Σε αρνητική τροχιά όλοι οι κλάδοι το 2012

Σε συνθήκες βαθειάς και συνεχιζόμενης ύφεσης της ελληνικής οικονομίας και πτώσης της οικονομικής δραστηριότητας, μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι πρώτες τεκμηριωμένες ενδείξεις για την πορεία των επιχειρήσεων το 2012. Η ICAP Group ανέλυσε στοιχεία ισολογισμών και αποτελεσμάτων από 762 επιχειρήσεις με δημοσιευμένους ισολογισμούς που λήγουν στις 30.6.2012, οι οποίοι μπορούν να δώσουν μία πρώτη εικόνα για τις εξελίξεις στον ιδιωτικό τομέα.

Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, από τις 762 επιχειρήσεις, οι 208 είναι βιομηχανικές, οι 202 εμπορικές και οι 352 επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών (πλην τραπεζών-ασφαλειών), στις οποίες υπάρχουν και ορισμένες τουριστικές και τεχνικές εταιρείες. Τα μεγέθη των επιχειρήσεων αυτών για το 2012 (περίοδος 1/7/2011 – 30/6/2012) συγκρίνονται με τα αντίστοιχα μεγέθη των ίδιων ακριβώς επιχειρήσεων για το 2011 (περίοδος 1/7/2010 έως 30/6/2011) και τα αποτελέσματα που προκύπτουν έχουν ως εξής :

Α. ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟΣ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ 762 ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ

Από τα οικονομικά στοιχεία του συνόλου του δείγματος (762 επιχειρήσεις) με βάση τους δημοσιευμένους ισολογισμούς που καλύπτουν τα παραπάνω κριτήρια, προκύπτουν σημαντικές διαφορές ανά τομέα δραστηριότητας, ωστόσο κοινό χαρακτηριστικό είναι ότι όλοι οι ευρύτεροι τομείς κατέγραψαν απώλειες εσόδων. Ο κύκλος εργασιών ήταν και πάλι μειωμένος, ενώ ο μόνος τομέας που παρουσίασε θετικό αποτέλεσμα (κέρδη προ φόρου) για την τελευταία χρήση ήταν το εμπόριο, το οποίο οφείλεται ουσιαστικά σε μία μεγάλη επιχείρηση με υψηλή κερδοφορία η οποία και επηρέασε όχι μόνο το τομεακό, αλλά και το συνολικό αποτέλεσμα του δείγματος.

Βάσει των ενοποιημένων αποτελεσμάτων χρήσης του συνόλου των επιχειρήσεων του δείγματος, προκύπτει συνολική μείωση πωλήσεων κατά 6,4% στην τελευταία χρήση. Παράλληλα όμως υπήρξε αισθητή συγκράτηση του κόστους των πωλήσεων, γεγονός που οδήγησε σε λιγότερο έντονη μείωση των αντίστοιχων μικτών κερδών (-4,2%). Περαιτέρω, το 2012 υπήρξε απότομη πτώση (-50%) των «προμηθειών & λοιπών λειτουργικών εσόδων», γεγονός καθοριστικό που οδήγησε σε συρρίκνωση των λειτουργικών αποτελεσμάτων, τα οποία κατέγραψαν πτώση 59,5% το τελευταίο έτος.

Παρόλη αυτή την αρνητική εξέλιξη, το τελικό αποτέλεσμα εμφανίζεται βελτιωμένο, γεγονός που προήλθε αποκλειστικά από τη (θετική) διαμόρφωση των μη λειτουργικών στοιχείων και ιδιαίτερα την πτώση, σχεδόν κατά 50%, των μη λειτουργικών εξόδων, με συνέπεια τελικά την αναστροφή του τελικού αποτελέσματος, από ζημίες €15,2 εκ. το 2011, σε κέρδη ύψους €10,6 εκ. το 2012. Σημειωτέον ότι, εάν από το συνολικό δείγμα εξαιρεθεί η εταιρεία JUMBO AE, τότε το τελικό αποτέλεσμα θα παρέμενε ζημιογόνο και στις δύο χρήσεις, διαμορφούμενο σε €86,3 εκ. το 2012 από €117,3 εκ. το 2011.

Τα συνολικά κέρδη EBITDA των 762 επιχειρήσεων του δείγματος υποχώρησαν κατά 5,9% περίπου.

Αξίζει να επισημανθεί ότι, από τους επί μέρους τομείς της βιομηχανίας, του εμπορίου και των υπηρεσιών (πλην τραπεζών-ασφαλειών), ο τελευταίος εμφάνισε το χειρότερο αποτέλεσμα, παρόλη τη μείωση των ζημιών του κατά το τελευταίο έτος.

