«Ο πιο σκλαβωμένος είναι εκείνος που θεωρεί τον εαυτό του ελεύθερο» γράφει η Ερζέμπετ (Φελίσιτι Τζόουνς) σε ένα από τα γράμματά της προς τον σύζυγό της Λάζλο Τοθ (Έιντριεν Μπρόντι). Και η φράση αυτή θα λέγαμε πως περικλείει και όλο το νόημα του 3,5 ωρών διάρκειας «The Brutalist», που έκανε μόλις πρεμιέρα.

Και κατά μία σατανική σύμπτωση, η έξοδος στους κινηματογράφους της επικής ταινίας του Μπρέιντι Κορμπέ, που περιγράφει την Οδύσσεια ενός ξεριζωμένου Ούγγρου Εβραίου μετανάστη στην Αμερική, συνέπεσε με το «πογκρόμ» του Τραμπ κατά των μεταναστών. Οπότε, η ταινία που διεκδικεί 10 Όσκαρ και θα είναι μέγα σκάνδαλο αν δεν τα σαρώσει στη φετινή τελετή, αποκτά μεγαλύτερο ενδιαφέρον και ο Λάζλο Τοθ, τον οποίο ενσαρκώνει συγκλονιστικά ο Μπρόντι, αναδεικνύεται σε σύμβολο.

Η υπόθεση

Έχοντας διασωθεί από στρατόπεδο συγκέντρωσης, ο πρωτοπόρος αρχιτέκτονας Λάζλο Τοθ (Έιντριεν Μπρόντι), έχει αφήσει πίσω του τη μεταπολεμική Ευρώπη και φτάνει στην Αμερική για να χτίσει από την αρχή τη ζωή και την καριέρα του, περιμένοντας τη σύζυγο του Ερζέμπετ (Φελίσιτι Τζόουνς), που αναγκάστηκε να αποχωριστεί κατά τη διάρκεια του πολέμου. Μόνος σε μία ξένη χώρα, ο Λάζλο εγκαθίσταται στην Πενσιλβάνια, όπου ένας μεγιστάνας βιομήχανος (Γκάι Πιρς) αναγνωρίζει το ταλέντο του και του αναθέτει ένα τεράστιο έργο. Αυτό που μοιάζει σαν χρυσή ευκαιρία για τον Λάζλο, έρχεται με ένα μεγάλο τίμημα.

Τι μας άρεσε

Η ταινία γυρίστηκε σε φιλμ 70mm και σε VistaVision, στα πρότυπα των χολιγουντιανών υπερπαραγωγών του ’50. Και είναι μοναδική αυτή η αίσθηση πως παρακολουθείς στη μεγάλη οθόνη παλιό καλό σινεμά που μέχρι τώρα το βλέπαμε μόνο στην τηλεόραση.

Η σκηνοθετική ματιά του Μπρέιντι Κορμπέ. Αν είσαι φανατικός σινεφίλ, σίγουρα ξέρεις το όνομά του. Οι υπόλοιποι τον ανακαλύπτουμε τώρα και δεν υπάρχει ιδανικότερος τρόπος γι’ αυτή την πρώτη γνωριμία με τον ταλαντούχο σκηνοθέτη και ηθοποιό, ο οποίος στην τρίτη του σκηνοθετική δουλειά, δημιούργησε ένα κινηματογραφικό έπος που είχαμε χρόνια να δούμε. Δίνει βάση και στην παραμικρή λεπτομέρεια, χωρίζει την ταινία σε δύο μέρη (με 15 λεπτά ενσωματωμένο διάλειμμα) και τρία κεφάλαια που αποτελούν το καθένα ξεχωριστά και τρία φιλμ, ενώ παίζει με τους συμβολισμούς που έχουν και αυτοί μεγάλο ενδιαφέρον. Ο δε τρόπος που αποκαθηλώνει το αμερικανικό όνειρο είναι συγκλονιστικός.

Ο Έιντριεν Μπρόντι. Αλήθεια, τι να πεις γι’ αυτόν τον απίστευτο ηθοποιό, ο οποίος τα τελευταία χρόνια μάς είχε λίγο ξενερώσει με τις επιλογές του, αλλά τώρα με το Brutalist υποκλιθήκαμε και πάλι στο ταλέντο του. Ως Λάζλο Τοθ είναι συγκλονιστικός. Ένας ταλαντούχος αρχιτέκτονας, ένας ευρωπαίος καλλιτέχνης από την Ουγγαρία, που επιβιώνει από το Ολοκαύτωμα και κυνηγάει το αμερικανικό όνειρο σε μια χώρα αφιλόξενη και ταυτόχρονα εγκάρδια μαζί του. Σε μια χώρα που έρχεται αντιμέτωπος με την εξαθλίωση, σωματική και ψυχική, τον ρατσισμό, την απόρριψη. Και την ίδια στιγμή τού απλώνεται μπροστά όλος ο κόσμος που ονειρευόταν, διαπιστώνοντας όμως με τον πιο σοκαριστικό τρόπο πως η εξουσία απαιτεί θυσίες. Ένας ρόλος δύσκολος, απαιτητικός, τον οποίο ο Μπρόντι κάνει δικό του, σε τέτοιο σημείο που νομίζεις ότι ο Τοθ είναι υπαρκτό πρόσωπο. Το κυριότερο όμως είναι πως ο ηθοποιός ούτε μια στιγμή δεν έπεσε στην παγίδα του «Πιανίστα», όπου και πάλι υποδυόταν έναν Εβραίο. Έχτισε από την αρχή έναν νέο χαρακτήρα που ελέω κι επικαιρότητας αναδεικνύεται σε σύμβολο-μετανάστη που ξεριζώνεται βίαια από τη ζωή του, χωρίζεται από την οικογένειά του και πηγαίνει σε μια ξένη χώρα στην οποία πρέπει να νικήσει Κύκλωπες και Λαιστρυγόνες για να επιβιώσει.

