Ο «Δράκος» και η «Συνοικία το όνειρο» επιστρέφουν σε ένα αφιέρωμα που δεν χάνεται

Η Ταινιοθήκη της Ελλάδος και η Εθνική Πινακοθήκη παρουσιάζουν τις «Αστυγραφίες στην οθόνη»

07·04·2024 09:00

Ο «Δράκος» και η «Συνοικία το Όνειρο» είναι δύο ταινίες που όταν πρωτοβγήκαν στους κινηματογράφους, λογοκρίθηκαν, πολεμήθηκαν, δέχτηκαν αρνητικές κριτικές και αντιδράσεις. Όμως, με τα χρόνια, η αξία τους εκτιμήθηκε και σήμερα θεωρούνται δύο από τις κλασικές ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου.

Και μην ξεχνάμε πως στον «Δράκο» του Νίκου Κούνδουρου συναντάμε τον Ντίνο Ηλιόπουλο στον πιο σκοτεινό ρόλο της καριέρας του, ενώ η «Συνοικία το Όνειρο» αποτελεί την πρώτη και τελευταία σκηνοθετική απόπειρα του Αλέκου Αλεξανδράκη. Η «απαγορευμένη ταινία» έπεσε θύμα «πετσοκόματος» από τη λογοκρισία, με αποτέλεσμα να γνωρίσει εισπρακτική αποτυχία και τον Αλεξανδράκη να οδηγείται στην οικονομική καταστροφή.

Οι δύο αυτές, λοιπόν, σημαντικές ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου, επιστρέφουν στη μεγάλη οθόνη, μέσα από το αφιέρωμα της Ταινιοθήκης της Ελλάδος και της Εθνικής Πινακοθήκης, με τίτλο «Αστυγραφίες στην οθόνη» και περιλαμβάνει 24 ταινίες, μυθοπλασίας και ντοκιμαντέρ, μικρού και μεγάλου μήκους, από την δεκαετία του ’50 μέχρι σήμερα, με θέμα την πόλη και την ανοικοδόμηση. Oι ταινίες θα προβληθούν στις δύο αίθουσες της Ταινιοθήκης στις 11 με 17 Απριλίου.

Η Ταινιοθήκη της Ελλάδος συνεργάζεται με την Εθνική Πινακοθήκη στην έκθεση «Αστυγραφία» που διερευνά εκδοχές του αστικού βιώματος στην ελληνική τέχνη κατά τις δεκαετίες 1950-1970 μέσα από το βλέμμα εικαστικών δημιουργών και κινηματογραφιστών. Η σύλληψη της έκθεσης, την οποία επιμελείται η διευθύντρια της ΕΠΜΑΣ Συραγώ Τσιάρα, αντιμετωπίζει την πόλη ως εμπειρία και εξετάζει την αστικοποίηση, την ανοικοδόμηση και τη μετανάστευση στο πλαίσιο των ραγδαίων αλλαγών που συνέβησαν μεταπολεμικά στην ελληνική κοινωνία (διάρκεια έκθεσης έως 12 Μαΐου).

Η Ταινιοθήκη, συμπληρώνοντας και εμπλουτίζοντας την εμπειρία της έκθεσης στην Πινακοθήκη, θα παρουσιάσει στον χώρο της ένα πλούσιο κινηματογραφικό πρόγραμμα στο οποίο θα προβληθούν ολόκληρες κάποιες από τις ταινίες, αποσπάσματα των οποίων παίζονται στην έκθεση, ενώ θα παρουσιαστούν και κάποιες επιπλέον, ελληνικές αλλά και ξένες, μυθοπλασίας και ντοκιμαντέρ -ορισμένες μάλιστα πρόσφατης παραγωγής.

Τις προβολές θα προλογίσουν εκλεκτοί προσκεκλημένοι ενώ θα διοργανωθούν επίσης μία συζήτηση στρογγυλής τραπέζης με θέμα την αναπαράσταση του αστικού βιώματος μέσα από τη ματιά σημαντικών Ελλήνων αρχιτεκτόνων και δημιουργών, καθώς και δύο συναυλίες σε συνεργασία με τα Μουσικά Σύνολα της ΕΡΤ που θα παρουσιάσουν δημοφιλή μουσικά θέματα από ταινίες.

Θα προβληθούν οι ταινίες μεγάλου μήκους:

Ο δράκος (Ν. Κούνδουρος), Πικρό ψωμί (Γ.Γρηγορίου), Συνοικία το όνειρο (Α.Αλεξανδράκης), Πρόσωπο με πρόσωπο (Ρ.Μανθούλης), Ο θησαυρός του μακαρίτη (Ν.Τσιφόρος), Ιωάννης ο Βίαιος (Τ.Μαρκετάκη), Οι απέναντι (Γ.Πανουσόπουλος), Ανοιχτή επιστολή (Γ.Σταμπουλόπουλος), Ναι μεν, αλλά… (Π.Τάσιος), Τα χρώματα της ίριδος (Ν.Παναγιωτόπουλος), Τα χέρια πάνω από την πόλη (Φρ.Ρόσι), 2 ή 3 πράγματα που ξέρω γι’ αυτήν (Ζ.Λ.Γκοντάρ), Υπό κατασκευή (Χ.Λ.Γκερίν) και Ο τελευταίος μαύρος άντρας στο Σαν Φρανσίσκο (Τζ.Τάλμποτ)

