Τα μυστικά για τις αυξήσεις των τραπεζών

Η αντίστροφη μέτρηση για τις αυξήσεις κεφαλαίου των τριών συστημικών τραπεζών, της Alpha Bank, της Τράπεζας Πειραιώς και της Εθνικής, έχει ήδη ξεκινήσει.

Μια νέα παράμετρος στην ελληνική αγορά, το δικαίωμα αγοράς 9 μετοχών (warrant) για κάθε μία νέα μετοχή που αγοράζει ο επενδυτής στην αύξηση, αποτελεί τον άγνωστο Χ για πολλούς δυνητικούς επενδυτές. Ομως, όπως αναφέρει το «Έθνος της Κυριακής», το warrant αποτελεί και το πιο ισχυρό κίνητρο για τη συμμετοχή μικρών και μεγαλύτερων μετόχων στις αυξήσεις κεφαλαίου, αφού σε περίπτωση ανόδου των τιμών των μετοχών τα κέρδη είναι πολλαπλασιαστικά.

Για να συμμετάσχουν οι επενδυτές στις αυξήσεις κεφαλαίου, η προσδοκία σχεδόν 10πλάσιων κερδών που προσφέρει το warrant θα πρέπει να συνδυάζεται με την πεποίθηση ότι η πορεία της ελληνικής οικονομίας θα συνεχίζει να παρουσιάζει σημάδια βελτίωσης και να υπάρχει η πίστη ότι οι διοικήσεις των τραπεζών θα αντεπεξέλθουν στις προκλήσεις που έχει δημιουργήσει το περιβάλλον ύφεσης στη χώρα μας.

1. Κινδυνεύουν τα χρήματα των επενδυτών εάν η τράπεζα δεν επιτύχει τον στόχο άντλησης κεφαλαίων που αντιστοιχούν στο 10% των κεφαλαιακών της αναγκών προκειμένου να μείνει ιδιωτική;

Για όλους τους επενδυτές, μικρούς και μεγάλους, παρέχεται προστασία σε περίπτωση που η μία τράπεζα δεν καταφέρει να προσελκύσει τα απαιτούμενα κεφάλαια του 10% των κεφαλαιακών αναγκών της από ιδιώτες επενδυτές για να διατηρήσει τον ιδιωτικό της χαρακτήρα και κρατικοποιηθεί.

Οι ιδιώτες που θέλουν να βάλουν τα λεφτά τους στις Αυξήσεις Μετοχικού Κεφαλαίου των τραπεζών είναι πλήρως προστατευμένοι, αφού σύμφωνα με τους κανόνες, εφόσον η αύξηση δεν πετύχει, οι επενδυτές ερωτώνται εάν επιθυμούν να λάβουν πίσω τα κεφάλαια που έχουν τοποθετήσει. Αναλυτές σημειώνουν ότι σε αυτή την περίπτωση οι επενδυτές θα πρέπει να πάρουν οπωσδήποτε τα κεφάλαιά τους πίσω, διότι αλλιώς θα χάσουν το μεγαλύτερο μέρος των κεφαλαίων που έχουν τοποθετήσει.

2. Υπάρχει κίνδυνος να μην πετύχουν οι αυξήσεις κεφαλαίου των τριών συστημικών τραπεζών και να κρατικοποιηθούν οι τρεις τράπεζες Alpha Bank, Πειραιώς και Εθνική;

Η Alpha Bank έχει στόχο να αντλήσει από τις αγορές συνολικό ποσό έως 550 εκατ. ευρώ (το οποίο αντιστοιχεί στο 12% των κεφαλαιακών της αναγκών), εκ των οποίων τα 92,9 εκατ. ευρώ θα αντληθούν μέσω ιδιωτικής τοποθέτησης, ενώ τα υπόλοιπα με δικαίωμα προτίμησης υπέρ των παλαιών μετόχων.

Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση της Alpha Bank, η αύξηση κεφαλαίου της τράπεζας είναι πλήρως εγγυημένη από την κοινοπραξία διεθνών χρηματοοικονομικών οίκων και συγκεκριμένα από την JPMorgan, τη Citigroup, την HSBC και την Credit Agricole. Παράλληλα, η διοικητική ομάδα της Alpha Bank έχει προσελκύσει πολλά ξένα και ελληνικά επενδυτικά κεφάλαια για τη συμμετοχή τους στην αύξηση.

