Γιατί οι επόμενες ημέρες είναι επικίνδυνες για την εμφάνιση πυρκαγιών και πως έχουν αλλάξει ραγδαία τα ποιοτικά τους χαρακτηριστικά τα τελευταία χρόνια; Τι «πυροδοτεί» τις συνθήκες πυρκαγιών σαν αυτές που σημειώθηκαν σε Μάτι και σε Σχίνο και πόσο κακό μπορούν να μας κάνουν αυτή τη στιγμή τα «υπολείμματα» που άφησαν στο έδαφος ο «Ιανός» κι η «Μήδεια»;

Για ένα εκρηκτικό κοκτέιλ συνθηκών που μας οδηγούν ολοένα και πιο συχνά σε πυρκαγιές με καταστροφικά αποτελέσματα κάνει λόγο ο Θεόδωρος Γιάνναρος, εντεταλμένος ερευνητής του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών ειδικός σε θέματα πυρο-μετεωρολογίας και δασικών πυρκαγιών. Σύμφωνα με τα όσα λέει στο Newsbeast, ο αυξημένος κίνδυνος για πυρκαγιές θα είναι εδώ, όχι μόνο σήμερα 1η του Ιουλίου αλλά και όλη την επόμενη εβδομάδα.

Κατά τον ίδιο, η κλιματική αλλαγή, παίζει πια έναν ολοένα και πιο επιβαρυντικό ρόλο. Όπως άλλωστε μας είπε και ο Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος, διευθυντής ερευνών του Αστεροσκοπείου, το τελευταίο 10 ήμερο του φετινού Ιουνίου ήταν κατά μέσο όρο 8 βαθμούς πιο πάνω από τις μέσες θερμοκρασίες αυτού του μήνα.

Την ίδια στιγμή, ένας πρωτοφανής καύσωνας πλήττει αυτή τη στιγμή τον Καναδά και άλλες βόρειες περιοχές με τη θερμοκρασία στην Σιβηρία να σκαρφαλώνει στους 48 βαθμούς κελσίου (!).

Ο τριπλός καιρικός «φονικός» συνδυασμός και οι επικίνδυνες επόμενες 7 ημέρες

Πίσω, στα καθ ημάς, και στην επικίνδυνη εβδομάδα που διανύουμε για την εμφάνιση των πυρκαγιών, ο κος Γιάνναρος λέει στο Νewsbeast τα εξής: «Στην ουσία, η κλιματική αλλαγή οδηγεί σε περισσότερο ακραίες πυρομετεωρολογικές συνθήκες: υγρασία- άνεμος-θερμοκρασία. Το πως θα συνδυαστούν αυτοί παράγοντες παίζει ιδιαίτερο ρόλο.

Σήμερα και αύριο για παράδειγμα, οι συνθήκες είναι πολύ κακές γιατί έχουν προηγηθεί 8 ημέρες καύσωνα, 8 ημέρες δηλαδή ξηρού και θερμού καιρού, οι οποίες έχουν ξηράνει τη διαθέσιμη καύσιμη ύλη στο έδαφος.

Οι δυτικοί- νοτιοδυτικοί άνεμοι που επικρατούν αυτή τη στιγμή επιβαρύνουν περισσότερο την κατάσταση. Οι συγκεκριμένοι άνεμοι θα υπάρχουν μέχρι και απόψε το βράδυ, όταν και θα αρχίσουν να γίνονται βορειοδυτικοί. Αύριο δηλαδή θα υπάρχει αυξημένος κίνδυνος για πυρκαγιά σε: Πελοπόννησο (κυρίως στα βόρεια και νότια τμήματα αυτής), Αττική (κυρίως δυτικά) Κρήτη και Δωδεκάνησα».

Σύμφωνα με τον κο Γιάνναρο, πάντως, μπορεί το Σαββατοκύριακο να γίνει ένα μικρό διάλλειμα στις υψηλότατες θερμοκρασίες κι η επόμενη εβδομάδα να ξεκινάει με θερμοκρασίες εμφανώς βελτιωμένες, όμως από την επόμενη Τρίτη και Τετάρτη (6- 7 Ιουλίου), την εμφάνιση τους θα κάνουν τα ισχυρά μελτέμια κάνοντας επικίνδυνη για πυρκαγιές και την ερχόμενη εβδομάδα.

