της ενέργειας ανταλλαγής προσωπικού, βάσει των δράσεων MSC, για την έρευνα και την καινοτομία (RISE). Η RISE υποστηρίζει τη βραχυπρόθεσμη κινητικότητα του προσωπικού που ασχολείται με την έρευνα και την καινοτομία σε όλα τα επίπεδα σταδιοδρομίας, από το μεταπτυχιακό επίπεδο έως το επίπεδο διευθυντικών στελεχών, περιλαμβανομένου του διοικητικού και τεχνικού προσωπικού. Στο πλαίσιο των παγκόσμιων συμπράξεων είναι επίσης δυνατό να υπάρχουν διαπανεπιστημιακές ανταλλαγές. Στο πλαίσιο αυτής της πρόσκλησης διατίθενται 70 εκατομμύρια ευρώ.

Οι προσκλήσεις για ατομικές υποτροφίες (240,5 εκατ. ευρώ) και για το COFUND (80 εκατ. ευρώ θα δημοσιευθούν στις 12 Μαρτίου 2014 και στις 10 Απριλίου 2014 αντίστοιχα).