Το 1967, στη Διεθνή Έκθεση του Μόντρεαλ, οι διοργανωτές επέλεξαν την Alfa Romeo ανάμεσα σε όλους τους κατασκευαστές για να δημιουργήσει ένα αυτοκίνητο που θα εξέφραζε «την υψηλότερη προσδοκία του σύγχρονου ανθρώπου όσον αφορά στην αυτοκίνηση».

Είναι η εποχή που η ταινία του Mike Nichols «Ο Πρωτάρης» με τον Dustin Hoffman και την κόκκινη του Alfa Romeo Spider Duetto, έχουν καταστήσει το μοντέλο, αλλά και συνολικά τη μάρκα εξαιρετικά δημοφιλή πλέον και στη Β. Αμερική. Είναι η χρυσή εποχή της μάρκας και οι διοργανωτές της EXPO 1967, το θέμα της οποίας ήταν «Ο Άνδρας και ο κόσμος του», ζητούν από την Alfa Romeo να δημιουργήσει την απόλυτη έκφραση της αυτοκίνησης.

Λόγω του ότι η έκθεση ήταν μόνο εννέα μήνες μετά την ανακοίνωση αυτή της τιμητικής επιλογής, η πίεση για τη μάρκα ήταν τεράστια. Η δημιουργία ενός αυτοκινήτου από λευκό χαρτί σε αυτό το χρονικό διάστημα ήταν μη ρεαλιστική και έτσι η Giulia Sprint GT αποτέλεσε τη βάση πάνω στην οποία η Carrozzeria Bertone θα δημιουργούσε το αμάξωμα.

Στο στούντιο του Bertone, ο 29χρονος Marcello Gandini σχεδίασε ένα χαμηλό, κομψό και με αεροδυναμικές γραμμές coupé. Η πρωτοτυπία του σχεδίου σε μεγάλο βαθμό οφειλόταν στη χαμηλή εμπρός μάσκα και το καπό που κάλυπτε εν μέρει τα φωτιστικά σώματα κάτω από μια σειρά «βλεφαρίδες», οι οποίες εκτός των άλλων βελτίωναν την αεροδυναμική απόδοση. Το έντονα κεκλιμένο παρμπρίζ, οι σχήματος «L» πόρτες και οι έξι εισαγωγές αέρα στις πίσω κολόνες αποτελούσαν μερικά από τα σχεδιαστικά στοιχεία που εξελίχθηκαν σε πραγματικό θρύλο για το χώρο του σχεδιασμού αυτοκινήτων. Το σχεδόν οριζόντιο πίσω παρμπρίζ, η διπλή τοποθετημένη στο κέντρο εξάτμιση και το πίσω «κόψιμο» Kamm, συμπλήρωναν την εικόνα των δύο βαμμένων σε περλέ λευκό χρώμα πρωτοτύπων που κατασκευάστηκαν για την έκθεση.

Τα δύο πρωτότυπα, που έμειναν στην ιστορία ως Alfa Romeo Montreal Expo, τοποθετήθηκαν στην είσοδο της Διεθνούς Έκθεσης στον χώρο που είχε τίτλο «Άνθρωπος ο Δημιουργός». Μια σειρά καθρεπτών επέτρεπαν η εικόνα των δύο πρωτότυπων (σήμερα βρίσκονται στο μουσείο της μάρκας στο Arese) να είναι ορατά σε όλο το χώρο της έκθεσης.

Η εξαιρετική αποδοχή από το κοινό, έπεισε τη διοίκηση της μάρκας να δημιουργήσει μια έκδοση παραγωγής, η οποία σε αισθητικό επίπεδο ήταν πολύ κοντά στο πρωτότυπο του Bertone, αλλά σε μηχανολογικό επίπεδο ήταν αναβαθμισμένη χρησιμοποιώντας το δυνατό V8 κινητήρα της 33 Stradale.

Ο ιδιοφυής Marcello Gandini, ένας από τους κορυφαίους σχεδιαστές όλων των εποχών, χρησιμοποίησε όλο το ταλέντο του για να μετατρέψει το εντυπωσιακό πρωτότυπο σε ένα εξίσου εντυπωσιακό μοντέλο παραγωγής. Το καπό ψήλωσε, ώστε ο χώρος να μπορεί να φιλοξενήσει τον V8 κινητήρα, του οποίου η χωρητικότητα αυξήθηκε στα 2,6 λίτρα, ενώ η ειδική απόδοση μειώθηκε από τους 130 στους 77ίππους/λίτρο, έτσι ώστε το αγωνιστικό σύνολο να γίνει συμβατό με την καθημερινή χρήση. Το συνολικό ύψος αυξήθηκε σε σχέση με τα πρωτότυπα, αλλά οι διάσημες «βλεφαρίδες» στα φώτα παρέμειναν. Εξίσου εντυπωσιακά με το σχεδιασμό ήταν και τα διαθέσιμα χρώματα, που περιλάμβαναν εκτός των άλλων το πράσινο Verde Termico και το καφέ-πορτοκαλί Marrone Luci Di Bosco.

Η Montreal, η ιδέα της οποίας γεννήθηκε στον Καναδά, παρουσιάστηκε στη Διεθνή Έκθεση Αυτοκινήτου της Γενεύης τον Μάρτιο του 1970, ενώ η διάθεση της στην αγορά ακολούθησε δύο χρόνια αργότερα. Την περίοδο 1970-1977 συνολικά κατασκευάστηκαν 3.925 μονάδες. Ακόμα και σήμερα, 50 χρόνια μετά, εξακολουθεί να αποτελεί ένα από τα πιο εντυπωσιακά δείγματα του σχεδιασμού αυτοκινήτων, συγκινώντας το κοινό, αλλά και το Hollywood που το 2017 χρησιμοποίησε στην ταινία «Atomic Blonde» μια σπάνια μαύρη Montreal δίπλα στην εξίσου εκθαμβωτική Charlize Theron. Η Montreal αγγίζοντας την 5η δεκαετία της είχε αποδείξει για ακόμα μία φορά την αιώνια γοητεία της.

Νίκος Τσάδαρης