Τα ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους:

Χτίστες, νοικοκυρές και η οικοδόμηση της σύγχρονης Αθήνας (Τ.Λάγγης, Γ.Γαϊτανίδης), ΚΟΝΤΡΑΜΠΑΝΤΟ – Αναζητώντας τη Μέλπω (Β.Σκούρα), Για πέντε διαμερίσματα και ένα μαγαζί (Γ.Σκοπετέας) και Sinfonietta-πόλης, συνομιλία με τον Dziga Vertov (Δ.Θεοδωρόπουλος)

Οι μικρού μήκους ταινίες (μυθοπλασίας και ντοκιμαντέρ):

Εκπομπή (Θ.Αγγελόπουλος), Τζίμης ο τίγρης (Π.Βούλγαρης), Η ρόδα (Θ.Αδαμόπουλος), Ακρόπολις (Ευ.Στεφανή), Από μπουζούκια σε μπουζούκια (Π. Κουτρουμπούσης) και Αθήνα, αγάπη μου (Δ.Κεχρής).

Οι ταινίες αυτές, κάποιες από τις οποίες αποτελούν σταθμούς στην ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου, πέρα από την κινηματογραφική τους αξία, φωτίζουν το αστικό τοπίο της δεκαετίας του ’50 στην Ελλάδα, αλλά καταγράφουν και τις αλλαγές που συντελέστηκαν στα τέλη του ΄60, τον μετασχηματισμό του κέντρου της Αθήνας, την διαμόρφωση νέων, ακριβών συνοικιών, το χάσμα ανάμεσά στις φτωχές και πλούσιες γειτονιές, ενώ παράλληλα θίγουν και το ζήτημα της άναρχης αστικής ανάπτυξης. Μίας ανάπτυξης που όμως έδωσε διέξοδο και εργασία στους αποκλεισμένους του εμφυλίου και στις λαϊκές τάξεις που είχαν συγκεντρωθεί στην Αθήνα.

Μια επιλογή ξένων ταινιών, παλαιότερων αλλά και νεότερων, μας δίνει και μια αντιπροσωπευτική εικόνα από μεγάλες μητροπόλεις: το περίφημο φιλμ 2 ή 3 πράγματα που ξέρω γι’ αυτήν του Γκοντάρ για το Παρίσι του ’60, η ταινία του Ρόσι Τα χέρια πάνω από την πόλη με θέμα την διαφθορά στον κατασκευαστικό τομέα στη Νάπολη, το Υπό κατασκευή του Γκερίν για τον εξευγενισμό της Βαρκελώνης αλλά και τον Τελευταίο μαύρο άντρα στο Σαν Φρανσίσκο του Τάλμποτ για το πρόβλημα της αστικής ανάπτυξης στο Σαν Φρανσίσκο.

Στο αφιέρωμα θα παρευρεθεί ο σημαντικός ισπανός δημιουργός Χοσέ Λουΐς Γκερίν ο οποίος θα έρθει στην Αθήνα για να προλογίσει την ταινία του Υπό κατασκευή με την οποία θα πραγματοποιηθεί η έναρξη του αφιερώματος. Στην έναρξη θα χαιρετίσει η Συραγώ Τσιάρα, Διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης – Μουσείου Αλεξάνδρου Σούτσου και η Μαρία Κομνηνού, πρόεδρος του ΔΣ της Ταινιοθήκης της Ελλάδος. Η είσοδος θα πραγματοποιηθεί μόνο με προσκλήσεις. Η ταινία Υπό κατασκευή θα προβληθεί και σε επαναληπτική προβολή για το κοινό.

Οι δύο συναυλίες

Την Τρίτη 16 Απριλίου, ένα σύνολο της Ορχήστρας Σύγχρονης Μουσικής της ΕΡΤ, θα πραγματοποιήσει δύο συναυλίες στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος, ερμηνεύοντας μουσικά θέματα από ταινίες της εποχής.

*Η μία συναυλία θα πραγματοποιηθεί στις 8 μ.μ., πριν από την προβολή της ταινίας Πρόσωπο με πρόσωπο του Ροβήρου Μανθούλη, με ενιαίο εισιτήριο 7 ευρώ (για το κοινό πρόγραμμα της συναυλίας και της ταινίας).

*Νωρίτερα, στις 5 μ.μ., θα προηγηθεί μία ακόμα συναυλία της ΕΡΤ, σε κοινό πρόγραμμα με την προβολή της ταινίας Δράκος του Νίκου Κούνδουρου (είσοδος μόνο με προσκλήσεις από τους μουσικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς της ΕΡΤ -το Δεύτερο Πρόγραμμα, το Τρίτο Πρόγραμμα και το Kosmos).

Και μία συζήτηση

To Σάββατο 13 Απριλίου στις 12 μ.μ., στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος, θα πραγματοποιηθεί συζήτηση με θέμα τον κινηματογράφο και την πόλη, με τίτλο «Αστυγραφίες στην οθόνη».