Θετική προκαταρκτική αξιολόγηση ενέκρινε η Κομισιόν για το τέταρτο αίτημα πληρωμής της Ελλάδας για ποσό ύψους 998,6 εκατ. ευρώ σε επιχορηγήσεις (χωρίς να υπολογίζεται η προχρηματοδότηση), μετά την εκταμίευση του τέταρτου αιτήματος πληρωμής δανείων της Ελλάδας στις 23 Ιουλίου 2024, στο πλαίσιο του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, που είναι το κεντρικό εργαλείο του Ταμείου Ανάκαμψης (ΝextGenerationEU).

Σε συνέχεια της αξιολόγησης του αιτήματος πληρωμής που υπεβλήθη στις 6 Ιουνίου 2024, η Επιτροπή κατέληξε στο προκαταρκτικό συμπέρασμα ότι η Ελλάδα έχει ολοκληρώσει ικανοποιητικά τα δεκαέξι ορόσημα και τους τέσσερις στόχους που καθορίστηκαν στο παράρτημα της εκτελεστικής απόφασης του Συμβουλίου για την τέταρτη δόση.

Οκτώ μεταρρυθμίσεις και δώδεκα επενδύσεις θα προωθήσουν θετικές αλλαγές για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις στην Ελλάδα στους τομείς της ανανεώσιμης ενέργειας και της ενεργειακής απόδοσης, της διαχείρισης των υδάτων και της αναδάσωσης, της υγειονομικής περίθαλψης, της εκπαίδευσης και της επαγγελματικής κατάρτισης, της φορολογίας, του συστήματος δικαιοσύνης, και των οδικών και αθλητικών υποδομών.

Τα εμβληματικά μέτρα του παρόντος αιτήματος πληρωμής περιλαμβάνουν:

  • Αναδάσωση και πυροπρόληψη: Η επένδυση αποσκοπεί στην αποκατάσταση υποβαθμισμένων δασών στην Ελλάδα μέσω μέτρων αναδάσωσης και πυροπρόληψης, τα οποία θα βελτιώσουν τα δασικά οικοσυστήματα και θα συμβάλουν στην πρόληψη δασικών πυρκαγιών, όπως αυτές που έπληξαν τόσο σοβαρά την Ελλάδα φέτος το καλοκαίρι. Τα μέτρα πυροπρόληψης θα περιλαμβάνουν τον καθαρισμό δασών και δασικών εκτάσεων, τη συντήρηση του δασικού οδικού δικτύου, εργασίες καθαρισμού και κλαδέματος, και δενδροφύτευση. Στο πλαίσιο του εν λόγω αιτήματος πληρωμής, η Ελλάδα ανέθεσε συμβάσεις για την αναβάθμιση 37.500 εκταρίων υποβαθμισμένων δασικών οικοσυστημάτων. Πρόκειται για το πρώτο μέρος μιας συνολικής επένδυσης για την πυροπρόληψη με στόχο την αναβάθμιση συνολικά 105.000 εκταρίων υποβαθμισμένων δασικών οικοσυστημάτων (το λεγόμενο «πρόγραμμα Anti-NERO»), επιπλέον άλλων αναδασωτικών, αντιδιαβρωτικών και αντιπλημμυρικών δράσεων.
  • Διασφάλιση της ενεργειακής ασφάλειας και προσαρμογή του ελληνικού συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας σε περισσότερες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας: Οι επενδύσεις αυτές στηρίζουν τη διασύνδεση του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας των Κυκλάδων με την ηπειρωτική Ελλάδα και την εγκατάσταση συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας, ενισχύοντας την ενεργειακή ασφάλεια και το δυναμικό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Το τέταρτο αίτημα πληρωμής περιλαμβάνει την ανάθεση συμβάσεων για την εγκατάσταση γραμμών διασύνδεσης ηλεκτρικής ενέργειας και την αναβάθμιση του δικτύου, επιπλέον ενός συνόλου έργων αποθήκευσης ενέργειας. Οι επενδύσεις αυτές αποτελούν τα πρώτα βήματα σε μέτρα, με την ολοκλήρωση των οποίων θα βρίσκονται σε λειτουργία έργα αποθήκευσης ενέργειας δυναμικότητας άνω των 1 380 MW, και θα έχουν εγκατασταθεί υποθαλάσσια καλώδια μήκους άνω των 350 km.
  • Βελτίωση του πληροφοριακού συστήματος στον τομέα της δικαιοσύνης: Η μεταρρύθμιση αυτή αποσκοπεί στον ψηφιακό μετασχηματισμό του ελληνικού δικαστικού συστήματος, το οποίο μέχρι σήμερα βασιζόταν σε μεγάλο βαθμό σε έντυπα αρχεία, καθώς και σε καταγραφές και δημοσιεύσεις αποφάσεων. Μια σειρά δράσεων θα διευρύνει τις ικανότητες πληροφορικής του ελληνικού συστήματος δικαιοσύνης, όπως η ψηφιοποίηση των εγγράφων και των δικαστικών διαδικασιών, η επικαιροποίηση των αρχείων και η εγκατάσταση διαλειτουργικών πληροφοριακών συστημάτων. Τούτο θα συμβάλει στη βελτίωση της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας και στην επιτάχυνση της απονομής δικαιοσύνης στην Ελλάδα, ώστε να αποφευχθεί η υπερβολική διάρκεια των δικαστικών διαδικασιών. Με το εν λόγω αίτημα πληρωμής, η Ελλάδα έλαβε μέτρα για την αναβάθμιση των συστημάτων τήρησης αρχείων των δικαστηρίων και των πληροφοριακών συστημάτων στον τομέα της δικαιοσύνης. Η μεταρρύθμιση θα ολοκληρωθεί και θα είναι πλήρως λειτουργική μόλις εκπληρωθούν τα περαιτέρω στοιχεία που θα πρέπει να πληρούνται ώστε να γίνει δεκτό το τελευταίο αίτημα πληρωμής.

Η Επιτροπή έχει πλέον αποστείλει την προκαταρκτική αξιολόγησή της σχετικά με την εκπλήρωση, από την Ελλάδα, των οροσήμων και των στόχων που απαιτούνται για την εν λόγω πληρωμή στην Οικονομική και Δημοσιονομική Επιτροπή (ΟΔΕ), η οποία οφείλει να εκδώσει τη γνώμη της εντός τεσσάρων εβδομάδων. Η πληρωμή στην Ελλάδα μπορεί να πραγματοποιηθεί μετά τη γνώμη της ΟΔΕ και την έκδοση απόφασης πληρωμής από την Επιτροπή.