Εκτός από τις επιπτώσεις για την υγεία, η αιθάλη -βασικό συστατικό της αιθαλομίχλης- κατηγορείται τώρα και για την αλλαγή του κλίματος. Η αιθάλη ή «μαύρος άνθρακας», που εκλύεται από την καύση των ξύλων σε τζάκια και σόμπες, καθώς και από τις εξατμίσεις των μηχανών ντίζελ, έχει διπλάσια επίπτωση στην άνοδο της θερμοκρασίας και την κλιματική αλλαγή από ό,τι θεωρείτο έως τώρα, σύμφωνα με μια νέα μεγάλη διεθνή επιστημονική έρευνα.
Η νέα τετραετής μελέτη-ορόσημο από 31 ειδικούς από διάφορες χώρες, η οποία αναμένεται να ασκήσει σημαντική διεθνή επίδραση, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου ότι η αιθάλη έχει μέχρι σήμερα υποτιμηθεί ως «αέριο του θερμοκηπίου».
Στην πραγματικότητα, φαίνεται πως, μετά το διοξείδιο του άνθρακα, είναι αυτή που έχει τη σημαντικότερη ανθρωπογενή επίδραση στην υπερθέρμανση της ατμόσφαιρας, ακόμα μεγαλύτερη και από το μεθάνιο, που θεωρείται ισχυρό «αέριο του θερμοκηπίου». Η επίδρασή της στην άνοδο της θερμότητας εκτιμάται σε περίπου 1,1 βατ ανά τετραγωνικό μέτρο, δηλαδή κατά προσέγγιση τα δύο τρίτα της επίδρασης του διοξειδίου του άνθρακα.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τη Σάρα Ντόχερτι του πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό γεωφυσικής-ατμοσφαιρικής έρευνας «Journal of Geophysical Research-Atmospheres», σύμφωνα με το BBC, το «Science» και το «Nature», αναφέρουν ότι τα σωματίδια μαύρου άνθρακα που περιέχει η αιθάλη, ασκούν σημαντική επίδραση στο να παγιδεύουν την θερμότητα στη Γη και να μην αντανακλάται πίσω στο διάστημα.
Ήταν γνωστό εδώ και χρόνια ότι τα σωματίδια της αιθάλης, που έχουν μέγεθος περίπου 100 νανομέτρων (εκατομμυριοστών του μέτρου), θερμαίνουν την ατμόσφαιρα, καθώς απορροφούν την ηλιακή ακτινοβολία, ενώ επιταχύνουν το λιώσιμο των πάγων και του χιονιού, όμως έως σήμερα είχε υποτιμηθεί η συμβολή τους στην κλιματική αλλαγή. Η τέταρτη επίσημη έκθεση αξιολόγησης της Διακυβερνητικής Επιτροπής του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) του 2007 εκτιμούσε μόλις στο μισό την επίδραση της αιθάλης στο κλίμα, σε σχέση με τις εκτιμήσεις της νέας έρευνας, κάτι που η Ντόχερτι χαρακτήρισε «ελαφρώς σοκαριστικό».
Σύμφωνα με τη νέα μελέτη, οι εκπομπές αιθάλης από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ εμφανίζουν διαχρονική μείωση λόγω των περιορισμών στην χρήση αυτοκινήτων και άλλων μηχανών με πετρελαιοκινητήρες, όμως στις αναπτυσσόμενες χώρες οι εκπομπές αυξάνονται συνεχώς.
Ευτυχώς, κατά τους ερευνητές, επειδή τα σωματίδια της αιθάλης δεν παραμένουν για πολύ καιρό στην ατμόσφαιρα, η λήψη περιοριστικών μέτρων μπορεί να έχει άμεση θετική επίδραση στην κλιματική αλλαγή. Αντίθετα με το διοξείδιο του άνθρακα, που έχει ημιζωή περίπου 100 ετών, η αιθάλη μένει συνήθως μόνο για λίγες μέρες στην ατμόσφαιρα. Βασική πηγή προέλευσης της αιθάλης, εκτός από την καύση ξύλων και τους πετρελαιοκινητήρες (το 70% των συνολικών εκπομπών στην Ευρώπη), είναι επίσης οι δασικές και αγροτικές πυρκαγιές, αναφέρει το ΑΜΠΕ-ΜΠΕ.
«Η μείωση των εκπομπών (αιθάλης) από τους πετρελαιοκινητήρες και την οικιακή καύση ξύλων είναι αυτονόητη, καθώς υπάρχουν ταυτόχρονα οφέλη για την υγεία και το κλίμα. Αν κάναμε ό,τι μπορούσαμε για να μειώσουμε αυτές τις εκπομπές, θα ήταν δυνατό να πετύχουμε μια μείωση κατά μισό βαθμό στην άνοδο της θερμοκρασίας», δήλωσε ο καθηγητής Πιρς Φόρστερ του πανεπιστημίου του Λιντς.
Η νέα μελέτη επισημαίνει ότι η αιθάλη επιδρά με πολύπλοκους τρόπους στο κλίμα, καθώς, από τη μια, μειώνει τη θερμοκρασία (βοηθώντας στη δημιουργία νεφών και μπλοκάροντας το φως του ήλιου) και, από την άλλη, την αυξάνει. Ακόμα, οι ερευνητές τονίζουν ότι, πέρα από την αιθάλη, ο βασικός στόχος για έλεγχο της κλιματικής αλλαγής πρέπει να παραμείνει το διοξείδιο του άνθρακα.