Ο Γκάι Πιρς. Υποτιμημένος; Αδικημένος; Σε κάθε περίπτωση είναι ένας εξαιρετικός ηθοποιός που εδώ δίνει το δικό του ρεσιτάλ ερμηνείας ως Χάρισον Λι Βαν Μπιούρεν. Ο εγωκεντρικός μεγιστάνας που δεν έχει ξεπεράσει το οιδιπόδειο σύμπλεγμα, εξουσιαστικός, λάτρης της τέχνης, αναγνωρίζει το ταλέντο του Λάζλο και του προσφέρει μια ανέλπιστη ευκαιρία. Αλλά τίποτα δεν χαρίζεται σε αυτή τη ζωή και ο Τοθ θα κληθεί να «πληρώσει» ένα βαρύ τίμημα.

Η Φελίσιτι Τζόουνς. Υποδύεται την σύζυγο του Λάζλο, Ερζέμπετ, η οποία τον βρίσκει μετά από χρόνια, με τον ερχομό της στην Αμερική να φέρνει ανατροπές. Η ηθοποιός είναι συγκλονιστική, ενώ η σκηνή που πηγαίνει στην έπαυλη του Βαν Μπιούρεν και ξεσπά, μας ταρακούνησε.

Η θεματολογία. Ο τίτλος της ταινίας είναι αναφορά στο αρχιτεκτονικό κίνημα του μπρουταλισμού, το οποίο χαρακτηρίζεται από μνημειώδεις δομές, καθαρές γραμμές και τη χρήση ακατέργαστου σκυροδέματος. Κι ενώ πιστεύεις πως θα δεις μια ταινία για την αρχιτεκτονική κι ενδεχομένως να μη σου κινεί το ενδιαφέρον, μόνο τέτοια δεν είναι. Εδώ η αρχιτεκτονική είναι το μέσο για να χτίσει ο Λάζλο τη ζωή του από την αρχή. Το Brutalist θίγει μία πληθώρα θεμάτων όπως η μετανάστευση, ο ρατσισμός, οι κοινωνικές ανισότητες, η κακοποίηση -ψυχολογική και σεξουαλική-, η εκμετάλλευση, η θρησκεία, η τέχνη…

Αξίζει να τη δεις;

Και το ρωτάς; Το «The Brutalist», θα σου θυμίσει τι σημαίνει καλό και ποιοτικό σινεμά. Δεν είναι απλά η ταινία της χρονιάς, αλλά μία από τις καλύτερες ταινίες που έχεις δει εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Κι επαναλαμβάνω, αν δεν σαρώσει στα Όσκαρ θα είναι σκάνδαλο. Θα συγκινηθείς, θα γελάσεις, θα θυμώσεις, θα ικανοποιηθείς την ώρα της κάθαρσης… Μέσα σε αυτές τις 3 ώρες και 35 λεπτά που διαρκεί η ταινία, θα νιώσεις μια διακύμανση των συναισθημάτων σου, με τον Μπρόντι να είναι ο κύριος «υπεύθυνος» γι’ αυτό – και τον ευχαριστούμε!

Και δεν θα βαρεθείς όσο πιστεύεις. Εντάξει, οι 3,5 ώρες είναι πολλές και σε αρκετά σημεία ο σκηνοθέτης «φλυαρεί», αλλά ο χρόνος κυλάει νερό, δεν θα το καταλάβεις. Σε κάθε περίπτωση, τρέξε να το δεις γιατί την εμπειρία του «The Brutalist» λέει να την ζήσεις μόνο στο σινεμά!

Ταυτότητα

Σκηνοθεσία: Μπρέιντι Κορμπέ
Μουσική: Ντάνιελ Μπλούμπεργκ
Πρωταγωνιστούν: Έιντριεν Μπρόντι, Φελίσιτι Τζόουνς, Γκάι Πιρς, Τζο Aλγουιν, Ράφι Κάσιντι, Στέισι Μάρτιν, Aιζακ Ντε Μπάνκολε, Αλεσάντρο Νιβόλα
Διάρκεια: 215 λεπτά
Διανομή: Tanweer