H οριστική έξοδος της Ελλάδας από τα μνημόνια γίνεται αντικείμενο σχολιασμού και σε περιφερειακές εφημερίδες της Γερμανίας. Εκτός από έναν απολογισμό σε επίπεδο αριθμών και ποσοστών ανάπτυξης στα άρθρα γίνεται και ενδελεχής περιγραφή της κατάστασης, έτσι όπως βιώνεται από απλούς βιοπαλαιστές. Οι εξιστορήσεις «θαμπώνουν» την εικόνα ευφορίας που θέλουν να εμφανίσουν κυβερνητικά στελέχη. Οι Έλληνες που μιλούν στον αρθρογράφο της Mannheimer Morgen κατοικούν σε υποβαθμισμένα προάστια των Αθηνών. Η γυναίκα δούλευε στο σουπερ-μάρκετ Ατλάντικ, που έκλεισε. Τώρα μένει με τη μητέρα της και κερδίζει 380 ευρώ το μήνα σε ένα κατάστημα γρήγορης εστίασης. Ένας άλλος δούλευε 32 χρόνια στα πλοία, μέχρι ότου η ναυτιλιακή εταιρεία φαλίρισε. Τώρα κανείς δεν απασχολεί έναν ναυτικό σε τέτοια ηλικία. «Στα χαρτιά αναφέρεται ότι η Ελλάδα άφησε πίσω της την κρίση» επισημαίνει ο αρθρογράφος, όπως αναμεταδίδει η Deutsche Welle. «Από το 2017 η οικονομία μπήκε και πάλι σε κίνηση, αν και με ασθενικό ρυθμό. Η ανεργία μειώθηκε. Με αυτά τα στοιχεία δεν βγαίνει κάποια ασφαλής εικόνα, γιατί όλο και περισσότεροι απασχολούνται με μειωμένο ωράριο. Από τους 1,7 εκ. απασχολούμενους στον ιδιωτικό τομέα, το 1/3 εργάζεται σε δουλειές μερικής απασχόλησης για 394 ευρώ το μήνα καθαρά. Αυτή η κατηγορία εργαζομένων δεν μπορεί να κατοχυρώσει συνταξιοδοτικές αξιώσεις, στην Ελλάδα χτυπά μια κοινωνική ωρολογιακή βόμβα». Η Kieler Nachrichten επιχειρεί να στοιχειοθετήσει τους λόγους που η Αθήνα δεν βρίσκεται ακόμη στη ασφαλή πλευρά της διάσωσής της. «Οι δανειστές της κατάφεραν να αναδιαμορφώσουν το ελληνικό κράτος, παρόλα αυτά δεν στέκεται στα δικά του πόδια» επισημαίνει στο άρθρο. «Γίνεται σαφές ότι οι αμφιβολίες για το βασικό κόνσεπτ υπέρβασης της κρίσης συνεχώς αυξάνονται. Η θέση ότι η Αθήνα θα ξεπερνούσε την κρίση με μέτρα λιτότητας, παρέμεινε υπό αμφισβήτηση. Ήδη το υπάρχον χρηματικό μαξιλάρι ασφάλειας δείχνει ότι οι χώρες του ευρώ, η Κομισιόν και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα διακατέχονται από ανασφάλεια για το εάν η χώρα θα τα καταφέρει. Το μήνυμα που συνδέεται με αυτό το μαξιλάρι προς τις αγορές δεν επιδρά περισσότερο καθησυχαστικά. Η Αθήνα συνεχίζει να πληρώνει υψηλά ασφάλιστρα κινδύνου για δάνεια. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ακριβώς έτσι ξεκίνησε η κρίση πριν από περίπου 9 χρόνια».
«Για λίγους πρόσφυγες»
Η είδηση περί ολοκλήρωσης της διμερούς συμφωνίας της Γερμανίας και με την Ελλάδα για την επαναπροώθηση των προσφύγων στη πρώτη χώρα εισόδου τους στην ΕΕ, έχει περάσει σε όλες τις γερμανικές εφημερίδες. Στη Süddeutsche Zeitung του Μονάχου ο σχολιαστής της καυτηριάζει τη συμφωνία και τον ίδιο τον υπουργό Εσωτερικών. «Η γερμανική κυβέρνηση μπαλώνει με ακρίβεια έναν ιδεατό φράχτη, που θα κρατά τους πρόσφυγες μακριά από τη Γερμανία» γράφει χαρακτηριστικά. «Το ότι στα ελληνικά νησιά τα προσφυγικά καταλύματα βρίσκονται σε άθλια κατάσταση και είναι από καιρό υπερπλήρη, δεν απασχολεί πια καθόλου τους πολιτικούς στο Βερολίνο. Αρκεί που το Χριστιανοκοινωνικό κόμμα επιβάλει τη θέλησή του και υπάρχει ηρεμία. Από ελληνικής πλευράς πρέπει να φαίνεται αλλοπρόσαλλο, όπως κατά τη διάρκεια τη δημοσιονομικής κρίσης, η δεσποτική συμπεριφορά της Γερμανίας που τρέχει και δεν φτάνει μόνο και μόνο για ξεφορτωθεί λίγους πρόσφυγες που υποτίθεται ότι η Γερμανία δεν μπορεί πλέον να επωμιστεί». Ο σχολιαστής της Reutlinger General-Anzeiger επιχειρεί θετική αξιολόγηση καυτηριάζοντας όμως τη στάση του κυβερνητικού εταίρου της Μέρκελ. «Ακόμη κι αν πρόκειται περισσότερο για συμβολισμό παρά για μέτρο που θα επιφυλάξει αλλαγές στην καθημερινή ζωή, η συμφωνία αποτελεί σημαντικό βήμα» υποστηρίζει. «Εδώ και μήνες το προσφυγικό έχει περάσει σε πεδίο συμβόλων. Αριθμοί και δεδομένα πέρασαν σε δεύτερο πλάνο. Ο αριθμός των προσφύγων που φτάνουν στη Γερμανία μικραίνει συνεχώς. Το πρόβλημα –αν μπορούμε να μιλάμε για πρόβλημα- θα λυθεί σε λίγους μήνες προς ευχαρίστηση όλων. Παρά το ότι ο υπουργός Εσωτερικών Ζεχόφερ το γνωρίζει πολύ καλά, έθεσε τη Μέρκελ σε τέτοια πίεση που διακυβεύτηκε ο κυβερνητικός συνασπισμός».