Ασθμαίνοντας και πάλι την ύστατη ώρα, και πάλι με το ελάχιστο τής μέχρι σήμερα οικονομικής στήριξης (λιγότερο από 200.000 ευρώ), με αμφισβητούμενη τη βιωσιμότητα αλλά και την επίσημη “στέγασή” της στην πόλη, η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου της Θεσσαλονίκης ξεκινά μεθαύριο (Πέμπτη 12 Μαΐου) την 13η διοργάνωση της.
Η …πάλε ποτέ “μικρή Φραγκφούρτη των Βαλκανίων” (όπως είχε χαρακτηρίσει τη διοργάνωση η γαλλική εφημερίδα Le Monde τον Μάιο του 2005, μετά τη δεύτερη διοργάνωση της έκθεσης που ξεκίνησε το 2004 ως Scripta), ο μοναδικός θεσμός βιβλίου της χώρας, με διοργανωτές το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού (μετά την κατάργηση του ΕΚΕΒΙ προ τριετίας), τον Δήμο Θεσσαλονίκης και την Helexpo-ΔΕΘ (που φιλοξενεί την έκθεση στα περίπτερα 13 και 15 των εγκαταστάσεων της), με την υποστήριξη του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, η 13η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου θα φιλοξενήσει φέτος 284 εκδηλώσεις (135 του γενικού προγράμματος, 27 στο πλαίσιο του αφιερώματος στους πρόσφυγες, 46 στο πλαίσιο του φεστιβάλ Μετάφρασης και 76 στον χώρο της νεανικής και παιδικής γωνιάς του βιβλίου).
Το σύνολο των εκδοτών-εκθετών που μετέχουν στην φετινή έκθεση είναι 294 (214 Έλληνες εκδότες και 80 ξένοι από 20 χώρες).
«Υποστηρίζουμε ότι ο πολιτισμός είναι ο πλούτος της χώρας. Δεν είναι θεωρητική έννοια όμως αυτό. Ο πολιτισμός θα πρέπει να παράξει πλούτο γιατί… τίποτα δεν γίνεται χωρίς χρήματα», έλεγε χαρακτηριστικά σήμερα ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης σχολιάζοντας την αναγκαιότητα παραμονής της διοργάνωσης στην πόλη, στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που δόθηκε με αφορμή την έναρξη της 13ης Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου.
Στην «τιτάνια προσπάθεια των διοργανωτών προκειμένου να κρατηθεί ζωντανός ο θεσμός» αναφέρθηκε ο καθηγητής Γιώργος Παπαναστασίου (αναπληρωτής καθηγητής Ιστορικής Γλωσσολογίας του ΑΠΘ στο Τμήμα Φιλολογίας – διευθυντής του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Σπουδών – Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη), εκπροσωπώντας τον βασικό οργανωτή θεσμό, το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού. «Το βιβλίο δεν είναι μόνο όχημα, αλλά και πρόσχημα πολιτισμού», τόνισε ο κ. Παπαναστασίου, «καθώς μέσω αυτού αναδεικνύονται και όλες οι μορφές της τέχνης (θέατρο, εικαστικά , κοινωνιολογία -ακόμα και πολιτική)».
Το μέγιστο σύγχρονο προσφυγικό ζήτημα (οι ιστορικές του διαστάσεις, αλλά κυρίως η σύγχρονη πραγματικότητα του προβλήματος) είναι το θεματικό αφιέρωμα της φετινής διοργάνωσης.
Το πανόραμα της σύγχρονης πολιτιστικής της πραγματικότητας θα παρουσιάσει σε ειδικό χώρο της έκθεσης η Ρωσία, που είναι και η τιμώμενη χώρα στο πλαίσιο του Έτους Ελλάδας-Ρωσίας. Το πρόγραμμα του αφιερώματος περιλαμβάνει παρουσιάσεις συγγραφέων και ποιητών, σύγχρονων αισθητικών και λογοτεχνικών ρευμάτων, προβολές ταινιών και animation, αλλά και παρουσιάσεις προγραμμάτων μετάφρασης (από τα ρωσικά στα ελληνικά). Θα παρουσιαστούν επίσης θησαυροί των μουσείων της Ρωσίας.
Το Φεστιβάλ Νέων Λογοτεχνών, που έτυχε θερμής υποδοχής από τους νέους συγγραφείς αλλά και το κοινό, διευρύνεται φέτος με διεθνείς συμμετοχές από το Φεστιβάλ Λογοτεχνίας του Τορόντο και από άλλες χώρες.
