Ένα τεράστιο «δαχτυλίδι» ακτινοβολίας είχε περιβάλει πέρυσι τον πλανήτη μας, για πάνω από ένα μήνα, πριν «διαλυθεί» από ένα ισχυρό κύμα ακτινοβολίας που δέχτηκε από τον Ήλιο.
Την «επίθεση» ακτινοβολίας εντόπισαν επιστήμονες με τη βοήθεια των δίδυμων δορυφόρων της «Αποστολής Βαν Άλεν» της NASA, που μελετούν από πέρυσι το καλοκαίρι, τους δύο ομώνυμους «δακτυλίους» ακτινοβολίας που περιβάλλουν τον πλανήτη μας.
Ήταν ήδη γνωστή η ύπαρξη ζωνών ακτινοβολίας γύρω από τη Γη. Οι δύο ομόκεντρες ζώνες, συγκρατούνται από τα μαγνητικά πεδία της Γης, παγιδεύοντας φορτισμένα σωματίδια υψηλής ενέργειας και κύματα πλάσματος. Ανακαλύφθηκαν το 1958 από τον αμερικανό αστροφυσικό Τζέιμς βαν Άλεν.
Λόγω της πολύ ισχυρής ακτινοβολίας τους, οι δύο ζώνες συνιστούν σοβαρή απειλή για τους αστροναύτες και τους δορυφόρους σε γεωστατική τροχιά, που γι’ αυτό τον λόγο πρέπει να διαθέτουν ισχυρές προστατευτικές ασπίδες.
Η εσωτερική ζώνη, από ηλεκτρόνια και θετικά ιόντα (πρωτόνια), βρίσκεται σε ύψος από 1.000 έως 10.000 χιλιόμετρα και παραμένει σταθερή επί χρόνια ή και δεκαετίες. Η εξωτερική ζώνη, κυρίως από ηλεκτρόνια, βρίσκεται σε ύψος από 10.000 έως 60.000 χιλιόμετρα και εμφανίζει διαρκείς μεταβολές σε επίπεδο ημερών ή και ωρών.
Αυτό, κατά πάσα πιθανότητα, συμβαίνει υπό την επίδραση του ηλιακού «ανέμου» (του ρεύματος ακτινοβολίας που εκπέμπει διαρκώς ο Ήλιος), αν και κανείς επιστήμονας δεν είναι ακόμα βέβαιος τι προκαλεί αυτές τις περιοδικές απότομες μεταβολές στην ενεργειακή ένταση και έκταση των ζωνών.
Ωστόσο, οι επιστήμονες ανακάλυψαν μια τρίτη ζώνη μέσα στην εξωτερική ζώνη Βαν Άλεν, σε ύψος 19.100 έως 22.300 χιλιομέτρων, που δημιουργήθηκε στις αρχές Σεπτεμβρίου 2012.
Η νέα ζώνη φάνηκε να διατηρείται για περίπου έναν μήνα, πριν εξαφανιστεί απότομα και σχεδόν ολοκληρωτικά, μάλλον λόγω μιας έξαρσης της έντασης του ηλιακού ανέμου, πριν από μία έκρηξη στεμματικής μάζας του Ήλιου.
Παραμένει ασαφές ακόμα πώς και γιατί αυτή η παροδική ζώνη δημιουργήθηκε. Μια εκδοχή είναι ότι αυτό συνέβη, επειδή ο ηλιακός άνεμος προκάλεσε πρόσκαιρη διάσπαση της εξωτερικής ζώνης Βαν Άλεν. Μελλοντικές έρευνες θα δείξουν αν αυτή η τρίτη εφήμερη ζώνη είναι ένα συχνό ή ένα σπάνιο φαινόμενο.
