Η εμφάνιση τον επιβλαβούς οργανισμού των φοινικοειδών «Rhynchophorus ferrugineus», που θεωρείται σήμερα ως ο σημαντικότερος εχθρός του συγκεκριμένου είδους φυτών, σε διάφορους νομούς της χώρας, έχει προκαλέσει μεγάλη ανησυχία στις κατά τόπους Διευθύνσεις Αγροτικής Ανάπτυξης.
Το έντομο, εντοπίστηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα σε φοίνικες «Washingtonia» που εισήχθησαν στο Ηράκλειο της Κρήτης τον Μάιο του 2005 από την Αίγυπτο, καθώς και σε φοίνικες του είδους «Phoenix canariensis» στη Χερσόνησο του Ν. Ηρακλείου. Πρόσφατα, κρούσματα της καταστροφικής «μανίας» του συγκεκριμένου είδους σκαθαριού, εντοπίστηκαν και σε ολόκληρη τη χώρα.
Συμπτώματα-Αντιμετώπιση
Η ζημιά προκαλείται κυρίως από τις προνύμφες, Η προσβολή ξεκινά από την κορυφή του φοίνικα, στη βάση των νεαρών φύλλων ή από πληγές στα φύλλα και στον κορμό, όπου τα θηλυκά ωοτοκούν. Χαρακτηριστικό μακροσκοπικό σύμπτωμα είναι η καταστροφή της νέας βλάστησης (καρδιάς) και η κάμψη των παλαιών φύλλων πού δίνει στο φυτό την όψη ανοικτής ομπρέλας. Οι έντονα προσβεβλημένοι φοίνικες εμφανίζουν ολική απώλεια των φύλλων και σήψη του κορμού, με συνέπεια τη ξήρανση του δέντρου. Συνήθως η ζημιά που προκαλείται από τις προνύμφες είναι ορατή πολύ μετά την έναρξη της προσβολής.
Όταν εμφανιστούν τα πρώτα συμπτώματα η ζημιά είναι μη αναστρέψιμη και επιφέρει την ολική ξήρανση του δέντρου. Για το λόγο αυτό, καλούνται οι κάτοικοι και ιδιαίτερα όσοι έχουν ή εμπορεύονται φοίνικες, να είναι ιδιαιτέρως προσεκτικοί και να αναφέρουν στις αρμόδιες Υπηρεσίες κάθε «ύποπτο» συμβάν.
Για την πρόληψη και τον περιορισμό της εξάπλωσης του εντόμου έχουν εγκριθεί κατ’ εξαίρεση εντομοκτόνα, τα προσβεβλημένα δέντρα κόβονται, τυλίγονται με πυκνό δίκτυ ή πλαστικό και καίγονται ή θάβονται σε βάθος μεγαλύτερο τον 2 μέτρων. Τέλος προβλέπεται και η υποχρεωτική διακίνηση των φοινικοειδών με φυτογειονιμικό διαβατήριο. Συνίσταται η άμεση λήψη μέτρων (περιτύλιξη φοινίκων με εντομοστεγή δίκτυα κλπ και ιδιαίτερα για την προστασία δενδροστοιχιών, ιστορικών χώρων και χώρων ιδιαίτερης αισθητικής.
Σε περίπτωση εντοπισμού προσβεβλημένου φοίνικα, καθορίζεται προσβεβλημένη ζώνη και ζώνη προστασίας (Ν. 6196/16-7-1934) εντός της οποίας υποχρεωτικά επιβάλλεται η λήψη μέτρων (κοπή-καταστροφήή, περιτύλιξη, ταφή κλπ) με δαπάνες ή χρέωση των ιδιοκτητών σε συνεννόηση με την αρμόδια Υπηρεσία. Όμως έχει γραφεί και διαπιστωθεί ότι το υψηλό κόστος καταστροφής (300-500 ευρώ) ενός προσβεβλημένου φοίνικα είναι εμπόδιο στην υλοποίηση των μέτρων καραντίνας, λόγω απροθυμίας των ιδιοκτητών, αλλά και απουσίας επαρκών πόρων από τους ΟΤΑ κλπ.
Εμπόδιο αποτελούν επίσης σε ορισμένες περιπτώσεις και η δυσκολία πρόσβασης στις θέσεις των προσβεβλημένων δένδρων, η άγνωστη διεύθυνση των ιδιοκτησιών, αλλά και το ιδιοκτησιακό καθεστώς. Σε κάποιες περιοχές, το τυχόν πρόβλημα εντοπίζεται με προσωπικό και δαπάνες τόσο των Υπηρεσιών των Περιφερειών και των Δήμων (Αττική).