Το νέο κοκτέιλ των επιβαρυντικών συνθηκών

« Αυτό που ήδη έχει αλλάξει τόσο στη Μεσόγειο όσο και σε βορειότερα μέρη του πλανήτη, όπως η Σκανδιναβία είναι ότι οι ημέρες ακραίας συμπεριφοράς του καιρού είναι πια ολοένα και περισσότερες» συνεχίζει να εξηγεί το προφίλ των νέου τύπου πυρκαγιών ο κος Γιάνναρος.

Σύμφωνα με τον ερευνητή του Αστεροσκοπείου, ένας από τους «διακόπτες» (όπως ονομάζονται στην επιστήμη της πυρομετεωρολογίας) που δημιουργούν το εκρηκτικό κοκτέιλ των συνθηκών για εκτεταμένες και καταστροφικές πυρκαγιές είναι η διαθέσιμη καύσιμη ύλη που υπάρχει στο έδαφος.

Ένα παράδειγμα: τα υπολείμματα (κλαδιά, δέντρα κι άλλη φερτή δασική ύλη) που άφησαν πίσω τους οι κακοκαιρίες «Ιανός και Μήδεια» αν συνεχίζουν αυτή τη στιγμή να βρίσκονται εκτεθειμένα στο έδαφος και δεν έχουν συλλεχθεί όπως πρέπει από τους δήμους, μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα το διάστημα που διανύουμε – σημειώνεται ότι το 80% των μεγάλων πυρκαγιών σημειώνεται από Ιούνιο μέχρι και τέλος Σεπτεμβρίου-.

Η ευφλεκτότητα αυτής της ύλης, είναι επίσης ένας επιβαρυντικός παράγοντας. Όσο πιο ξηρή αυτή η ύλη, τόσο πιο εύφλεκτη. Ο επόμενος κακός παράγοντας είναι οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες. Στην πραγματικότητα, όσο πιο παρατεταμένες είναι οι θερμές και μαζί ξηρές περίοδοι, τόσο μεγαλύτερες και οι πιθανότητες μιας καταστροφικής πυρκαγιάς. Μάλιστα, στα χαρακτηριστικά των «μανιασμένων» πυρκαγιών είναι πως εξαπλώνονται με αστραπιαίους ρυθμούς από την πρώτη στιγμή που θα εκδηλωθούν.

Όσον πάντως αφορά στη διαθέσιμη φερτή ύλη που υπάρχει στο έδαφος και είναι κατάλοιπο από τις κακοκαιρίες της «Μήδειας» και του «Ιανού», αυτό σύμφωνα με τον κο Γιάνναρο είναι το νούμερο ένα πράγμα που θα έπρεπε η Πολιτεία να αποτρέπει. « Είναι ο μόνος παράγοντας που περνάει από το χέρι μας να ελέγξουμε για τις πυρκαγιές και την ίδια στιγμή είναι και ο πιο σοβαρός. Σε αυτό το κομμάτι δεν επιτρέπονται αστοχίες. Δυστυχώς όμως στην πρόληψη πάσχουμε, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά παγκοσμίως».

Οι επικίνδυνες ζώνες μίξης αστικού και δασικού περιβάλλοντος

Ένα ακόμα σημαντικό στοιχείο που κάνει τις πυρκαγιές να βρίσκουν «εύφορο» έδαφος για να εξαπλωθούν, είναι σύμφωνα με τον κο Γιάνναρο, η εξάπλωση των ζωνών μίξης αστικού και δασικού περιβάλλοντος.

Όπως το θέτει ο ίδιος: «πια έχουμε ολοένα και πιο συχνά περιοχές σαν το Μάτι ή σαν αυτές στα υπερ Βόρεια Προάστια όπου επλήγησαν ιδιαίτερα από την Μήδεια. Είναι αυτές οι περιοχές όπου τα σπίτια είναι μέσα σε δάση, εκεί όπου καλώδια της ΔΕΗ βρίσκονται δίπλα σε δέντρα, εκεί όπου κόσμος έχει αφρόντιστα ενδεχομένως δέντρα μέσα στην αυλή του, εκεί όπου με δύο λόγια η παραμικρή ανθρώπινη δραστηριότητα απειλεί διαρκώς το πράσινο. Κι αυτές οι περιοχές δεν είναι μόνο το Μάτι αλλά πολλές από άκρη σε άκρη στην Ελλάδα».