Δεκάδες χιλιάδες αντιφρονούντες, στρατιωτικοί, δικαστικοί, πανεπιστημιακοί ή καλλιτέχνες, έχουν απολυθεί, φυλακιστεί ή αναγκαστεί σε εξορία επί ηγεσίας Ερντογάν στην Τουρκία. Η καταστολή ξεκίνησε σε μεγάλη κλίμακα μετά τις εκδηλώσεις διαμαρτυρίας του Γκεζί, που ξεκίνησαν από την Κωνσταντινούπολη τον Μάιο 2013 και εντάθηκε δραματικά μετά την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016.
Καμία στιγμή κατά την διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεν έκανε νύξη για αμνηστία, μεταδίδει το ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Οσμάν Καβάλα και Γκεζί
Ο Οσμάν Καβάλα, 65 ετών, φιλάνθρωπος, βρίσκεται στην φυλακή από το 2017 καταδικασμένος σε ισόβια κάθειρξη. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου έκρινε το 2019 ότι η σύλληψη του εκδότη και επιχειρηματία είχε ως στόχο την φίμωσή του και την αποθάρρυνση και άλλων υπέρμαχων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η καταδίκη του Οσμάν Καβάλα επικυρώθηκε σε δεύτερο βαθμό τον Δεκέμβριο 2022. Καταδικάσθηκε για «απόπειρα ανατροπής της κυβέρνησης» του Ερντογάν και για «χρηματοδότηση του κινήματος του Γκεζί», το οποίο εξαπλώθηκε στην Τουρκία.
Οι δικαστές διατήρησαν επίσης τις ποινές κάθειρξης 18 ετών που απαγγέλθηκαν στο τέλος του Απριλίου κατά επτά συγκατηγορουμένων του. Ανάμεσά τους, ο Ταϊφούν Καχραμάν, πολεοδόμος στον δήμο της Κωνσταντινούπολης και πολλοί αρχιτέκτονες.
Η παραγωγός Τζιγκντέμ Ματέρ, ο ερευνητής Χακάν Αλτινάι ή ακόμη ο δικηγόρος Τζαν Αταλάι, ο οποίος εξελέγη βουλευτής από το κελί της φυλακής, έχουν επίσης καταδικαστεί για το Γκεζί.
Σελαχατίν Ντεμιρτάς και στελέχη της αντιπολίτευσης
Το τουρκικό καθεστώς είχε ξεκινήσει στην δεκαετία του 2000 συνομιλίες με στόχο την επίτευξη συμφωνίας με το PKK. Μετά την αποτυχία τους το 2015, η ένοπλη σύγκρουση επανελήφθη, καθώς και η καταστολή. Ηγετική φυσιογνωμία του φιλοκουρδικού κόμματος HDP, ο Σελαχατίν Ντεμιρτάς βρίσκεται στην φυλακή από το τέλος του 2016, κατηγορούμενος για «τρομοκρατική προπαγάνδα».
Κατηγορείται για πολλές δεκάδες εγκλήματα και αδικήματα, ανάμεσά τους «εξύβριση του προέδρου», σχέσεις με το PKK. Ο Σελαχατίν Ντεμιρτάς απειλείται με ποινή κάθειρξης 142 ετών.
Αρνείται τις κατηγορίες και το Συμβούλιο της Ευρώπης ζητά συστηματικά την αποφυλάκισή του βάσει απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.
Το HDP ζητά επίσης την αποφυλάκιση του Γκιουλτέν Κισανάκ και του Σελτζούκ Μιζρακλί, πρώην δημάρχων του Ντιγιάρμπακιρ, και της Φιγκέν Γιουκσεκντάγκ, πρώην συμπροέδρου του HDP.
Αλλος σημαντικός αντίπαλος του καθεστώτος και του Ερντογάν είναι ο Εκρέμ Ιμάμογλου, δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, που απέσπασε θριαμβευτική νίκη επί του κυβερνώντος AKP το 2019. Τον Δεκέμβριο 2022, καταδικάστηκε σε φυλάκιση 2 ετών και 7 μηνών και σε στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων για «εξύβριση» των μελών της εκλογικής επιτροπής. Εχει υποβάλει έφεση.
Συγγραφείς, δημοσιογράφοι και πανεπιστημιακοί
Η αντιπολίτευση στον Ερντογάν ανησυχεί για περαιτέρω περιστολή της ελευθερίας της έκφρασης και του Τύπου. Η κατηγορία της «εξύβρισης του προέδρου» χρησιμοποιείται ευρέως – 16.753 απαγγελίες κατηγοριών το 2022 – για την φίμωση κάθε επικριτικής φωνής, καθώς και ένας «νόμος περί παραπληροφόρησης» που τέθηκε σε ισχύ πέρυσι.
Περί τους 40 δημοσιογράφοι βρίσκονται στην φυλακή και δεκάδες έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν την Τουρκία, όπως ο Τζαν Ντουντάρ. Πρώην διευθυντής της εφημερίδας Cumhuriyet, φυλακίστηκε τον Νοέμβριο 2015 για την δημοσίευση ρεπορτάζ που έδειχνε τις αποστολές όπλων της Αγκυρας προς την οργάνωση Ισλαμικό Κράτος στην Συρία. Στο τέλος του 2020, καταδικάστηκε ερήμην σε κάθειρξη 27 ετών και 6 μηνών. Βρίσκεται από το 2016 στην Γερμανία.
Περισσότεροι από χίλιοι πανεπιστημιακοί έγιναν στόχος του πογκρόμ του 2016 επειδή υπέγραψαν κείμενο που καλούσε σε ειρήνευση και κατήγγελλε την συνέχιση της σύγκρουσης ανάμεσα στην Αγκυρα και το PKK.
