Ακολουθώντας τις «Σκιές των ξεχασμένων εικόνων», τα ποιητικά πλάνα του Ρώσου σκηνοθέτη Σεργκέι Παρατζάνωφ «απαγγέλλονται» κινηματογραφικά με την προβολή των ταινιών του, στο Φεστιβάλ που θα διεξαχθεί στο σινέ Τριανόν, από τις 30 Αυγούστου έως τις 9 Σεπτεμβρίου.
Το συγκεντρωτικό αυτό κινηματογραφικό αφιέρωμα περιλαμβάνει 12 ταινίες και ντοκιμαντέρ, 4 ομιλίες – με τους Δημήτρη Τριανταφυλλίδη, Φώτο Λαμπρινό, Δρ. Αβταντήλ Μικαμπερίτζε και Νίνα Αλεκσίτζε, οι οποίοι τον γνώρισαν από κοντά και χορευτικό πρόγραμμα από το συγκρότημα Γεωργιανού Παραδοσιακού Χορού & Τραγουδιού «Ο Καύκασος».
Ο Σεργκέι Παρατζάνωφ είχε αρμενική καταγωγή και γεννήθηκε στις 18 Μαρτίου του 1924 στην Τιφλίδα, πρωτεύουσα της Γεωργίας. Οι αρχικές του φιλοδοξίες ήταν να γίνει τραγουδιστής και με αυτό τον σκοπό πήρε μαθήματα στο Ωδείο της Τιφλίδας από το 1942 έως το 1945.
Πολύ γρήγορα όμως το ενδιαφέρον του μετατοπίστηκε στον κινηματογράφο. Ενεγράφη στο Κινηματογραφικό Ινστιτούτο Κινηματογραφίας της Μόσχας με δασκάλους του, τους Lev Kuleshov και Alexander Dovzhenko, από το οποίο απoφοίτησε το 1951.
Κατά τη διάρκεια των επόμενων δέκα χρόνων θα κάνει μια σειρά ταινιών με διάλογους στην Ουκρανική διάλεκτο βασισμένες στη παράδοση του κοινωνικού ρεαλισμού. Παρ’ όλα αυτά όμως είναι εμφανής η διάθεσή του να ξεφύγει απ’ τα στερεότυπα. Πράγματι, από το 1964, εγκαταλείπει αυτό το στυλ, και ακολουθεί την ανάγκη του για ένα πιο «δυναμικό» σινεμά, που να υπακούει στην κίνηση της κάμερας, στα έντονα χρώματα και αναζητά τις παραδοσιακές ρίζες της Αρμενικής κουλτούρας.
Κατά τη διάρκεια των επόμενων δέκα χρόνων θα κάνει μια σειρά ταινιών με διάλογους στην Ουκρανική διάλεκτο βασισμένες στη παράδοση του κοινωνικού ρεαλισμού. Παρ’ όλα αυτά όμως είναι εμφανής η διάθεσή του να ξεφύγει απ’ τα στερεότυπα. Πράγματι, από το 1964, εγκαταλείπει αυτό το στυλ, και ακολουθεί την ανάγκη του για ένα πιο «δυναμικό» σινεμά, που να υπακούει στην κίνηση της κάμερας, στα έντονα χρώματα και αναζητά τις παραδοσιακές ρίζες της Αρμενικής κουλτούρας.
Κάτι τέτοιο φαίνεται αρχικά στην πρώτη ταινία αυτής της περιόδου του, το «Σκιές των ξεχασμένων προγόνων» (Shadows of Forgotten Ancestors). Αυτές του οι κινήσεις τον κάνουν γνωστό στην διεθνή κινηματογραφική σκηνή, παράλληλα όμως, οι ρωσικές αρχές βλέπουν αυτή τη στροφή και σταματούν να του εγκρίνουν τις χρηματοδοτήσεις.
Αποκτά ένα προφίλ «αντι-ρώσου», ομοφυλόφιλου που οδηγεί στην πρώτη του σύλληψή του το 1968. Έξι χρόνια αργότερα θα συλληφθεί και θα καταδικαστεί βάσει το ρωσικού ποινικού κώδικα, του άρθρου 121, που ποινικοποιεί την ομοφυλοφιλία και η ποινή του θα είναι πέντε χρόνια καταναγκαστικά έργα.
Στην φυλακή, ο Παρατζάνωφ, παραμένει ανήσυχος. Δημιουργεί δεκάδες έργα. Κολάζ, από οτιδήποτε μπορούσε να συλλέξει. Νύχια, λουλούδια, κομμάτια γυαλιού. «Μπορώ να κάνω τέχνη μέσα απ’ τα σκουπίδια», έλεγε ο ίδιος.
Αφέθηκε ένα χρόνο νωρίτερα μετά από διεθνείς διαμαρτυρίες, ενώ όταν ασχολήθηκε ξανά με τον κινηματογράφο είδε τα πιο πολλά κινηματογραφικά πρότζεκτ του να απορρίπτονται. Κατάφερε όμως να κάνει τρεις ταινίες πριν το θάνατό του, το 1990.
