Ο εκλεγμένος πρόεδρος της Γουατεμάλας, Μπερνάρντο Αρέβαλο, κατήγγειλε την Παρασκευή πως έχει μπει σε κίνηση σχέδιο «πραξικοπήματος» προκειμένου να εμποδιστεί να αναλάβει την εξουσία τον Ιανουάριο, μετά την εκλογική του νίκη την 20η Αυγούστου κυρίως λόγω της υπόσχεσής του πως θα αγωνιστεί κατά της διαφθοράς.
«Υπάρχει ομάδα πολιτικών και διεφθαρμένων κρατικών λειτουργών που αρνούνται να αποδεχθούν το αποτέλεσμα (σ.σ. των εκλογών) κι έχουν αρχίσει να εφαρμόζουν σχέδιο για να διαλύσουν τη συνταγματική τάξη και να παραβιάσουν τη δημοκρατία», είπε ο 64χρονος κ. Αρέβαλο κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου.
Τη Δευτέρα, το ανώτατο εκλογοδικείο (TSE) ανέστειλε, κατόπιν αιτήματος δικαστή, τη νομική υπόσταση του Movimiento Semilla («Κίνημα Σπόρος»), της παράταξης του εκλεγμένου προέδρου. Ο κ. Αρέβαλο κατήγγειλε την απόφαση «εκτός κάθε νομικού πλαισίου» που εγγράφεται στο πλαίσιο «διαδικασίας πολιτικού διωγμού εναντίον του κόμματός του.
Την Παρασκευή μίλησε «για ενέργειες που αποτελούν πραξικόπημα που προωθούν θεσμοί οι οποίοι θα όφειλαν να εγγυώνται τη δικαιοσύνη στη χώρα μας».
«Ως εκλεγμένος πρόεδρος της Δημοκρατίας, καλώ (…) όλους τους Γουατεμαλτέκους που απορρίπτουν τη διαφθορά και τον αυταρχισμό να ενώσουμε τις δυνάμεις μας για να υπερασπιστούμε», πρόσθεσε ο κοινωνιολόγος και πρώην διπλωμάτης.
Την Τετάρτη, το κοινοβούλιο της Γουατεμάλας προχώρησε στην κατάργηση της κοινοβουλευτικής ομάδας του Κινήματος Σπόρος. Κατά συνέπεια τα πέντε μέλη του, ανάμεσά τους και ο κ. Αρέβαλο, δεν θα μπορούν να προεδρεύουν σε επιτροπές, ούτε να συμμετέχουν στη διαμόρφωση της ημερήσιας διάταξης.
Στο επόμενο Κογκρέσο, που θα αναλάβει καθήκοντα ταυτόχρονα με τον κ. Αρέβαλο τον Ιανουάριο, το Κίνημα Σπόρος έχει εκλέξει 23 μέλη.
Αν ο Σπόρος απολέσει τη νομική του υπόσταση, η μόνη συνέπεια θα είναι πως οι βουλευτές του δεν θα μπορούν να αναλάβουν καθήκοντα ως μέλη κοινοβουλευτικής ομάδας, δεν θα επηρεαστεί η ορκωμοσία και η ανάληψη των καθηκόντων τους, ακόμη λιγότερα αυτή του προέδρου και της αντιπροέδρου», εκτίμησε μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο ο ανεξάρτητος αναλυτής Λουίς Λινάρες.
Ωστόσο, οι αντίπαλοί του μπορεί να χρησιμοποιήσουν τη δικαστική υπόθεση ως μοχλό «πίεσης» για να αναγκάσουν τον πρόεδρο και την ομάδα του «να διαπραγματευθούν», ώστε να εξασφαλίσουν είτε «ατιμωρησία», είτε «μερίδιο της εξουσίας», πρόσθεσε ο κ. Λινάρες.
Οι ΗΠΑ και η ΕΕ, μέσω των επικεφαλής της διπλωματίας τους, επέκριναν έντονα αντίστοιχα «τις προσπάθειες που καταβάλλονται από την εισαγγελία και άλλους παράγοντες να ανασταλεί η νομική υπόσταση του πολιτικού κόμματος του εκλεγμένου προέδρου και να εκφοβιστούν οι εκλογικές αρχές» και «τις συνεχιζόμενες προσπάθειες υπονόμευσης των εκλογικών αποτελεσμάτων με επιλεκτικές και αυθαίρετες νομικές ενέργειες».
Αίτημα ακύρωσης
Δικηγόρος του κόμματος του εκλεγμένου προέδρου, ο Χουάν Χεράρδο Γκερέρο, δήλωσε στον Τύπο τη Δευτέρα πως κατέθεσε «αίτημα ακύρωσης» στο TSE.
Μετά τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών, την 25η Ιουνίου, ο δικαστής Φρέντι Ορεγιάνα είχε ήδη δώσει εντολή στο TSE, κατόπιν αιτήματος του εισαγγελέα Ραφαέλ Κουρουτσίτσε, να αναιρέσει τη νομική υπόσταση του Σεμίγια και να διενεργήσει έρευνα για υποτιθέμενες ανωμαλίες και παρατυπίες στην καταχώριση των μελών του όταν ιδρύθηκε, το 2017. Το TSE αρνήθηκε να συμμορφωθεί, καθώς το Σύνταγμα δεν επέτρεπε την κατάργηση κόμματος εν μέσω προεκλογικής διαδικασίας.
Η κυβέρνηση των ΗΠΑ χαρακτηρίζει τους κ.κ. Ορεγιάνα και Κουρουτσίτσε «ενεχόμενους σε διαφθορά».
Παρενέβη το Συνταγματικό Δικαστήριο, εγγυώμενο τη διεξαγωγή του δεύτερου γύρου στην προβλεπόμενη ημερομηνία ανάμεσα στους δυο υποψήφιους που κατέλαβαν τις πρώτες θέσεις, δηλαδή τον κ. Αρέβαλο και την πρώην πρώτη κυρία Σάντρα Τόρες.
Την 20ή Αυγούστου, ο Μπερνάρντο Αρέβαλο κέρδισε καθαρά τις εκλογές, εξασφαλίζοντας σχεδόν το 60% των ψήφων. Η αντίπαλός του, που αρκετοί Γουατεμαλτέκοι θεωρούν διεφθαρμένη, κατήγγειλε «νοθεία» και μέχρι σήμερα δεν έχει αναγνωρίσει την ήττα της.
