Τα θαλάσσια απορρίμματα αποτελούν ένα σοβαρό πρόβλημα. Εκατομμύρια πλαστικών καταλήγουν στις θάλασσες και επηρεάζουν με δυσμενή τρόπο το θαλάσσιο οικοσύστημα. Σύγχρονες μέθοδοι και τεχνικές απαιτούνται για τον εντοπισμό και την ποσοτικοποίηση των απορριμμάτων.

«Τα drones και οι δορυφόροι μπορούν να χρησιμοποιηθούν για αυτό το σκοπό. H Oμάδα Θαλάσσιας Τηλεπισκόπησης του Τμήματος Ωκεανογραφίας και Θαλάσσιων Βιοεπιστημών του πανεπιστημίου Αιγαίου, ξεκίνησε το 2018 μια σειρά πρωτοπόρων πειραμάτων εντοπισμού και ποσοτικοποίησης πλαστικών απορριμμάτων στην επιφάνεια της θάλασσας με τίτλο Plastic Litter Project (PLP)», λέει ο επίκουρος καθηγητής του τμήματος, Κώστας Τοπουζέλης.

Στόχος των πειραμάτων που πραγματοποιήθηκαν ήταν ο εντοπισμός από απόσταση μεγάλων επιφανειών πλαστικών απορριμμάτων στην επιφάνεια της θάλασσας, που θα επιτρέψει τη στοχευμένη και αποτελεσματικότερη παρέμβαση στην απομάκρυνσή τους.

«Στα πειράματα χρησιμοποιούνται τεχνητοί στόχοι πλαστικών (πλατφόρμες απορριμμάτων) που ανιχνεύονται από τον Ευρωπαϊκό Δορυφόρο Sentinel-2 και από την συστοιχία των δορυφόρων της εταιρίας Planet. Επιπρόσθετα, drones χρησιμοποιούνται για τον εντοπισμό και την ποσοτικοποίηση της επιφάνειας των απορριμμάτων στη θάλασσα με εξειδικευμένες κάμερες», εξηγεί ο κ. Τοπουζέλης.

Στο πρώτο πείραμα, το 2018, χρησιμοποιήθηκαν τρεις στόχοι 100 τ.μ. o καθένας, που περιείχαν διαφορετικά πλαστικά. Από το πρώτο πείραμα αποδείχθηκε η δυνατότητα εντοπισμού πλαστικών, εφόσον καλύπτουν μεγάλη έκταση στη θαλάσσια επιφάνεια. Επίσης, από την πρώτη δοκιμή, αποδείχθηκε η αναγκαιότητα της χρήσης τηλεπισκοπικών δεδομένων εφόσον επιτηρούν πολύ μεγάλη έκταση, η οποία θα ήταν αδύνατο να παρατηρηθεί διαφορετικά.

Στο δεύτερο πείραμα, που ακολούθησε φέτος, η έκταση των τεχνητών στόχων μειώθηκε σημαντικά και τέσσερις νέοι στόχοι 25 τ.μ. o καθένας, δημιουργήθηκαν για να εξεταστεί εκ νέου η δυνατότητα εντοπισμού από τα δορυφορικά δεδομένα.

Ας σημειωθεί ότι τα πειράματα έχουν πάρει διεθνή χαρακτήρα, έχουν παρουσιαστεί σε διεθνή συνέδρια και έχουν δημοσιευθεί σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά. Η Ομάδα Θαλάσσιας Τηλεπισκόπησης συνεργάζεται με πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα του εξωτερικού και με μεγάλες Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις σχετικά με τον εντοπισμό πλαστικών. Μάλιστα, το φετινό πρόγραμμα υποστηρίχθηκε από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA), μέσω του ερευνητικού προγράμματος «Παρατήρηση θαλάσσιων απορριμμάτων στη Μεσόγειο Θάλασσα από δημόσιους δορυφόρους».

Στο πρόγραμμα, εκτός από το Τμήμα Ωκεανογραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, συμμετείχε η εταιρία Argans Ltd από την Αγγλία και άλλα δύο ερευνητικά ιδρύματα, το πανεπιστήμιου του Καντίζ από την Ισπανία και το Ινστιτούτο Θαλάσσιων Επιστημών του Εθνικού Κέντρου Έρευνας της Ιταλίας.

Και τα δύο πειράματα, πέρυσι και φέτος, πραγματοποιήθηκαν με την αρωγή του Δήμου Λέσβου και του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου Λέσβου.