Ριζικές αλλαγές προς την κατεύθυνση του στενού συντονισμού των οικονομικών πολιτικών στην Ευρωζώνη, με έμφαση στους τομείς της ανταγωνιστικότητας και της δημοσιονομικής πειθαρχίας, θα προωθήσουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες, παράλληλα με τη λήψη μέτρων για την εκτόνωση της κρίσης δημόσιου χρέους. Πολύ πιθανή έκτακτη συνεδρίαση των ηγετών της Ευρωζώνης στις αρχές Μαρτίου.

Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Ναυτεμπορική», ο συντονισμός, για πρώτη φορά στην ιστορία της Κοινότητας, θα καλύπτει τους βασικούς άξονες της οικονομίας και μάλιστα ορισμένους τομείς – «ταμπού», όπως τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, η πολιτική μισθών, η φορολογία των επιχειρήσεων, και το νομοθετικά κατοχυρωμένο έλεγχο του δημόσιου ελλείμματος.

Όπως επισημάνθηκε χθες από ευρωπαϊκές πηγές στις Βρυξέλλες, στη Σύνοδο Κορυφής της Παρασκευής θα τεθεί το πλαίσιο των αλλαγών, ενώ οι οριστικές αποφάσεις θα ληφθούν στην εαρινή Σύνοδο Κορυφής (25-26 Μαρτίου). Οι ίδιες πηγές υπογράμμιζαν ότι πολλές χώρες της Ευρωζώνης ζήτησαν τη σύγκληση και μιας ενδιάμεσης Συνόδου μεταξύ των δύο, ώστε να προετοιμαστούν με τον καλύτερο τρόπο οι αποφάσεις.

Η συζήτηση για την οικονομία θα γίνει στη διάρκεια του γεύματος των Ευρωπαίων ηγετών, την Παρασκευή το μεσημέρι, όπου θα εξεταστούν δύο θέματα, η αντιμετώπιση της κρίσης του δημόσιου χρέους σε χώρες της Ευρωζώνης και ο συντονισμός των οικονομικών πολιτικών.

Ειδικότερα, αναφορικά με την κρίση δημοσίου χρέους, οι Ευρωπαίοι ηγέτες φαίνεται ότι συμφωνούν πλέον στη διαμόρφωση του πλαισίου που θα επιτρέπει στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας να διαθέτει το σύνολο των εγγυήσεων που συνεισφέρουν σ’ αυτό οι χώρες της Ευρωζώνης, δηλαδή 440 δισ. ευρώ. Σήμερα μπορεί να διαθέσει μόνο 250 δισ. ευρώ, ενώ τα υπόλοιπα πρέπει να παραμένουν στο ταμείο υπό μορφή αποθεματικού, προκειμένου να εξασφαλίζονται χαμηλότοκα δάνεια (κάτω από 3%) από τις αγορές.

Όλοι συμφωνούν επίσης επί της αρχής, ότι θα πρέπει το Ταμείο να διευρύνει τη λειτουργία του, δηλαδή να μην περιορίζεται μόνο στη στήριξη των χωρών μέσω δανείων. Αυτό που θα πρέπει να διευκρινιστεί είναι εάν το Ταμείο θα αγοράζει κρατικά ομόλογα κρατών – μελών ή εάν θα δανείζει τα κράτη – μέλη, προκειμένου να αγοράσουν τα δικά τους ομόλογα από τη δευτερογενή αγορά.

Στο «τραπέζι» βρίσκεται επίσης πρόταση να αγοράζει το Ταμείο ομόλογα μόνο κατά την έκδοσή τους και όχι από τη δευτερογενή αγορά. Ολα τα ενδεχόμενα είναι ανοικτά, δεδομένου ότι οι Γερμανοί, που έχουν και τον κύριο λόγο, δεν συμφώνησαν μεταξύ τους στην κυβέρνηση σχετικά με το ποια επιλογή θα γίνει.

Το Βερολίνο, υποστηριζόμενο από το Παρίσι, συνδέει τη σύμφωνη γνώμη του στα παραπάνω θέματα με το συντονισμό των οικονομικών πολιτικών των χωρών της Ευρωζώνης. Η καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ, μαζί με το Γάλλο Πρόεδρο, Νικολά Σαρκοζί, θα κάνουν μια προφορική ενημέρωση στους άλλους ηγέτες σχετικά με το πώς βλέπουν το συντονισμό αυτό.

