Το καλαμπόκι που χρησιμοποιείται για την παραγωγή αιθανόλης ακριβαίνει τα τελευταία χρόνια συμπαρασύροντας τις τιμές στα άλλα αγροτικά προϊόντα.
Η πολιτική των ΗΠΑ για την αιθανόλη έχει οδηγήσει σε σταθερή αύξηση της παραγωγής της από καλαμπόκι και αποτελεί μείζονα λόγο για την εκτόξευση της τιμής των τροφίμων παγκοσμίως τους τελευταίους μήνες, σύμφωνα με οικονομολόγους.
Στις αρχές Μαρτίου, ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ ανέφερε πως οι παγκόσμιες τιμές των τροφίμων αυξάνονται συνεχώς τους τελευταίους 8 μήνες και έχουν φτάσει στο υψηλότερο επίπεδο από το 1990 όταν η υπηρεσία ξεκίνησε να τις παρακολουθεί. Οι τιμές είναι υψηλές λόγω της σταθερής αύξησης στην παγκόσμια ζήτηση, αλλά και των φυσικών καταστροφών που έχουν πλήξει τις καλλιέργειες, ενώ έχουν επηρεαστεί και από τις πρόσφατες κυβερνητικές αποφάσεις.
Η πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών περί αιθανόλης έχει αυξήσει την τιμή του καλαμποκιού, η οποία αγγίζει τα 7 δολάρια ανά μέδιμνο (σ.σ.: bushel: αμερικανική μονάδα μέτρησης όγκου, αντίστοιχου με 35,24 λίτρα), μία τιμή που παλαιότερα κυμαινόταν σταθερά στα 2 με 3 δολάρια. Η συγκεκριμένη πολιτική -που εφαρμόστηκε στο πλαίσιο πρωτοβουλίας για την ανανεώσιμη ενέργεια- απαιτεί από τους διανομείς καυσίμων να χρησιμοποιούν μία συγκεκριμένη ποσότητα αιθανόλης, η οποία αυξάνεται κάθε χρόνο. Το 2005, όταν εγκαινιάστηκε αυτή η πολιτική, η παραγωγή αιθανόλης απαιτούσε μόνο το 5% με 10% της συνολικής ζήτησης καλαμποκιού στις ΗΠΑ, λέει ο Φορντ Ραντζ, καθηγητής οικονομικών του Πανεπιστημίου της Μινεσότα. Σήμερα έχει ανέβει περίπου στο 40%.
Η αυξημένη παραγωγή αιθανόλης, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία», έχει μεγάλο αντίκτυπο στην τιμή του καλαμποκιού, όχι μόνο διότι αποτελεί τεράστια πηγή ζήτησης, αλλά επειδή η ζήτηση αυτή είναι πάγια. Σε μια ελεύθερη αγορά, εάν η τιμή του καλαμποκιού ανέβει, η ζήτηση θα πέσει, μετριάζοντας την τιμή του. Ομως η κυβερνητική πολιτική απαιτεί την ίδια ποσότητα αιθανόλης, όσο ακριβό και αν είναι το καλαμπόκι.
«Βραχυπρόθεσμα, δεν υπάρχει αμφιβολία πως έχουμε πιο ρευστές τιμές στο καλαμπόκι λόγω της πολιτικής για τα ανανεώσιμα καύσιμα» λέει ο Ουάλας Τάινερ, καθηγητής οικονομικών πανεπιστήμιο Purdue της Ιντιάνα. Μακροπρόθεσμα -σε δύο με τέσσερα χρόνια- εάν οι τιμές παραμείνουν ψηλά, περισσότεροι αγρότες θα ξεκινήσουν να παράγουν καλαμπόκι, και η παραγωγή θα ακολουθήσει τη ζήτηση, εξηγεί. Ομως η πολιτική περί αιθανόλης θα κρατήσει την τιμή σε υψηλότερα επίπεδα από ό,τι στο παρελθόν και εκτιμά πως θα σταθεροποιηθεί στα 3 με 4 δολάρια.
Ο Ραντζ πιστεύει πως οι απαιτούμενες ποσότητες αιθανόλης πρέπει να προσαρμόζονται και να διακυμαίνονται ανάλογα με την τιμή του καλαμποκιού. «Αυτό που χρειαζόμαστε είναι να παράγουμε αιθανόλη από το καλαμπόκι όταν αυτό είναι φθηνό», λέει. Κάτι τέτοιο θα βοηθήσει τους αγρότες, εξασφαλίζοντας τη ζήτηση για το προϊόν τους.
Η ακριβής επίδραση της ζήτησης αιθανόλης στις τιμές των τροφίμων είναι δύσκολο να προσδιοριστεί, λόγω των διάφορων παραγόντων που τις επηρεάζουν, όπως ο καιρός, η κερδοσκοπία των αγορών, η τιμή του πετρελαίου κ.λπ. Οι εκτιμήσεις ωστόσο λένε πως τα βιοκαύσιμα μπορεί να ευθύνονται για τα δύο τρίτα της αύξησης των τιμών έως και καθόλου. Ωστόσο, το μερίδιο καλαμποκιού που χρησιμοποιείται για την παραγωγή αιθανόλης έχει αυξηθεί από τότε που έγιναν αυτές οι εκτιμήσεις. Το 2007 ήταν περίπου το 20%, σε σύγκριση με το 40% που έχει φτάσει τώρα στις ΗΠΑ.