Η Τράπεζα Πειραιώς ζητά από τις αγορές το 10% των κεφαλαιακών της αναγκών, δηλαδή έως 733 εκατ. ευρώ. Εγκυρες πληροφορίες αναφέρουν ότι και η Τράπεζα εντός των ημερών θα υπογράψει με διεθνείς επενδυτικούς οίκους για την εγγύηση της δικής της αύξησης κεφαλαίου. Επιπλέον, έχει εξασφαλίσει τα 570 εκατ. από τα 533 που απαιτούνται για τη διατήρησή της στον ιδιωτικό τομέα.

Από τα 570 εκατ., τα 170 εκατ. θα τοποθετήσει η Societe Generale μετά τη συμφωνία απόκτησης της ελληνικής θυγατρικής της, της Geniki Bank από την Πειραιώς και τα υπόλοιπα 400 εκατ. θα τοποθετήσει η πορτογαλική BCP στο πλαίσιο της συμφωνίας της τράπεζας για την απόκτηση της Millennium. Η αγορά αναμένει και τα αποτελέσματα των ενεργειών της Εθνικής Τράπεζας για την αύξηση κεφαλαίου της, έως του ποσού 1,171 δισ. ευρώ.

Σημειώνεται ότι εφόσον επιτευχθεί η εκ του νόμου προβλεπόμενη συμμετοχή των ιδιωτών (10%) στο σχέδιο κεφαλαιακής ενίσχυσης, θα περιοριστούν τα δικαιώματα ψήφου των μετοχών του ΤΧΣ σε προκαθορισμένες στρατηγικές αποφάσεις. Οι τράπεζες θα παραμείνουν στον ιδιωτικό τομέα και οι μέτοχοί τους θα έχουν το δικαίωμα να αποκτήσουν τις μετοχές του ΤΧΣ μέσα στα επόμενα 4,5 έτη, ασκώντας τα δικαιώματά τους (warrants).

3. Τι είναι ο παραστατικός τίτλος δικαιωμάτων κτήσεως κοινών μετοχών (warrants);

Για κάθε μία μετοχή που αγοράζει στην αύξηση ο επενδυτής, αποκτά δωρεάν το δικαίωμα αγοράς 9 μετοχών της τράπεζας τις οποίες κατέχει το ΤΧΣ. Με άλλα λόγια είναι τίτλοι που δίνουν στον κάτοχό τους το δικαίωμα να πληρώσει την τιμή εξάσκησης για να αποκτήσει μετοχές σε συγκεκριμένες ημερομηνίες στο μέλλον. Εάν στο διάστημα μέχρι της εξάσκησης του δικαιώματος αυτού η τιμή της μετοχής έχει ανέβει, η απόδοση της αρχικής μετοχής που αγόρασε θα έχει πολλαπλασιαστθεί.

Για παράδειγμα, ένας επενδυτής που συμμετέχει στην αύξηση μπορεί να προβεί στην άσκηση του warrant και να αποκτήσει επιπλέον 9 μετοχές από το ΤΧΣ στην τιμή διάθεσης. Πρακτικά, η νέα του θέση είναι 10 μετοχές και αν η μετοχή έχει ανέβει εν τω μεταξύ 10% σε σχέση με την τιμή διάθεσης, το συνολικό του κέρδος γίνεται 10 επί 10%, δηλαδή 100%, διπλασιάζοντας την επένδυσή του. Σημειώνεται ότι τα warrants μπορούν να ασκηθούν εντός πενταετίας και το ΤΧΣ δεν μπορεί να διαθέσει τις μετοχές που θα προκύψουν από την αύξηση για 3 χρόνια.

4. Πώς υπολογίζεται η απόδοση μιας επένδυσης;

Αν για παράδειγμα η τιμή διάθεσης είναι 1 ευρώ ανά μετοχή, ο μέτοχος που συμμετέχει στην αύξηση έχει κόστος επένδυσης 1 ευρώ και βρίσκεται να κατέχει μία μετοχή και επιπλέον ένα warrant με το οποίο μπορεί να αγοράσει 9 μετοχές στο 1 ευρώ (αυτό το κόστος προσαυξάνεται για κάθε έτος που διακρατείται το warrant). Οταν ασκήσει το warrant, καρπώνεται τη διαφορά της τιμής στην οποία διαπραγματεύεται η μετοχή τη συγκεκριμένη στιγμή και της τιμής διάθεσης περίπου. Δηλαδή, αν η τιμή είναι 1,1 ευρώ, το κέρδος διαμορφώνεται σε 0,1 ευρώ και για τις 9 μετοχές συν τη μία νέα μετοχή που προέκυψε από την αύξηση. Εναντι, λοιπόν, της αρχικής του επένδυσης του 1 ευρώ σε μία μετοχή, η απόδοση του μετόχου είναι αυτή των 10 μετοχών, δηλαδή 100%.

