Ο «Οιδίπους Τύραννος», η κορυφαία τραγωδία που έχει γραφεί ποτέ, πρωτοπαρουσιάστηκε το 428 π.χ εν μέσω του Πελοποννησιακού πολέμου και του λοιμού που είχε αποδεκατίσει τους Αθηναίους και είναι βασισμένη στον κύκλο των Λαβδακιδών.

Γράφει η Χαρά Κιούση

Ο βασιλιάς της Θήβας, ο Λάιος, είχε πάρει χρησμό πως το παιδί που θα γεννούσε με την Ιοκάστη θα σκότωνε τον πατέρα του και θα παντρευόταν τη μητέρα του. Όταν γεννήθηκε ο γιος τους, τρύπησαν τα πόδια του και το εγκατέλειψαν στον Κιθαιρώνα.

Το παιδί με τα πρησμένα πόδια το έσωσε ένας βοσκός που το εμπιστεύθηκε σ’ έναν άλλο βοσκό, που το έδωσε στον αφέντη του βασιλιά της Κορίνθου. Αυτός το ανάθρεψε σαν παιδί του. Ο Οιδίπους που αμφέβαλλε για την καταγωγή του, ζήτησε χρησμό από το μαντείο των Δελφών.

Για να αποφευχθεί η πραγματοποίησή του δεν επέστρεψε στην Κόρινθο. Στο δρόμο αμυνόμενος σκότωσε τον Λάιο , αγνοώντας τον δεσμό αίματος που τον έδενε μαζί του. Όταν έφθασε στη Θήβα έλυσε το αίνιγμα της Σφίγγας και ανακηρύχθηκε βασιλιάς. Παντρεύτηκε την Ιοκάστη και έκανε μαζί της τέσσερα παιδιά. Τότε την Θήβα έπληξε φοβερός λοιμός, υπεύθυνος του οποίου θεωρήθηκε ο δολοφόνος του Λάιου. Τότε ο Οιδίπους αναλαμβάνει να τον βρει και βρίσκεται ο άμοιρος μπροστά στην τραγική αλήθεια. Η μητέρα και γυναίκα του Ιοκάστη κρεμιέται και ο ίδιος αυτοτυφλώνεται επικαλούμενος την εξορία και βασανιζόμενος για την τύχη των παιδιών του.

Ο σκηνοθέτης Χρήστος Σουγάρης -σίγουρα βρίσκεται σε μεγάλη έμπνευση τολμώντας καινοτομίες που δεν προξενούν νεωτεριστική ενόχληση- κατάφερε να συγκινήσει και να σαγηνεύσει τους θεατές. Πατώντας στην ελεύθερη απόδοση του πνεύματος των στίχων του Βασίλη Παπαβασιλείου και στην δραματουργική επεξεργασία του κειμένου – ακολουθεί με συνοχή τα συστατικά στοιχεία του μύθου πλησιάζοντας ωστόσο το είδος νουάρ – από την Σεβαστή Ματσακίδου, η παράσταση λειτούργησε ως «η ακουστική μιας συνείδησης» σύμφωνα με τα λόγια του Νίτσε.

Κατά τον Αριστοτέλη ο «Οιδίπους Τύραννος είναι η τραγωδία της αμαρτίας με την έννοια του λογικού σφάλματος». Διότι η λογική του εμφανίζεται να συνυπολογίζει όλα τα δεδομένα και να τον οδηγεί στην ηθική βλάβη, γεγονός που προκάλεσε η μήνις του Λάιου, επειδή έμεινε ατιμώρητος ο θάνατός του. Ο Σοφοκλής εδώ βάζει τον άνθρωπο απέναντι στο πεπρωμένο, στο αναπόφευκτο που καθορίζεται από την παρέμβαση των θεών, αλλά και στην προσωπική ευθύνη.

Όσο κανείς ζει ξέγνοιαστος «με την ευλογία της άγνοιας» χωρίς συνειδητοποίηση της αλήθειας, δεν φοβάται τον θάνατο. Η δύναμη της γνώσης όμως και της κρίσης τον υποβάλει στην ερμηνεία των πραγμάτων και στην αξιολόγησή τους, ώστε να ξεφύγει από κάθε μοιραία κατάληξη. Αν δεν το πετύχει, η δραματική αποκάλυψη της αλήθειας γίνεται η καταστροφή του.

