Ένα από τα κρισιμότερα 24ωρα από ενάρξεως της κρίσης χρέους διέρχεται σήμερα η ευρωζώνη, καθώς ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν βαν Ρομπάι, συγκάλεσε έκτακτη σύσκεψη για σήμερα το πρωί, πριν συγκληθεί το τακτικό Eurogroup, με τη συμμετοχή του προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Ζαν-Κλοντ Τρισέ, του προέδρου του Eurogroup, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, του προέδρου της Κομισιόν, Ζοζέ Μπαρόζο, και του αρμόδιου επιτρόπου για τις οικονομικές υποθέσεις, Ολι Ρεν.

Αντικείμενο της συνάντησης, σύμφωνα με κοινοτικές πηγές, όπως αναφέρει η εφημερίδα Τα Νέα, είναι το αδιέξοδο το οποίο έχει σημειωθεί στο θέμα της συμμετοχής των ιδιωτών στο δεύτερο πακέτο διάσωσης για την Ελλάδα, καθώς κι η επίθεση που δέχθηκε στα τέλη της περασμένης εβδομάδας από τις αγορές η Ιταλία, με αποτέλεσμα να σημάνει κόκκινος συναγερμός σε ολόκληρη την ευρωζώνη.

Κοινοτικές πηγές έλεγαν ότι η πρωτοβουλία του κ. Βαν Ρομπάι- ο οποίος κατά πάσα πιθανότητα είναι σε επικοινωνία με τους κυριότερους ηγέτες της Ενωσης – υπαγορεύθηκε από την ανάγκη να διευθετηθούν το ταχύτερο δυνατόν οι διαφωνίες μεταξύ των εταίρων, ώστε να ληφθούν αποφάσεις που θα θωρακίσουν την ευρωζώνη – και θα διασφαλίσουν παράλληλα τη σταθερότητα της διεθνούς οικονομίας.

Κάτι τέτοιο, εκτιμήθηκε, δεν επρόκειτο να γίνει στο Eurogroup, όπου η κάθε πλευρά θα επέμενε στη θέση της κι απλώς θα υπήρχε μια αόριστη διαβεβαίωση περί της αποφασιστικότητας για τη συγκρότηση του δεύτερου πακέτου προς την Ελλάδα και της προστασίας του ευρώ. Η κατάσταση έχει καταστεί ακόμη πιο περίπλοκη, σημείωναν παράγοντες του Eurogroup, καθώς την ερχόμενη Παρασκευή θα ανακοινωθούν τα αποτελέσματα των τεστ κοπώσεως στα οποία έχουν υποβληθεί 90 και πλέον τράπεζες της ευρωζώνης – κι οι πληροφορίες αναφέρουν πως πάνω από είκοσι έχουν αποτύχει.

Όμως, η ευρωζώνη δεν έχει υιοθετήσει κοινή στάση για το τι πρέπει να γίνει γι’ αυτές τις τράπεζες που απέτυχαν κι έχει αφεθεί στην εθνική δικαιοδοσία – χωρίς όμως καμιά χώρα να έχει δηλώσει τι προτίθεται να πράξει. Υποτίθεται ότι οι προθέσεις του κάθε υπουργού Οικονομικών θα γίνονταν γνωστές στο σημερινό Eurogroup, αλλά οι κοινοτικοί κρατούν μικρό καλάθι και ως προς αυτό το θέμα.

Για τη συμμετοχή των ιδιωτών στο πακέτο διάσωσης της Ελλάδας, το ναυάγιο της γαλλικής πρότασης κάθε άλλο παρά διευκόλυνε τα πράγματα. Οι μεν Γερμανοί έχουν επαναφέρει την πρότασή τους για ανταλλαγή ομολόγων, η δε ΕΚΤ διά του κ. Τρισέ αρνείται οτιδήποτε συνιστά πιστωτικό επεισόδιο. Στο προσκήνιο έχει ακόμη επανέλθει το ενδεχόμενο επαναγοράς ελληνικών ομολόγων από τη δευτερογενή αγορά με ενδεχόμενη τη συμμετοχή του προσωρινού μηχανισμού σταθερότητας EFSF.