Πρόγραμμα Φεστιβάλ
Πέμπτη 30 Αυγούστου
19.30 «Προσωπογραφία Σεργκέι Παρατζάνοφ» (ντοκιμαντέρ 24 λεπτών)
20.00 «Σκιές των ξεχασμένων προγόνων»
21.45 «Ταρκόφσκι και Παρατζάνοφ / Ερημα νησιά» (ντοκυμαντέρ 39 λεπτών)
22.30 «Ο θρύλος του κάστρου του Σουράμ»
Παρασκευή 31 Αυγούστου
19.30 «Μνήμες από το “Χρώμα του ροδιού”» (ντοκιμαντέρ 30 λεπτών)
20.00 «Το χρώμα του ροδιού»
21.30 Εισήγηση του σκηνοθέτη Φώτου Λαμπρινού
21.45 «Ο εξόριστος Παρατζάνοφ» του Φώτου Λαμπρινού (ντοκιμαντέρ 30 λεπτών)
22.30 «Ασίκ Κερίμπ»
Σάββατο 1 Σεπτεμβρίου
19.30 «Ο Παρατζάνοφ και η γεωργιανή κινηματογραφική παράδοση», ομιλία του Αβταντήλ Μικαμπερίτζε, προέδρου του Πολιτιστικού Κέντρου «Ο Καύκασος».
20.00 «Ο θρύλος του κάστρου του Σουράμ»
21.45 «Πιροσμάνι» (ντοκιμαντέρ 25 λεπτών)
22.30 «Σκιές των ξεχασμένων προγόνων»
Κυριακή 2 Σεπτεμβρίου
19.30 Perfomance από το συγκρότημα Γεωργιανού Παραδοσιακού Χορού και Τραγουδιού «Ο Καύκασος».
20.00 «Ασίκ Κερίμπ»
21.45 «Τραγούδια» (μικρού μήκους 8,5 λεπτών) και «Το τραγούδι του Μιστρέλ» (μικρού μήκους 5 λεπτών)
22.00 «Το χρώμα του ροδιού»
Δευτέρα 3 Σεπτεμβρίου
19.30 «Τραγούδια» (μικρού μήκους 8,5 λεπτών) και «Το τραγούδι του Μιστρέλ» (μικρού μήκους 5 λεπτών)
19.45 «Σκιές των ξεχασμένων προγόνων»
21.45 «Πιροσμάνι» (ντοκιμαντέρ 25 λεπτών)
22.15 «Το χρώμα του ροδιού»
Τρίτη 4 Σεπτεμβρίου
19.30 «Ο κόσμος μέσα από ένα παράθυρο» (ντοκιμαντέρ 76 λεπτών)
20.45 «Ο θρύλος του κάστρου του Σουράμ»
22.30 «Ασίκ Κερίμπ»
Τετάρτη 5 Σεπτεμβρίου
19.30 «Προσωπογραφία Σεργκέι Παρατζάνοφ» (ντοκιμαντέρ 24 λεπτών)
20.00 «Το χρώμα του ροδιού»
21.45 «Μνήμες από το “Χρώμα του ροδιού”» (ντοκιμαντέρ 30 λεπτών)
22.15 «Σκιές των ξεχασμένων προγόνων»
Πέμπτη 6 Σεπτεμβρίου
19.30 «Ασίκ Κερίμπ»
21.00 «Ο κόσμος μέσα από ένα παράθυρο» (ντοκιμαντέρ 76 λεπτών)
22.30 «Τραγούδια» (μικρού μήκους 8,5 λεπτών) και «Το τραγούδι του Μιστρέλ» (μικρού μήκους 5 λεπτών)
22.45 «Ο θρύλος του κάστρου του Σουράμ»
Παρασκευή 7 Σεπτεμβρίου
19.30 «Ταρκόφσκι και Παρατζάνοφ / Έρημα νησιά» (ντοκιμαντέρ 39 λεπτών)
20.15 «Σκιές των ξεχασμένων προγόνων»
21.45 «Ο εξόριστος Παρατζάνοφ» του Φώτου Λαμπρινού (ντοκιμαντέρ 30 λεπτών)
22.15 «Ασίκ Κερίμπ»
Σάββατο 8 Σεπτεμβρίου
19.30 «Προσωπικές αναμνήσεις για τον Σ. Παρατζάνοφ», ομιλία της Νίνα Αλεκσίτζε, επιστημονικής συνεργάτιδος του Γεωργιανού Ινστιτούτου Αθηνών.
20.00 «Το χρώμα του ροδιού»
21.30 «Ταρκόφσκι και Παρατζάνοφ / Έρημα νησιά» (ντοκιμαντέρ 39 λεπτών)
22.15 «Ο θρύλος του κάστρου του Σουράμ»
Κυριακή 9 Σεπτεμβρίου
19.30 Perfomance από το συγκρότημα Γεωργιανού Παραδοσιακού Χορού και Τραγουδιού «Ο Καύκασος»
20.00 «Ο θρύλος του κάστρου του Σουράμ»
21.45 «Μνήμες από το “Χρώμα του ροδιού”» (ντοκιμαντέρ 30 λεπτών)
22.15 «Το χρώμα του ροδιού»