Ο Χρήστος Σουγάρης βάζει τον Οιδίποδα σαν υπαρξιακό «alter ego του Φίλιπ Μάρλοου», του διάσημου μυθοπλαστικά χαρακτήρα του Ρέημοντ Τσάντλερ, να διαλευκάνει τον φόνο του Λάιου. Ο Φίλιπ Μάρλοου, ως «προσωποποίηση μιας στάσης και υπερβολή μιας πιθανότητας» που ερευνά τον θάνατο, πού μπορεί να συναντηθεί με τον ήρωα του αρχαίου δράματος; Στο δράμα οι ήρωες είναι απόηχος ηρωικών πράξεων που αναζητούν εκδίκηση, δικαίωση και αποκατάσταση της ύβρεως. Στο αστυνομικό μυθιστόρημα με τις λεπτές αμφισημίες των χαρακτήρων, αναφέρονται τα προβλήματα και τα θέματα συνήθως ενός ζευγαριού. Ωστόσο και στα δυο ο φόνος παραμένει το ζητούμενο με όση απέχθεια, τρόμο και σαγήνη προκαλεί.

Η σκηνοθετική λύση του μυστηρίου -με νέες αισθητικές εκφράσεις στα χνάρια του νουάρ- εκφράζεται με τον τρόπο που ο σκηνοθέτης «αντιμετωπίζει τις ανάγκες του έργου». Για πρώτη φορά στη σκηνή βλέπουμε έγχρωμους ηθοποιούς, μια τρανσέξουαλ και παιδάκια που παίζοντας κάνουν να «ζουζουνίζει σαν αλογόμυγα ο χρησμός». Στην σκηνική αναψηλάφηση του φόνου ο Οιδίπους του Ντένη Μακρή έχει δυνατές υποκριτικές κορυφώσεις. Ρωμαλέος Κρέων ο Σαμουήλ Ακινόλα, ψύχραιμη και ελεγχόμενη ως μια γυναίκα που γνωρίζει τις πράξεις της η Ιοκάστη της Νίκης Σερέτη.

Επιβλητική στο ρόλο του ανδρόγυνου Τειρεσία η Μπέττυ Βακαλίδου που εμφανίζεται στη σκηνή με οδηγό το υπέροχο λαμπραντόρ. Πολύ καλές επίσης οι ερμηνείες των ηθοποιών Νίκου Γκέλια, Κώστα Λάσκου, Γρηγόρη Ποιμενίδη, Γιώργου Ψυχογιού και Μιχάλη Μουλακάκη στους ρόλους των μελών του χορού και των δυο βοσκών. Χαριτωμένα και δραστήρια τα τέσσερα παιδάκια στους ρόλους των απογόνων του Οιδίποδα και της Ιοκάστης, που όπως γνωρίζουμε από άλλες τραγωδίες είχαν άδοξο αλλά λυτρωτικό από το όνειδος τέλος.

Κομψά τα κλασσικά μαύρα κοστούμια , αυστηρό το απέριττο σκηνικό των Αριστοτέλη Καρανάνου – Αλεξάνδρας Σιάφκου με προοπτική βάθους που προσδιορίζεται συμβολικά από το άπλετο φως του Απόλλωνα και το ζοφερό του θανάτου, σε φωτισμούς του Τάσου Παλαιορούτα. Υπέροχη η μουσική του Γιώργου Χριστιανάκη με χροιά αρχαιοελληνική και νύξη μυστηρίου, σε μια παράσταση που αξίζει να δείτε.

Συντελεστές: Σκηνοθεσία: Χρήστος Σουγάρης Μετάφραση: Βασίλης Παπαβασιλείου Μουσική: Γιώργος Χριστιανάκης Σκηνικά / Κουστούμια: Αριστοτέλης Καρανάνος, Αλεξάνδρα Σιάφκου Φωτισμοί: Τάσος Παλαιορούτας Κίνηση: Φαίδρα Σούτου Βοηθός Σκηνοθέτη: Μαρία Απατσίδου Βοηθοί σκηνογράφων-Ενδυματολόγων: Δώρα Τουρβά – Μαρίνα Βερλέκη Δραματουργική Επεξεργασία: Σεβαστή Ματσακίδου

Ηθοποιοί: Ντένης Μακρής, Νίκος Γκέλια, Σαμουήλ Ακίνολα, Κώστας Λάσκος, Μπέτυ Βακαλίδου, Νίκη Σερέτη, Γρηγόρης Ποιμενίδης, Γιώργος Ψυχογυιός, Μιχάλης Μουλακάκης, Άρης Κρητικός, Σιαμάκα Ακαμπούογκ, Ίων Δημητριάδης, Δέσποινα Μαρτσέκη.

Από 23 Μαΐου έως 3 Ιουνίου 2018. Για δέκα παραστάσεις.

Διεύθυνση: Προφήτου Δανιήλ 3 και Πλαταιών, Κεραμεικός

Τηλέφωνο Κρατήσεων: 2110132002 έως 5

Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Τετάρτη έως και Κυριακή στις 21:00 Τιμές εισιτηρίων: 15 ευρώ, 13 ευρώ, 8 ευρώ , 5  ευρώ.

Η προπώληση εισιτηρίων όλων των παραστάσεων θα γίνει μέσω του δικτύου viva στην τιμή των 10 ευρώ

Διάρκεια: 90 λεπτά