Καθοριστική είναι η σημερινή ημέρα για την ευρωπαϊκή οικονομία, καθώς μετά από δύο δύσκολα χρόνια με συνεχείς αυξήσεις επιτοκίων που εκτίναξαν τα επιτόκια δανεισμού σε πρωτοφανή για την Ευρωζώνη επίπεδα, έρχεται η πρώτη μείωση, δημιουργώντας ισχυρές προσδοκίες ότι σύντομα θα ακολουθήσουν κι άλλες.
Το διοικητικό συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, σήμερα το μεσημέρι στη Φρανκφούρτη, αναμένεται να αποφασίσει τη μείωση του επιτοκίου από το 4,75% στο 4,5%. Η εν λόγω εξέλιξη δημιουργεί ελπίδες για άμεση μείωση του κόστους δανεισμού, τόσο για τα νοικοκυριά όσο και για τις επιχειρήσεις. Ωστόσο, τα νοικοκυριά στην Ελλάδα ίσως χρειαστεί να περιμένουν περισσότερο, ενώ αντίθετα οι επιχειρήσεις ενδέχεται να δουν άμεσα οφέλη.
Σημαντικό είναι να αναφερθεί ότι τα τελευταία δύο χρόνια υπήρξαν 10 συνεχείς αυξήσεις επιτοκίων, που εκτόξευσαν το επιτόκιο παρέμβασης από το 0,25% στο 4,75%. Κατά τη διάρκεια αυτής της δύσκολης περιόδου (2022-2024), τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων σε πολλές περιπτώσεις διπλασιάστηκαν, δημιουργώντας σοβαρά προβλήματα σε πολλά νοικοκυριά.
Όσοι είχαν δανειστεί για την αγορά ακινήτου πιθανότατα θα πρέπει να περιμένουν μέχρι το τέλος του έτους ή τις αρχές του επόμενου για να ανασάνουν, καθώς υπήρξε «πάγωμα» στα επίπεδα των επιτοκίων τον Μάρτιο του 2023. Η ταχύτητα με την οποία θα δουν αυτή την ελάφρυνση εξαρτάται από την ταχύτητα με την οποία θα έρθουν οι επόμενες μειώσεις επιτοκίων.
Όλα αυτά υπό την προϋπόθεση ότι ο πληθωρισμός και η ανάπτυξη της ευρωπαϊκής οικονομίας θα εξελιχθούν σύμφωνα με τις προβλέψεις, χωρίς απρόβλεπτες εκπλήξεις που θα μπορούσαν να προκαλέσουν οπισθοδρομήσεις. Η επόμενη συζήτηση που αναμένεται να ανοίξει αφορά το πόσες μειώσεις επιτοκίων θα γίνουν μέσα στο 2024. Οι αναλυτές διχάζονται: κάποιοι προβλέπουν δύο και άλλοι τέσσερις μειώσεις, συμφωνώντας πάντως ότι τα στοιχεία για τον πληθωρισμό τους επόμενους μήνες, ειδικά το καλοκαίρι, θα είναι κρίσιμα για την πορεία των μειώσεων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα πρόσφατα στοιχεία για τον πληθωρισμό στην Ευρωζώνη, που ανακοινώθηκαν την Παρασκευή 31 Μαΐου, δεν ενθουσίασαν τους αναλυτές και τους αξιωματούχους της ΕΚΤ, αλλά δεν ήταν αρκετά αρνητικά ώστε να ανατρέψουν τον σχεδιασμό για την πρώτη μείωση επιτοκίων μετά από δύο χρόνια. Ωστόσο, μπορεί να φρενάρουν τον ρυθμό των μειώσεων στα επιτόκια. Αυτός είναι ο φόβος άλλωστε των αναλυτών και της αγοράς.
Αντίθετα, στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, το σενάριο να μην γίνει καμία μείωση επιτοκίων από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) μέσα στο 2024 κερδίζει έδαφος, κάτι που μέχρι πρόσφατα φαινόταν απίθανο. Η οικονομική πολιτική και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού αντιμετωπίζει προκλήσεις, καθώς οι κεντρικοί τραπεζίτες προσπαθούν να βρουν την ισορροπία μεταξύ της καταπολέμησης του πληθωρισμού και της στήριξης της ανάπτυξης.
Οι δανειολήπτες στην Ελλάδα
Οι δανειολήπτες στην Ελλάδα πάντως δεν θα πρέπει να περιμένουν να δουν άμεση ελάφρυνση της δόσης που πληρώνουν για το στεγαστικό τους δάνειο, και αυτό διότι από τον Μάρτιο του 2023, τα επιτόκια έχουν παγώσει στα επίπεδα του Euribor εκείνης της περιόδου. Παρά τις τέσσερις αυξήσεις επιτοκίων που ακολούθησαν, το Euribor παρουσιάζει μείωση περίπου 20 μονάδων βάσης, με το ποσοστό να βρίσκεται κάτω από το 3,8%, ενώ είχε ξεπεράσει το 4%.
Για τους δανειολήπτες, αυτό μεταφράζεται σε μια μικρή ανάσα, η οποία αναμένεται να γίνει αισθητή προς το τέλος του 2024 ή τις αρχές του 2025. Αυτό φυσικά εξαρτάται και από τη γενικότερη στρατηγική των εμπορικών τραπεζών, οι οποίες θα μπορούσαν να αποφασίσουν να μειώσουν το περιθώριο κέρδους τους για να τονώσουν την αγορά των στεγαστικών δανείων, η οποία φαίνεται να έχει επιβραδυνθεί το τελευταίο διάστημα.