Τα προς συζήτηση θέματα: Στην επιστολή του προς τους Ευρωπαίους ηγέτες, ο πρόεδρος της Ε.Ε., Χέρμαν Βαν Ρόμπεϊ παρουσιάζει το πλαίσιο της συζήτηση της Συνόδου, η οποία εκτός των οικονομικών θεμάτων, θα έχει ως βασικά θέματα τη νέα στρατηγική της ΕΕ στον τομέα της ενέργειας και της καινοτομίας, καθώς και την κατάσταση στην Αίγυπτο.

Δεν έχουν υποβάλει προτάσεις στον Πρόεδρο της Ε.Ε., Χέρμαν Βαν Ρόμπεϊ, που θα προεδρεύσει της Συνόδου της Παρασκευής, αλλά έχουν γίνει διαρροές στο γερμανικό Τύπο και δεν έχουν διαψευστεί.

Το πρώτο πράγμα που ζητεί το Βερολίνο είναι η κάλυψη του χάσματος της ανταγωνιστικότητας που υπάρχει σήμερα μεταξύ των χωρών της Ευρωζώνης. Στο πλαίσιο αυτό, ζητούν την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων με τη διαδικασία του κατεπείγοντος, οι οποίες θα βασίζονται σε συγκεκριμένους δείκτες και θα αποφασίζονται στις Βρυξέλλες. Όλες οι μεταρρυθμίσεις θα πρέπει να υλοποιούνται εντός 12 μηνών.

Ειδικότερα, ζητούν την προσαρμογή του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης στο δημογραφικό (προσδόκιμο ζωής), (η γερμανική κυβέρνηση το έχει ανεβάσει στα 67 έτη). Ζητούν επίσης κατάργηση της ΑΤΑ και σύνδεση της εξέλιξης των μισθών με την παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα. Ζητούν ακόμη εναρμόνιση της φορολογίας των επιχειρήσεων, η οποία, κατά πάσα πιθανότητα, θα είναι προς τα κάτω, με στόχο την αύξηση της ανταγωνιστικότητας.

Στο δημοσιονομικό τομέα, οι Γερμανοί υποστηρίζουν ότι πρέπει πλέον όλες οι χώρες να προβλέψουν νομοθεσία ή αλλαγή του συντάγματος, που θα κάνει απαγορευτική την υπέρβαση του ελλείμματος πέραν ενός ορίου. Για παράδειγμα, στη χώρα αυτή, με τροποποίηση του συντάγματος που έγινε το έλλειμμα, από το 2016 και μετά δεν θα μπορεί να υπερβαίνει το 0,35% του ΑΕΠ.

Με τις γερμανικές προτάσεις φαίνεται ότι συμφωνούν όλες οι μεγάλες χώρες. Χθες, η γαλλική κυβέρνηση προανήγγειλε τροποποίηση του συντάγματος και θέσπιση ανώτατου ορίου για το έλλειμμα. Ο Ισπανός πρωθυπουργός, Χοσέ Λουί Θαπατέρο, ο οποίος σήμερα θα δει την κα Μέρκελ στο Βερολίνο, δήλωσε χθες ότι συμφωνεί με την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης και, γενικότερα, με τις γερμανικές προτάσεις, με το επιχείρημα ότι, εάν ληφθεί κάτι κοινά απ’ όλες τις χώρες, μπορεί να εφαρμοστεί με μεγαλύτερη ευκολία, δηλαδή χωρίς κοινωνικές αντιδράσεις.

Ελλάδα

Μέρος του συνολικού «πακέτου», που προωθείται είναι και η Ελλάδα, δεδομένου ότι έχει συμπεριληφθεί σ’ αυτό η επιμήκυνση του χρόνου της αποπληρωμής των δανείων, η εξέταση της μείωσης του επιτοκίου δανεισμού (μαζί με την Ιρλανδία). Επιπλέον, χωρίς να έχει διευκρινιστεί εάν θα είναι μέρος του πακέτου, θεωρείται βέβαιο ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα καθορίσουν και τα επόμενα βήματα σχετικά με τη διαχείριση του ελληνικού δημόσιου χρέους.

«Σκληρό πόκερ» με την επαναγορά ομολόγων

Η γερμανική κυβέρνηση απορρίπτει την άμεση αγορά ελληνικών ομολόγων από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF), όπως ανέφεραν χθες κυβερνητικοί κύκλοι στο Βερολίνο.