5. Ποιο είναι το κόστος εξάσκησης των warrants;

Η τιμή που πρέπει να πληρωθεί από τον επενδυτή έτσι ώστε να αγοράσει τις 9 μετοχές και που προκύπτουν από το ένα warrant, αντιστοιχεί στην τιμή διάθεσης, π.χ. 1 ευρώ. Επιπλέον επιβαρύνεται με ένα επιτόκιο 3% (δηλαδή 1,03 ευρώ) όποια στιγμή και αν εξασκήσει το δικαίωμα εξαγοράς του ο κάτοχος, ενώ για κάθε χρόνο επιβαρύνεται με 1% ακόμη. Δηλαδή, τον πρώτο χρόνο πληρώνει την τιμή διάθεσης της μετοχής συν 4% (3%+1%), τον δεύτερο χρόνο την τιμή διάθεση συν 5%, τον τρίτο συν 6%, τον τέταρτο συν 7% και τον πέμπτο συν 8%.

6. Είναι ακριβό ή φτηνό το warrant;

Η θεωρητικά δίκαιη τιμή ενός warrant καθορίζεται από έναν μαθηματικό τύπο που λαμβάνει υπόψη στοιχεία όπως η τιμή της μετοχής, η τιμή εξάσκησης και η μεταβλητότητά της. Δεδομένου ότι η τιμή εξάσκησης θα είναι σταθερή όσο μεγαλύτερη θα είναι η τιμή της μετοχής τόσο μεγαλύτερη θα είναι η θεωρητική τιμή του warrant, λένε οι αναλυτές της Eurobank.

Οι ίδιοι αναφέρουν ότι το μυστικό κρύβεται στη μεταβλητότητα της μετοχής. Η μεταβλητότητα είναι το μέγεθος που μετράει το πόσο πάνω-κάτω περιμένουμε να κινηθεί η μετοχή μέχρι τη λήξη του warrant κατά μέσον όρο. Οσο μεγαλύτερη είναι η αναμενόμενη διακύμανση της μετοχής τόσο μεγαλύτερη είναι και η τιμή του warrant. Αυτό διότι όσο μεγαλύτερη είναι η ημερήσια αναμενόμενη κίνηση της μετοχής τόσο μεγαλύτερη είναι και η δυνατότητα για μελλοντικό κέρδος, αφού μια μετοχή που κινείται πολύ μπορεί να πάει και πολύ πάνω, ενώ όσο κάτω και να πάει πιο κάτω από το μηδέν δεν πρόκειται να πέσει η τιμή ποτέ.

7. Ποια είναι τα πλεονεκτήματα των υφιστάμενων μετόχων στις αυξήσεις κεφαλαίου;

Στις αυξήσεις που γίνονται υπέρ των παλαιών (υφιστάμενων) μετόχων, αυτοί απολαμβάνουν προτεραιότητα στις νέες μετοχές και τα warrants που δίνονται μαζί με αυτές. Παράλληλα, δίνουν τη δυνατότητα διατήρησης της συνολικής παλαιάς συμμετοχής του μετόχου, σε περίπτωση εξάσκησης όλων των δικαιωμάτων προτίμησης, καθώς και των warrants.

8. Ποιοι θεωρούνται υφιστάμενοι μέτοχοι;

Αυτοί που έχουν μετοχές έως την ημερομηνία αποκοπής του δικαιώματος. Για παράδειγμα, στην περίπτωση της Alpha Bank η αποκοπή του δικαιώματος προτίμησης είναι αύριο, Δευτέρα. Αυτό σημαίνει ότι οι παλαιοί μέτοχοι είναι όσοι είχαν μετοχές μέχρι την Παρασκευή 10 Μαΐου.

9. Ποιες είναι οι εναλλακτικές των υφιστάμενων μετόχων;

Η πρώτη περίπτωση ενός παλαιού μετόχου είναι να εξασκήσει το δικαίωμά του στην Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου στο σύνολο των μετοχών που κατέχει.

Σε αυτή την περίπτωση, ο υφιστάμενος μέτοχος πρέπει να ενημερώσει τη χρηματιστηριακή του ή την τράπεζά του ότι προτίθεται να εξασκήσει το δικαίωμά του στην Αύξηση που επιθυμεί και να δεσμεύσει στη χρηματιστηριακή ή στην τράπεζα τα χρήματα που αναλογούν στην άσκηση του δικαιώματος.