Όσον αφορά στα στοιχεία Ενεργητικού και Παθητικού των επιχειρήσεων του δείγματος συνολικά, κατ΄ αρχήν τα συνολικά τους κεφάλαια μειώθηκαν κατά 5,2% το 2012, εξαιτίας κυρίως της αντίστοιχης συρρίκνωσης (-36,9%) των διαθεσίμων τους, γεγονός ενδεικτικό του περιορισμού της ταμειακής τους ρευστότητας.

Από την άλλη πλευρά, τα ίδια κεφάλαια περιορίσθηκαν ελαφρά (κατά 1,2%), ενώ μειώθηκαν και οι συνολικές υποχρεώσεις, οι μεν μεσο-μακροπρόθεσμες κατά 12,1%, οι δε βραχυπρόθεσμες (οι οποίες καλύπτουν και το μεγαλύτερο μέρος του Παθητικού) κατά 5,4%.

Σχετικά με τους χρηματοοικονομικούς δείκτες, δεδομένης της προαναφερθείσας αναστροφής στο τελικό αποτέλεσμα (καταγραφή πολύ χαμηλών κερδών συνολικά), τόσο η αποδοτικότητα ιδίων κεφαλαίων όσο και το περιθώριο καθαρού κέρδους ανέκτησαν μεν θετικό πρόσημο, ωστόσο οι τιμές των δεικτών ήταν οριακές. Επισημαίνεται ακόμη η βελτίωση του περιθωρίου μικτού κέρδους, από 23,58% το 2011 σε 24,14% το 2012. Παράλληλα, οι δείκτες ρευστότητας εμφάνισαν επιδείνωση. Τέλος, ο μέσος όρος προθεσμίας είσπραξης απαιτήσεων διαμορφώθηκε σε 112 ημέρες το 2012 και παραμένει υψηλότερος του αντίστοιχου μέσου όρου εξόφλησης προμηθευτών (96 ημέρες).

Β. ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟΙ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΚΑΤΑ ΤΟΜΕΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ

1. Βιομηχανία

Στο δείγμα της έρευνας συμμετείχαν 208 βιομηχανικές εταιρείες με δημοσιευμένους ισολογισμούς που λήγουν στις 30.6.2012. Με βάση τα ενοποιημένα αποτελέσματα του δείγματος, προκύπτει επιδείνωση αποτελεσμάτων για τη βιομηχανία. Οι συνολικές πωλήσεις κατέγραψαν μικρή μείωση κατά 2,7% το 2012, η οποία συνοδεύτηκε από περιορισμό των αντίστοιχων μικτών κερδών κατά 2%. Ωστόσο, η επιβάρυνση των αποτελεσμάτων κυρίως από τα σταθερά υψηλά «λοιπά λειτουργικά έξοδα», αλλά και τις αυξημένες χρηματοοικονομικές δαπάνες, είχε σαν συνέπεια να εξανεμισθούν σχεδόν τα λειτουργικά κέρδη (υπήρξε δραστική μείωση, κατά 97%, του αντίστοιχου λειτουργικού αποτελέσματος).

Η επιδείνωση αυτή ήταν καθοριστική και οδήγησε σε ανατροπή του τελικού αποτελέσματος των βιομηχανικών εταιρειών, με καταγραφή ζημιών ύψους €8,4 εκατ. το 2012, έναντι κερδών (προ φόρου) €4,3 εκατ. του προηγουμένου έτους. Παράλληλα σημειώθηκε αισθητή μείωση και σε επίπεδο κερδών EBITDA (σχεδόν κατά 9%).

2. Εμπόριο

Τα αποτελέσματα του δείγματος των 202 επιχειρήσεων από τον τομέα του εμπορίου αναδεικνύουν ξεκάθαρα το κλίμα ύφεσης που επεκράτησε στην αγορά, καθώς οι πρώτες επιχειρήσεις που δημοσίευσαν ισολογισμό εντός του τρέχοντος έτους, εμφάνισαν σημαντική μείωση τόσο των πωλήσεων τους (-11,6%), όσο και των μικτών κερδών τους (-10,9%) στην τελευταία χρήση.

Με δεδομένο τον περιορισμό της ζήτησης, η αξιόλογη μείωση, κατά 11,9%, των υψηλών «λοιπών λειτουργικών εξόδων» των εμπορικών επιχειρήσεων, επέδρασε θετικά και είχε σαν αποτέλεσμα το λειτουργικό περιθώριο να μειωθεί με λιγότερο έντονο ρυθμό (-7,2%). Οι δυσμενείς συνθήκες της αγοράς οδήγησαν τελικά σε νέα συρρίκνωση της κερδοφορίας των εμπορικών επιχειρήσεων. Τα κέρδη προ φόρου κατέγραψαν και πάλι πτώση (-20,2%) και διαμορφώθηκαν σε €83,3 εκατ., ενώ σε επίπεδο κερδών EBITDA οι απώλειες ήταν χαμηλές (-1,3%).