Τα αγκάθια

Από την άλλη μεριά, οι οίκοι αξιολόγησης είναι σαφείς ότι θα θεωρήσουν επιλεκτική χρεοκοπία περίπου τα πάντα – γεγονός που ωθεί ορισμένους, όπως η Ολλανδία, να λένε πως σε αυτήν την περίπτωση γιατί να μην επιλεγεί η λύση της αναδιάρθρωσης εξαρχής και να αναζητείται οπωσδήποτε φόρμουλα εθελοντικής συμμετοχής.

Αγκάθι θα πρέπει να θεωρηθεί και η επιμονή της Φινλανδίας να λάβει εγγυήσεις, με τη μορφή μάλιστα της εθνικής κληρονομιάς της Ελλάδας, για τα χρήματα που θα καταβάλει στο δεύτερο πακέτο για τη χώρα – αλλά αυτό το ζήτημα πιστεύουν οι αρμόδιοι της Κομισιόν πως είναι σε αυτήν τη φάση δευτερεύον.

Πάντως, κατά ορισμένες κυβερνήσεις είναι αναγκαία η μείωση του κόστους δανεισμού της Ελλάδας. Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του σουηδού υπουργού Οικονομίας Αντερς Μποργκ ότι η Ε.Ε. πρέπει να μειώσει το κόστος εξυπηρέτησης του ελληνικού χρέους.

Ωστόσο, ο πραγματικός συναγερμός για την ευρωζώνη έχει σημάνει λόγω της Ιταλίας: η επίθεση των αγορών κι η αποχώρηση των επενδυτών από την τρίτη σε μέγεθος δημοσίου χρέους χώρα του πλανήτη (σε απόλυτο αριθμό) την περασμένη παρασκευή είχε ως αποτέλεσμα την εκτόξευση του επιτοκίου του δεκαετούς ιταλικού ομολόγου σε διάστημα μόλις 36 ωρών. Το επιτόκιο των ιταλικών 10ετών ομολόγων διαμορφώθηκε στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων εννέα ετών και σε ένα από τα υψηλότερα από την κυκλοφορία του ευρώ.

Αυτό, για τους αρμοδίους των Βρυξελλών αλλά και τους ιθύνοντες του Βερολίνου, σημαίνει ένα και μόνο πράγμα – ότι οι αγορές δοκιμάζουν την πολιτική αντοχή ολόκληρης της ευρωζώνης.

Η μόνη λύση

Σε αυτό το πλαίσιο, παράγοντες της Κομισιόν υποστηρίζουν πως μόνη λύση για τη θωράκιση της ευρωζώνης θα ήταν η οικονομική ενίσχυση του προσωρινού μηχανισμού σταθερότητας (EFSF) κι η διεύρυνση των αρμοδιοτήτων του, ώστε να μπορεί να προβαίνει στην επαναγορά χρέους – μια λύση στην οποία μέχρι τώρα έχουν αντισταθεί σθεναρά οι Γερμανοί, όπως εξάλλου και στη λύση της έκδοσης ευρωομολόγων.

Πάντως, ο πρόεδρος της Γερμανίας Κρίστιαν Βουλφ δήλωσε χθες σε γερμανικό τηλεοπτικό δίκτυο ότι απαιτείται συνολικό σχέδιο για τη λύση των προβλημάτων των χωρών του ευρώ. Δεν είναι υπόθεση τριών μηνών, αλλά μιας δεκαετίας ή δεκαπενταετίας. Οσον αφορά την Ελλάδα, τόνισε ότι θα χρειαστεί μεγαλύτερο χρονικό διάστημα για να αντιμετωπίσει την κρίση από ό,τι είναι έτοιμη να της δώσει σήμερα η Ευρώπη.

Όσον αφορά τη συμμετοχή των ιδιωτών στο νέο πακέτο βοήθειας προς την Ελλάδα, ο επικεφαλής του ΟΟΣΑ Ανχελ Γκουρία τάχθηκε υπέρ της γερμανικής πρότασης, καθώς πρότεινε – στο περιθώριο συνεδρίου στη Γαλλία – την επιμήκυνση της περιόδου λήξης των ελληνικών ομολόγων κατά επτά χρόνια, επισημαίνοντας ότι αργότερα μπορεί να εξεταστεί ακόμα και το ενδεχόμενο κουρέματος, εφόσον αυτό κριθεί αναγκαίο.