Παρά την αντιπαράθεση που προκαλεί η επιλογή του στο διαγωνιστικό μέρος, ο Πολάνσκι παρουσιάζει σήμερα στην 76η Μόστρα την ταινία του «J’ accuse» (“Κατηγορώ”) που αναφέρεται στην Υπόθεση Ντρέιφους, στην οποία βλέπει έναν παραλληλισμό με τη δική του κατάσταση, καθώς θεωρεί ότι «παρενοχλείται».
Η ταινία του 86χρονου Γαλλοπολωνού θα προβληθεί απόψε σε παγκόσμια αβάν-πρεμιέρ στη Βενετία, καθώς περιλαμβάνεται στις 21 ταινίες που διαγωνίζονται για τον Χρυσό Λέοντα. Ο σκηνοθέτης του «Πιανίστα» θα είναι απών, είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο εκπρόσωπος Τύπου της ταινίας.
Θρίλερ κατασκοπείας, η ταινία παρουσιάζει την Υπόθεση Ντρέιφους, ένα μεγάλο πολιτικο-στρατιωτικό σκάνδαλο με διεθνή αντίκτυπο που ξέσπασε στα τέλη του 19ου αιώνα στη Γαλλία και περιέκλειε δικαστική πλάνη, αρνησιδικία, αντισημιτισμό και τέλος το «Κατηγορώ» του Εμίλ Ζολά. Ο σκηνοθέτης παρουσιάζει στη Μόστρα μια ταινία από την άποψη του αντισυνταγματάρχη Ζορζ Πικάρ, επικεφαλής των υπηρεσιών πληροφοριών και προσώπου κλειδί της έκβασης της υπόθεσης, τον οποίο υποδύεται ο Ζαν Ντιζαρντέν. Ο Πικάρ ήταν ο πρώτος που μίλησε με τεκμήρια για την αθωότητα του λοχαγού ‘Αλφρεντ Ντρέιφους, Γάλλου αλσατικής καταγωγής και εβραίου στο θρήσκευμα, που κατηγορείτο για προδοσία. Η στάση του Πικάρ έδωσε τέλος σε αυτό το σκάνδαλο της Γ΄Δημοκρατίας στη Γαλλία που διήρκησε 12 χρόνια (1894-1906).
Ο Πολάνσκι, που συνεχίζει να διώκεται από την αμερικανική δικαιοσύνη για τον βιασμό το 1977 μιας έφηβης, είπε επανειλημμένα ότι είδε στην υπόθεση αυτή μια ομοιότητα με τη δική του ιστορία.
Δηλώσεις που επαναλαμβάνει στον φάκελο της ταινίας που προορίζεται για τον Τύπο, ο οποίος έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα της Μόστρα. «Το γεγονός ότι κάνω μια ταινία σαν αυτήν, με βοηθά πολύ. Στην ιστορία, βρίσκω πράγματα που και εγώ ο ίδιος έζησα, μπορώ να δω την ίδια αποφασιστικότητα στην άρνηση των γεγονότων και την καταδίκη μου για πράγματα που δεν έκανα», τονίζει σε συνέντευξή του στον συγγραφέα Πασκάλ Μπρυκνέρ.
«Οι περισσότεροι άνθρωποι που με παρενοχλούν, δεν με γνωρίζουν και δεν ξέρουν τίποτα για την υπόθεση», προσθέτει.
«Παράλογες ιστορίες»
Όταν ρωτήθηκε στη συνέχεια για τη «δίωξη» που υπέστη μετά τη δολοφονία της συζύγου του Σάρον Τέιτ το 1969, ο κινηματογραφιστής απάντησε: «Είναι σαν μια χιονόμπαλα. Κάθε εποχή προσθέτει ένα νέο στρώμα, με παράλογες ιστορίες που αφηγούνται γυναίκες που ουδέποτε είδα στη ζωή μου, που με κατηγορούν για πράγματα που υποτίθεται ότι συνέβησαν πριν από μισό και πλέον αιώνα».
Τρεις ακόμη γυναίκες διατύπωσαν κατηγορίες σε βάρος του Πολάνσκι τα τελευταία χρόνια. Το 2010, η βρετανίδα ηθοποιός Σαρλότ Λιούις τον κατηγόρησε ότι την κακοποίησε σεξουαλικά στα 16 της, το 1983. Μια δεύτερη γυναίκα τον κατηγόρησε το 2017 για σεξουαλική επίθεση όταν αυτή ήταν 16 ετών, και μια τρίτη κατέθεσε το 2017 μήνυση για βιασμό, για πράξεις που χρονολογούνται το 1972, όταν εκείνη ήταν 15 ετών. «Αβάσιμες» κατηγορίες, δηλώνει ο δικηγόρος του.
Η παρουσία της ταινίας «J’accuse» στο διαγωνιστικό μέρος προκάλεσε τις τελευταίες εβδομάδες έντονες αποδοκιμασίες από φεμινίστριες, ανάμεσά τους η ιδρύτρια της ομάδας πίεσης Women in Hollywood Μελίσα Σίλβερσταϊν, για την οποία το Φεστιβάλ «κωφεύει εντελώς στα θέματα που συνδέονται με το #MeToo».
Η πρόεδρος της κριτικής επιτροπής του φεστιβάλ, η Λουκρέσια Μαρτέλ, δήλωσε την Τετάρτη «πολύ ενοχλημένη» από την επιλογή της ταινίας και είπε ότι «δεν θα παρίστατο» στην επίσημη προβολή. Στη συνέχεια, υπαναχώρησε στις δηλώσεις της, τονίζοντας ότι σε καμιά περίπτωση δεν αντιτίθεται στην παρουσία της ταινίας στο διαγωνιστικό σκέλος και ότι «δεν έχει καμιά προκατάληψη» για το έργο.
Στον απόηχο του κινήματος #MeToo, ο σκηνοθέτης επικρίνεται έντονα εδώ και χρόνια από τις φεμινίστριες που δεν αποδέχονται οι ταινίες του να προβάλλονται στα φεστιβάλ και ο ίδιος να συνεχίζει να δρέπει δάφνες.
Στη Γαλλία, οι φεμινίστριες είχαν διαδηλώσει το 2017 κατά της ρετροσπεκτίβας του έργου του στην Κινηματογραφική Λέσχη και ο ίδιος είχε αναγκαστεί την ίδια χρονιά να παραιτηθεί από την προεδρία της κριτικής επιτροπής των κινηματογραφικών βραβείων Cesar.
Στις ΗΠΑ ο σκηνοθέτης μήνυσε την Ακαδημία των ‘Οσκαρ, η οποία αποφάσισε να τον αποκλείσει.
Ο Πολάνσκι είχε κριθεί ένοχος το 1977 για την αποπλάνηση της 13χρονης Σαμάνθα Γκάιμερ προκειμένου να έχει παράνομες σεξουαλικές σχέσεις μαζί της.
Διέφυγε από τις ΗΠΑ μετά μια αλλαγή της θέσης του δικαστή για ν’ αποφύγει την καταδίκη του. Οι αμερικανικές εισαγγελικές αρχές προσπαθούν να τον κάνουν να επιστρέψει για να του επιβληθεί η ποινή του.