Θα πρέπει βέβαια να τονισθεί ότι στη διαμόρφωση της κερδοφορίας των εμπορικών επιχειρήσεων του δείγματος απόλυτα καθοριστική ήταν και πάλι η συμμετοχή μίας συγκεκριμένης εταιρείας με υψηλές επιδόσεις , χωρίς τη συμμετοχή της οποίας το τελικό καθαρό αποτέλεσμα του τομέα θα ήταν αρνητικό το 2012 (€13,7 εκ).

3. Υπηρεσίες

Από τα ομαδοποιημένα αποτελέσματα χρήσης των 352 εταιρειών παροχής υπηρεσιών (εξαιρουμένων τραπεζών-ασφαλειών), διακρίνεται ενδεχόμενα κάποια τάση ανακοπής της ραγδαίας επιδείνωσης που χαρακτήριζε την κατηγορία αυτή τα αμέσως προηγούμενα έτη, ωστόσο παραμένει μεγάλη η απόσταση μέχρι την ανάκτηση της κερδοφορίας.

Ο συνολικός κύκλος εργασιών παρέμεινε απόλυτα στάσιμος, παράλληλα όμως περιορίσθηκε σημαντικά το κόστος πωλήσεων, με συνέπεια την εντυπωσιακή βελτίωση του μικτού κέρδους, κατά 86,7%. Παρόλα αυτά υπήρξε δραστική επιδείνωση σε επίπεδο λειτουργικών αποτελεσμάτων, η οποία όμως αντισταθμίστηκε ως ένα βαθμό από την διαμόρφωση του μη λειτουργικού αποτελέσματος (λόγω δραστικής μείωσης των μη λειτουργικών εξόδων). Το τελικό καθαρό αποτέλεσμα παρέμεινε ζημιογόνο και στις δύο χρήσεις, ωστόσο υπήρξε σημαντική μείωση των ζημιών, από €123,9 εκατ. το 2011 σε €64,3 εκατ. το 2012.

Σχολιάζοντας τα συμπεράσματα από την ανάλυση των αποτελεσμάτων αυτών, ο Διευθύνων Σύμβουλος της ICAP Group, Νικήτας Κωνσταντέλλος, τόνισε σχετικά: «Για τρίτη συνεχή χρονιά, το 2012, οι επιχειρήσεις υφίστανται τις δυσμενείς επιπτώσεις της κρίσης, με κύρια χαρακτηριστικά την ύφεση, την αδυναμία χρηματοδότησης, την έλλειψη ρευστότητας, τις συνεχόμενες φορολογίες, το ανασφαλές διεθνές περιβάλλον και το κλίμα αβεβαιότητας που επικρατεί στην αγορά.

Οι εξελίξεις αυτές αποτυπώνονται και στα πρώτα αποτελέσματα των 762 επιχειρήσεων που έκλεισαν ισολογισμό τον Ιούνιο του 2012. Οι επιχειρήσεις αυτές, οι περισσότερες εκ των οποίων είναι μεγάλες και διεθνείς, σημείωσαν μείωση στα αποτελέσματά τους αλλά ηπιότερη (της τάξεως κατά Μ.Ο. του -6%). Χαρακτηριστικό είναι ότι όλοι οι τομείς κατέγραψαν απώλειες όσον αφορά στην κερδοφορία τους.

Ιδιαίτερη επιδείνωση κατέγραψε η βιομηχανία, ανατρέποντας το τελικό της αποτέλεσμα από κέρδη σε ζημιές. Συρρίκνωση της κερδοφορίας τους σημείωσαν οι εμπορικές επιχειρήσεις, ενώ ζημιογόνο ήταν το αποτέλεσμα που εμφανίστηκε στον τομέα των Υπηρεσιών και στις δύο τελευταίες χρήσεις.

Τα περιθώρια αναδιάρθρωσης και εξοικονόμησης κόστους έχουν πλέον στενέψει αισθητά, ακόμη και για τις καλά, οργανωμένες επιχειρήσεις που μέχρι σήμερα συνεισφέρουν στην οικονομία με φόρους, εισφορές και θέσεις εργασίας. Ένα ακόμη σημείο που θα ήθελα να τονίσω είναι ότι το Κράτος, μεταξύ άλλων, χάνει πολλά δισεκατομμύρια το χρόνο από άμεσους φόρους όταν οι εταιρείες έχουν ζημιές ή πολύ μειωμένα Κέρδη.

Συνεπώς αυτός είναι ένας ακόμη λόγος ώστε η Πολιτεία να πάρει εκείνα τα μέτρα που θα ενισχύσουν τον ιδιωτικό τομέα που είναι ο μόνος που μπορεί να φέρει την πολυπόθητη ανάπτυξη στη χώρα μας.»