«Κάτι τέτοιο δεν είναι υλοποιήσιμο», δήλωσαν, επισημαίνοντας ωστόσο ότι η Ελλάδα θα καταφέρει να φθάσει στο σημείο βιώσιμης εξυπηρέτησης του χρέους της και ότι είναι σημαντικό να τηρηθεί με συνέπεια το πρόγραμμα των δομικών μεταρρυθμίσεων. Τα μέτρα για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους της Ελλάδας θα συζητηθούν στο αυριανό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κατόπιν σχετικής ανάλυσης που θα παρουσιάσουν Κομισιόν και ΕΚΤ.

Και ενώ η σχετική σεναριολογία γύρω από προτάσεις και λύσεις για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη κορυφώνεται, η Ελληνίδα υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης κ. Λούκα Κατσέλη πρότεινε σε δηλώσεις της στο Reuters την αγορά ελληνικών ομολόγων από το EFSF στη δευτερογενή αγορά.

«Το EFSF θα μπορούσε να μπει στη δευτερογενή αγορά σε εθελοντική βάση για να αγοράσει ελληνικά κρατικά ομόλογα και να τα αντικαταστήσει με ομόλογα αξιολόγησης ΑΑΑ με χαμηλότερο κουπόνι», ανέφερε η κ.Κατσέλη, χωρίς να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες.

Επίσημες πηγές της Ευρωζώνης αποκάλυψαν επίσης στο Reuters ότι οι χώρες μέλη του ευρώ εξετάζουν σοβαρά την ιδέα να επιτρέψουν στο EFSF να αγοράσει ομόλογα υπερχρεωμένων χωρών στην πρωτογενή αγορά, μέτρο που ενδεχομένως να περιλαμβάνεται στο συνολικό πακέτο μέτρων. Στο μεταξύ, ο Ισπανός πρωθυπουργός Ροντρίγκεθ Θαπατέρο δήλωσε στη γερμανική Handelsblatt ότι η Ε.Ε. θα μπορούσε να προσφέρει περισσότερη οικονομική βοήθεια στην Ελλάδα σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, ενώ άλλο δημοσίευμα των FT ανέφερε ότι Γερμανία και Γαλλία βρίσκονται κοντά σε συμφωνία για το «Σύμφωνο Ανταγωνιστικότητας».

Απόφαση ανάλογη με τις προσδοκίες

Βεβαιότητα για την επίτευξη συμφωνίας των Ευρωπαίων ηγετών, για ολοκληρωμένη λύση στο πρόβλημα χρέους της ευρωζώνης, εξέφρασε ο υπουργός Οικονομικών, Γιώργος Παπακωνσταντίνου, σε συνέντευξή του στο Bloomberg.

Παράλληλα σημειώνει ότι η αυριανή σύνοδος κορυφής στις Βρυξέλλες θα «δώσει την κατεύθυνση και το χρονοδιάγραμμα για μια συμφωνία σε ένα ολοκληρωμένο πακέτο» τον επόμενο μήνα.

Ωστόσο ο υπουργός προειδοποιεί ότι «έχουν δημιουργηθεί προσδοκίες αυτή τη στιγμή στην αγορά και θα ήταν μεγάλο λάθος να φτάσουμε σε μια συμφωνία που θα υπολείπεται των προσδοκιών αυτών».

Η επιμήκυνση

Υπογράμμισε ακόμα ότι η επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των 110 δισ. ευρώ θα βοηθήσει σημαντικά στην άμβλυνση των ανησυχιών των αγορών και ένα ολοκληρωμένο πακέτο, πρόσθεσε, «θα ηρεμήσει τις αγορές, θα οδηγήσει στην υποχώρηση των spreads σε ολόκληρη την περιφέρεια και σε αυτό το πλαίσιο θα επιτρέψει στην Ελλάδα να επιστρέψει στις αγορές πιο νωρίς».

Ο κ. Παπακωνσταντίνου σημειώνει ότι «η ευρωζώνη έχει αποδείξει ότι αν και η διαδικασία λήψης αποφάσεων είναι περίπλοκη, όταν χρειάζεται μπορεί να «τρέξει» και είναι εκεί όταν είναι απαραίτητο να δράσει».