«Ο Σημαιοφόρος» από την ομάδα Ubuntu στο Θέατρο 104

Παρουσίαση θεατρικών παραστάσεων στο newsbeast.gr

09·05·2018 17:17

Η Ομάδα UBUNTU, που εμένα προσωπικά με εντυπωσίασε με τις παραστάσεις «Η χαμένη τιμή της Καταρίνα Μπλούμ» και «Διαβολιάδα» του Μιχαήλ Μπουλγκάκωφ στο Bios, σηκώνει ψηλά με θεατρικότητα, ως Σημαιοφόρος, τη λευκή σημαία της Ποίησης.

Γράφει η Χαρά Κιούση

Τιμώντας παράλληλα τον κήρυκα και πρωτοστάτη κάθε κοινωνικής και πολιτικής ιδεολογίας, με την αναφορά της στο τέλος της παράστασης σε σύγχρονους ήρωες. Κάτι σαν προσκλητήριο ανδρείων νεκρών, κάτι σαν κατανυκτικό μνημόσυνο, κάτι ποιητικά τελετουργικό με παράσημα μάχης και λάφυρα αγάπης κόκκινα ροδοπέταλα. Το έργο του Rilke ολοκληρωμένο το 1906, είναι ένα οδοιπορικό μάχης και έρωτα δοσμένο με λυρισμό.

Χαρακτηρίστηκε «ως συμφωνικό ποίημα», «ως χορωδία ομιλητών» κι’ έγινε όπερα. Η μεγάλη αποδοχή του έργου στην εποχή του, επηρέασε σε επικίνδυνο βαθμό στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο τους Γερμανούς στρατιώτες, καθώς εξυμνούσε τον θάνατο στο πεδίο της μάχης.

Ο Rilke σε ανάμνηση ενός μακρινού του προγόνου, του Χριστόφορου Ρίλκε, που πέθανε ως σημαιοφόρος ενός Αυστριακού συντάγματος το 1662 πολεμώντας τους Τούρκους, γράφει το δημοφιλέστερο έργο του.

«Ένα πεζό μολυσμένο από στίχους» και στολισμένο με ροδοπέταλα που προστατεύουν καθώς γλιστρούν πάνω στα κύματα της καρδιάς. Ο δεκαοχτάχρονος ιππότης ανάμεσα σε άλλους νέους από τις Κάτω Χώρες, τη Γαλλία, τη Βουργουνδία και από τα Κάστρα της Βοημίας ιππεύει κρατώντας ψηλά τη σημαία, οδηγώντας στο εχθρικό μέτωπο τους συμπολεμιστές του κάτω από τις εντολές του Αυτοκράτορα Λεοπόλδου.

Καλπάζοντας σε καπνισμένες από το μπαρούτι εκτάσεις, ποδοπατώντας «σκοτωμένους χωρικούς» μετά από πολλές άδειες μακριές νύχτες, με τον σπασμένο ύπνο στο πρόσωπό του, κουρασμένος κι’ εξαντλημένος αναζητά την ομορφιά για να αντέξει την βαρβαρότητα του πολέμου. Και ενώ ο εχθρός είναι κοντά, ο Χριστόφορος Ρίλκε γράφει ένα γράμμα στη μητέρα του, «σαν να υπήρχε μόνο μια μητέρα» για λογαριασμό του κάθε στρατιώτη, ελπίζοντας πως «ίσως το βρει καμιά φορά κανένας». Απορροφημένος σε σκέψεις, μεθυσμένος κι’ ερωτευμένος με τη γυναίκα, ενηλικιώνεται μέσα από τον φόβο που τον οδηγεί στην γενναιότητα.

Η έξοχη μετάφραση της Αλεξάνδρας Ρασιδάκη, η ευφάνταστη σκηνοθεσία της Ελεάνας Τσίχλη, η οπερετική μουσική του Κορνήλιου Σελαμσή, οι υποβλητικοί φωτισμοί της Στέλλας Κάλτσου, τα κοστούμια με στρατιωτικό ύφος και τα μαγικά μαύρα βάζα των σκηνικών της Τίνας Τζόκα απ’ όπου ξεπηδούν μαγικά και η με ποιητική ροή έννοια του ηρωισμού, συνέβαλλαν στη δημιουργία μιας εξαιρετικής παράστασης.

Με υπέροχες τρυφερές και βαθιές ερμηνείες ο Άρης Λάσκος και η Ελεάνα Καυκαλά «ανοίγουν έναν διάλογο της ιστορίας του τότε με τη ζωή του σήμερα» και με τον έρωτα, που σαν κινητήρια φωτιά σπρώχνει τον άνθρωπο να κάνει την υπέρβαση, θέτοντας πολλούς καίριους προβληματισμούς. Σε μια εποχή με τις ίδιες διαχρονικές πολιτικές σκοπιμότητες, η μάχη στήθος με στήθος προαπαιτούσε ανδρεία, τόλμη και πάθος για τη ζωή. «Ήταν όμως αυτός ένας θάνατος ηρωικός; τι χαρακτηρίζει μια πράξη ηρωική; το μέγεθός της; η συνάρτησή της από το κοινωνικό όφελος;» Σήμερα πως ορίζουμε τον ηρωισμό;

Οι θεατές συγκινημένοι απορροφημένοι από τη λυρική πανδαισία του θανάτου σιωπούν. Κρατούν ασυνείδητα ενός λεπτού σιγή στη μνήμη των ηρωικών Σημαιοφόρων της ζωής.

Συντελεστές

Συγγραφέας: Rainer Maria Rilke
Μετάφραση: Αλεξάνδρα Ρασιδάκη
Σκηνοθεσία: Ελεάνα Τσίχλη
Έρευνα – δραματουργία: Ελεάνα Τσίχλη, Άρης Λάσκος
Μουσική: Κορνήλιος Σελαμσής
Σκηνικά – κοστούμια: Τίνα Τζόκα
Φωτισμοί: Στέλλα Κάλτσου
Βοηθοί σκηνογράφοι-ενδυματολογία: Τζέλα Χριστοπούλου, Μαίρη Αντωνοπούλου
Στοιχεία φωτογράφισης-φωτογραφίες: Παναγιώτης Μάλλιαρης
Mακιγιάζ: Έμυ Πανουργιά
Παίζουν: Άρης Λάσκος, Ελεάνα Καυκαλά