Με δυο μορφές, που σημάδεψαν καθένας από την πλευρά του την πορεία της ανθρωπότητας, ασχολείται ο Άρνολντ Μπέρνφελντ. Για λόγους ευνόητους ο συγγραφέας κρατά μυστική την ταυτότητά του.

Γράφει η Χαρά Κιούση

Το έργο, γραμμένο το 1993, αναφέρεται σε μια φανταστική συνάντηση του Φρόυντ και του Χίτλερ. Ο «μικρός» άτεχνος που σώνει και καλά θέλει να γίνει ζωγράφος, περνά την πόρτα του ιατρείου τού πατέρα της ψυχανάλυσης.

Μέσα από πραγματικά γεγονότα, μυθοπλασίες, χιουμοριστικές καταστάσεις και φαιδρές φιλοσοφίες, ο ένας στέκεται απέναντι στον άλλο, σε μια μεταβατική και κρίσιμη φάση της ζωής τους, αλλά και της παγκόσμιας ιστορίας. Θα άλλαζε κάτι, θα εξελισσόταν διαφορετικά ο 20ος αιώνας εάν ο μικρός Χίτλερ έκανε έγκαιρα την ψυχανάλυση του; Ο Σίγκμουντ Φρόυντ θα ήταν ο κατάλληλος, ο επαρκής γιατρός που θα του γνώριζε τον κόσμο του υποσυνειδήτου;

Ο Φρόυντ, Εβραίος που ξέφυγε από την κατεχόμενη Βιέννη, έπασχε από κατάθλιψη, «συνηγόρησε» υπέρ της κοκαΐνης, ερμήνευσε με το δικό του τρόπο την libido της παιδικής ηλικίας, πέθανε το 1939. Την ίδια χρονική στιγμή ο Χίτλερ, γέννημα – θρέμμα της Δημοκρατίας της Νυρεμβέργης, οργανώνει τη Φασιστική Νεολαία της Γερμανίας, με τα γνωστά ζοφερά επακόλουθα του Β’ Παγκοσμίου πολέμου.

Κατά 33 έτη νεώτερος του Φρόυντ, ο δικτάτορας με τις πανγερμανικές θεωρίες του ο έφηβος που κρίθηκε ακατάλληλος να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία, οργανώνει τα S.S.

«Ο ιδανικός αυτός υποψήφιος αυτόχειρας» και ο Φρόυντ που «του λείπει η ακεραιότητα», ειδωμένοι και παρουσιασμένοι με πνεύμα σκωπτικό από τον συγγραφέα, είναι μια απροκάλυπτη απαξίωση, κωμική ακύρωση και μυστικός εξορκισμός θα ‘λεγε κανείς, που στηρίζεται σε αλήθειες. Δυο δογματικά ακραίοι, ισχυροί μα και ανίσχυροι εσωτερικά, με τα γνωρίσματα και τη διάθεση ζογκλέρ.

Η εύστοχη σκηνοθεσία απέδωσε τη βαρυθυμία, την αυτό-υποτίμηση μέσα από την παραδοξότητα, την πολιτική και επιστημονική ματαίωση και ανέδειξε την ιλαροτραγωδία των χαρακτήρων.

Σ’ ένα σκηνικό ιατρείου αισθητικής καμπαρέ και τσίρκου, με την ανάλογη ενδεδειγμένη κίνηση, στάση, ύφος και κοστούμια ο Φρόυντ – Γεράσιμος Μιχελής υποδέχεται με το μαστίγιο στο χέρι ως θηριοδαμαστής, το «τέρας».

Τον μικρό Χίτλερ ενσαρκώνει ο Γιώργος Χριστοδούλου με εξαιρετική υποκριτική δύναμη, μέσα από αλλεπάλληλες σκηνικές συνεδρίες. Η έντεχνη επικάλυψη κάθε σκοτεινής του πλευράς, η ψυχική του διαταραχή, η εκθυλημένη του έκφραση , τα αθεράπευτα παιδικά τραύματα, οι περιορισμένες του πνευματικές ικανότητες, βρίσκουν απέναντί τους το απαξιωματικό ύφος του ψυχαναλυτή – πατέρα. Ο Γ. Μιχελής αυταρχικός, άκαμπτος, κι αμετακίνητος εκφραστικά, ψυχρός, στυγνός κι ανέκφραστος, εγωιστής και αυτάρεσκος στην φαινομενική δόξα του τίτλου, μετακυλίεται θλιβερά στον προσωπικό του εγκλωβισμό, που δεν είναι άλλος από τη σχέση με τη μητέρα του

Φρόυντ και Χίτλερ μπαίνουν ο ένας στα βήματα του άλλου με τη συμβολική ανταλλαγή του ενός υποδήματός τους. Σ’ ένα κόσμο γκραν γκινιόλ, σ’ ένα σκηνικό ανελέητου πολέμου, ο ένας στο επιστημονικό πεδίο κι ο άλλος στο πολιτικό. Με αλληλουχία ψυχικών ρηγμάτων και βολών, επιθετικοί και εξαγριωμένοι μεταξύ τους, με τα χαρακτηριστικά τους γνωρίσματα τυπωμένα στη νεολαία και στις γενιές που επηρέασαν. Όλη αυτή η σκιώδης ψυχολογική ατμόσφαιρα επιτείνεται από το εικαστικό φωτιστικό τοπίο και καταλύεται με την ιδιαίτερη μουσική.

Ο ένας αυτό-εξαφανίζεται, αναζητάται, διχάζεται και ημιταυτίζεται μέσα στον άλλο, δηλώνοντας έτσι την αρνητική σχέση που έχουν με τον ίδιο τους τον εαυτό. Μια κατάσταση που στον Φρόυντ έχει να κάνει με την μητέρα, ενώ στον Χίτλερ με τον πατέρα.

Υπάρχει λύτρωση και κάθαρση ανάμεσα στη λογική και στο παράλογο, στην «αναπηρική» συμπεριφορά και διαστροφική συναισθηματική νοημοσύνη; «Ο μικρός Χίτλερ» είναι μια παράσταση που παρακολουθείται με πολύ ενδιαφέρον.

Πληροφορίες παράστασης

Συντελεστές
Μετάφραση: Ευαγγελία Νάνου
Σκηνοθεσία: Γεράσιμος Μιχελής, Γιώργος Χριστοδούλου
Σύμβουλοι κειμένου: Χριστόφορος Λιοντάκης, Αριστοτέλης Χαϊτίδης
Δραματουργική επεξεργασία: Σέβη Ματσακίδου
Σκηνικά: Γιάννης Θεοδωράκης
Κοστούμια: Τίνα Τζόκα
Μουσική: Χαράλαμπος Γωγιός
Επιμέλεια κίνησης: Ζωή Χατζηαντωνίου
Βοηθός σκηνοθέτη: Δομνίκη Μητροπούλου

Παίζουν οι ηθοποιοί: Γεράσιμος Μιχελής, Γιώργος Χριστοδούλου

Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Από 3/10/2016 μέχρι 10/1/2017. Κάθε Δευτέρα 21:15 και Τρίτη 21:15

Τιμές εισιτηρίων
Κανονικό: 13 ευρώ
Φοιτητικό/ανέργων: 10 ευρώ