Δύο θα είναι τα θέματα στα οποία θα επικεντρωθούν οι φετινές διεθνείς κλιματικές διαπραγματεύσεις στη Διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα που αρχίζει σήμερα στο Ντέρμπαν της Νότιας Αφρικής. Οι εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου και το τι μέλλει γενέσθαι μετά τη λήξη, στις 31 Δεκεμβρίου του 2012, της πρώτης περιόδου δεσμεύσεων για μείωσή τους, και η ενεργοποίηση του Πράσινου Κλιματικού Ταμείου.
Σύμφωνα με τον εκπρόσωπος της Ελλάδας στις Διαπραγματεύσεις για το Κλίμα, Δημήτρη Λάλα, το πρώτο θέμα μπορεί να χαρακτηριστεί «διαχρονικό» καθώς, όπως επισημαίνει, «ήταν προς διαπραγμάτευση και στην Κοπεγχάγη, το 2009 και στο Κανκούν, πέρυσι».
«Είναι προφανές και στους πιο αισιόδοξους ότι δεν μπορεί να υπάρξει μια δεύτερη περίοδος δεσμεύσεων που θα ξεκινήσει την 1η Ιανουαρίου του 2013, γιατί δεν έχουμε χρόνο να διαπραγματευθούμε τις λεπτομέρειες ή για να κυρωθεί αυτή η καινούργια συμφωνία από τα κοινοβούλια των χωρών. Άρα, είναι πλέον ξεκάθαρο ότι θα υπάρξει μια “κενή” περίοδος», εκτιμά ο κ. Λάλας.
Οι μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη, η Βρετανία, η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Ιαπωνία και οι ΗΠΑ, παραδέχονται, κατ’ ιδίαν, ότι δεν θα υπάρξει νέα παγκόσμια κλιματική συμφωνία πριν το 2016, το νωρίτερο και ότι ακόμη και αν οι διαπραγματεύσεις τελεσφορήσουν μέχρι τότε, δεν πρόκειται να τεθεί σε ισχύ πριν το 2020.
Σχολιάζοντας το ενδεχόμενο αυτής της οκταετούς καθυστέρησης, ο επικεφαλής οικονομολόγος του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας, Φατίχ Μπιρόλ λέει ότι «αν δεν έχουμε μια διεθνή συμφωνία που θα τεθεί σε ισχύ από το 2017, θα κλείσει για πάντα η πόρτα να συγκρατήσουμε την άνοδο της θερμοκρασίας στους 2 βαθμούς Κελσίου». «Το να αφήσουμε να πάρουμε απόφαση το 2020 ισοδυναμεί με το να πάρουμε σημαντικά ρίσκα με τον πλανήτη», προειδοποιεί ο σερ Νίκολας Στερν, συγγραφέας της περίφημης έκθεσης στην οποία ποσοτικοποιήθηκε για πρώτη φορά το οικονομικό κόστος της αλλαγής του κλίματος.
Σε ό,τι αφορά το δεύτερο θέμα της ενεργοποίησης του Πράσινου Κλιματικού Ταμείου ο κ. Λάλας δεν διαβλέπει ευοίωνες προοπτικές. Πέρυσι, στο Κανκούν, οι πλούσιες χώρες δεσμεύθηκαν να συγκεντρώνουν, από το 2020, ποσό 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως για να βοηθήσουν τις αναπτυσσόμενες χώρες να αντιμετωπίσουν το κόστος της προσαρμογής στην αλλαγή του κλίματος. Το Ταμείο αυτό προορίζεται να είναι σημαντικό όχημα για τη συγκέντρωση και δαπάνη κλιματικών κονδυλίων. Η επιτάχυνση της λειτουργίας του θεωρείται από την Νοτιοαφρικανική προεδρία κομβικό σημείο για την επιτυχία της φετινής διάσκεψης.
«Δεν είναι, πλέον, ένας στόχος που μπορεί να θεωρηθεί εύκολος», λέει ο κ. Λάλας. Αφενός γιατί στο σχετικό πόρισμα της Προπαρασκευαστικής Επιτροπής δεν υπήρξε συναίνεση και αφετέρου γιατί «βρισκόμαστε στο μέσον μιας κρίσης. Είναι πολύ δύσκολο αυτή τη στιγμή να δεσμευθούν επισήμως οι κυβερνήσεις ότι θα διαθέσουν τους πόρους που απαιτούνται για να αρχίσει να λειτουργεί το Πράσινο Κλιματικό Ταμείο», προσθέτει.