Για παράδειγμα, στην Αύξηση Κεφαλαίου της Alpha Bank, ένας παλαιός μέτοχος που έχει 1.000 μετοχές και θέλει να ασκήσει πλήρως τα δικαιώματά του, θα χρειαστεί 853,60 ευρώ. Αυτό προκύπτει από τον πολλαπλασιασμό των 1.000 μετοχών που είχε πριν από την αποκοπή του δικαιώματος επί του 1,94 μετοχές (αφού η τράπεζα για κάθε μία παλαιά μετοχή δίνει 1,94 νέες μετοχές) επί του 0,44 (που είναι η τιμή διάθεσης των νέων μετοχών).

Ετσι, στην περίπτωση της Alpha Bank, θα λάβει 1.940 νέες μετοχές και 1.940 warrants δωρεάν.

Ο παλαιός μέτοχος που έχει 1.000 μετοχές, ενδέχεται να μη θέλει να εξασκήσει πλήρως το δικαίωμά του. Στην περίπτωση της Alpha Bank, εάν ένας παλαιός μέτοχος θέλει να ασκήσει το δικαίωμά του για τις 400 μετοχές από τις 1.000 που κατέχει, έχει το δικαίωμα να πουλήσει τα δικαιώματά του που προκύπτουν από τις υπόλοιπες 600 μετοχές που είχε μεταξύ 17 και 27 Μαΐου.

Η τρίτη περίπτωση είναι να μη θέλει να εξασκήσει κανένα από τα δικαιώματα που έχει και να τα πουλήσει όλα κατά τη διαπραγμάτευση των δικαιωμάτων προτίμησης.

10. Πώς μπορεί να μπει ένας επενδυτής στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου αν δεν είναι παλαιός (υφιστάμενος) μέτοχος;

Ο επενδυτής που δεν έχει μετοχές μέχρι την αποκοπή του δικαιώματος και επιθυμεί να μπει στην αύξηση κεφαλαίου μιας τράπεζας μπορεί να το επιτύχει μέσω χρηματιστηριακών πράξεων στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Αγοράζοντας, δηλαδή, δικαιώματα κατά την περίοδο διαπραγμάτευσης και άσκησης δικαιωμάτων προτίμησης. Στην περίπτωση της Alpha Bank, η περίοδος αυτή ξεκινά από τις 17 Μαΐου και λήγει στις 27 Μαΐου. Αναμένονται, επίσης, τα χρονοδιαγράμματα των αυξήσεων κεφαλαίου τόσο της Τράπεζας Πειραιώς όσο και της Εθνικής Τράπεζας.

11. Ποιο είναι το κόστος του μετόχου που μπαίνει στην αύξηση μέσω αγοράς δικαιώματος από το Χρηματιστήριο Αθηνών;

Το κόστος του εν λόγω επενδυτή είναι η τιμή του δικαιώματος συν την τιμή διάθεσης. Η τιμή του δικαιώματος της τράπεζας που διενεργεί την αύξηση προσαρμόζεται ανάλογα με τους όρους της αύξησης (αναλογία παλαιών και νέων μετοχών, τιμή διάθεσης), αλλά και της τιμής κλεισίματος πριν από την αποκοπή του δικαιώματος. Πέραν όμως από την τιμή που θα ξεκινήσει η διαπραγμάτευση του δικαιώματος στο ΧΑ, η τιμή θα διαμορφώνεται διαρκώς ανάλογα με την προσφορά και τη ζήτηση του δικαιώματος.

12. Μπορεί ένας επενδυτής ή ένας μέτοχος να αγοράσει ή να πουλήσει τις νέες μετοχές της τράπεζας και τα warrants μετά την ολοκλήρωση της Αύξησης;

Μετά την ολοκλήρωση της αύξησης κεφαλαίου και αφού εισαχθούν στο Χρηματιστήριο οι νέες μετοχές και τα warrants, θα διαπραγματεύονται ξεχωριστά και οι επενδυτές θα μπορούν να αγοράζουν ή να πωλούν.

13. Τι κινδύνους αναλαμβάνει ένας επενδυτής όταν παίρνει μέρος στην Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου;

Οι κίνδυνοι σχετίζονται και με την πορεία της τράπεζας αλλά και με την πορεία της χώρας. Ειδικότερα, οι επενδυτές, εκτός από το «στοίχημα» της τράπεζας που «παίζουν» ποντάρουν επίσης και στην πορεία της ελληνικής οικονομίας.

 Οι συνθήκες της αγοράς τα επόμενα χρόνια θα διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο και για την πορεία των τραπεζών. Δηλαδή, το κατά πόσο θα έχει ανακτηθεί η εμπιστοσύνη στην οικονομία για να βγουν στις αγορές η χώρα και οι τράπεζες ή κατά πόσο η ανεργία θα έχει περιοριστεί ώστε να μην αυξάνονται τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και να υπάρξει ζήτηση και για νέα δάνεια κ.λπ.