Το Φεστιβάλ Μετάφρασης –το πλέον ενδιαφέρον ίσως μέρος της φετινής διοργάνωσης- περιλαμβάνει ενημερωτικές και διαδραστικές εκδηλώσεις με ευρωπαϊκούς φορείς, ινστιτούτα και αντίστοιχα τμήματα των ελληνικών πανεπιστημίων. Θα πραγματοποιηθούν σεμινάρια μετάφρασης και παρουσιάσεις των νέων προγραμμάτων στήριξης της λογοτεχνικής μετάφρασης.
Στην έκθεση θα λάβουν μέρος εκδότες και συγγραφείς από την Κίνα, τον Καναδά, τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, την Ουκρανία, το Ισραήλ, την Αίγυπτο, την Τουρκία, την Κροατία, τη Σλοβακία, τη Σερβία, τη Ρουμανία και την Αλβανία. Επίσης θα πραγματοποιηθούν λογοτεχνικές και επαγγελματικές συναντήσεις, θεματικές ημερίδες, ομιλίες, στρογγυλά τραπέζια και παιδικά, εικαστικά και θεατρικά δρώμενα.
Στα περίπτερα 13 και 15 και στις αίθουσες που φέτος πήραν τα ονόματα “Πρόσφυγες” (στο περίπτερο 13), “Ουίλιαμ Σαίξπηρ” (στο περίπτερο 15, προς τιμήν της συμπλήρωσης 400 ετών από τον θάνατο του Βρετανού μεγίστου των συγγραφέων) και “Αριστοτέλης” (στο περίπτερο 15 επίσης) , στο Φιλολογικό Καφενείο, την αίθουσα “Βαβέλ- στον κόσμο της μετάφρασης”, όπου θα αναπτυχθεί το συνέδριο για τη μετάφραση, τα προβλήματα και τις δυνατότητες που δίνει στην προσέγγιση (κοινωνιολογική, πολιτική, θρησκευτική) τού “άλλου” και της γλώσσας του μέσω των κειμένων, θα βρεθούν στο τετραήμερο 12-15 Μαΐου δεκάδες Έλληνες και ξένοι συγγραφείς. Ανάμεσα τους, ο πολυδιαβασμένος στην Ελλάδα Σκωτσέζος του βρετανικού νουάρ Φίλιπ Κερ και ο Λορέν Μπινέ από τη Γαλλία, ο μεταφραστής, επιμελητής και εμπνευστής του Translation Slam Ντάνιελ Χαν (μετέφρασε από μυθιστορήματα του νομπελίστα Ζοζέ Σαραμάγκου ως την αυτοβιογραφία του βραζιλιάνου ποδοσφαιριστή Πελέ και ο οποίος θα μιλήσει για τη μεταφρασμένη λογοτεχνία και τη θέση της στην παγκόσμια αγορά του βιβλίου), ο Βρετανός κομίστας Ρομπ Ντέιβις, συνεργάτης του Guardian και του Random House, και ο Γάλλος κομίστας Μαρκ Μπουταβάν, η βραβευμένη ισραηλινή πεζογράφος Αβιράμα Γκόλαν, η κόρη του πάλε ποτέ κραταιού Ισραηλινού στρατηγού Μοσέ Νταγιάν, Γιαέλ, ο βραβευμένος με το βραβείο Άντερσεν 2014 Ιταλός συγγραφέας παιδικής λογοτεχνίας Λουίτζι Μπαλερίνι κ.ά., καθώς και δεκάδες Έλληνες συγγραφείς (Πέτρος Μάρκαρης, Γιώργος Σκαμπαρδώνης, Σοφία Νικολαΐδου, Βασίλης Αμανατίδης, Μίμης Ανδρουλάκης, Σπύρος Γιανναράς, Ισίδωρος Ζουργός, Θωμάς Κοροβίνης, Θανάσης Τριαρίδης κ.ά).
Η είσοδος στην έκθεση είναι ελεύθερη. Οι εκδηλώσεις αρχίζουν από τις 9 το πρωί (στην παιδική γωνιά), καθημερινά, και θα διαρκούν ως τις 10 το βράδυ. Η τελετή των εγκαινίων θα πραγματοποιηθεί στις 7 το απόγευμα της Πέμπτης 12 Μαΐου στο περίπτερο 15, ενώ θα ακολουθήσει στους γειτονικούς χώρους του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης ξενάγηση στην έκθεση “Πέρα απ’ την κοινή λογική- έργα της Ρώσικης Πρωτοπορίας από τη συλλογή Κωστάκη του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης”.