Στο Ιράν θα μπορούσε να παραχθεί ικανή ποσότητα σχάσιμου υλικού για να κατασκευαστεί πυρηνικό όπλο μέσα σε «περίπου 12 ημέρες», δήλωσε ανώτερο στέλεχος του αμερικανικού Πενταγώνου χθες Τρίτη (28/2), από έναν χρόνο που υπολογιζόταν πως θα απαιτείτο για κάτι τέτοιο το 2015, όταν είχε υπογραφτεί η διεθνής συμφωνία για το πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας της Ισλαμικής Δημοκρατίας.
Την εκτίμηση αυτή διατύπωσε ο υφυπουργός Άμυνας των ΗΠΑ αρμόδιος για τη χάραξη πολιτικής Κόλιν Καλ κατά τη διάρκεια ακρόασης στη Βουλή των Αντιπροσώπων, όταν πιέστηκε από Ρεπουμπλικάνο κοινοβουλευτικό να εξηγήσει γιατί η κυβέρνηση του προέδρου Τζο Μπάιντεν κατέβαλε προσπάθειες για να επανέλθει σε ισχύ η συμφωνία, επισήμως το Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης (ΚΟΣΔ).
«Επειδή η πρόοδος που έχει γίνει στο πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας του Ιράν αφότου εγκαταλείψαμε το ΚΟΣΔ είναι αξιοσημείωτη. Το 2018, όταν η προηγούμενη κυβέρνηση αποφάσισε να αποχωρήσουμε από το ΚΟΣΔ, χρειάζονταν στο Ιράν περίπου 12 μήνες για την παραγωγή σχάσιμου υλικού αρκετού για να κατασκευάσει μια (πυρηνική) βόμβα. Τώρα, θα χρειαζόταν περίπου 12 ημέρες», απάντησε ο κ. Καλ, ο τρίτος τη τάξει στο υπουργείο Άμυνας.
«Και για αυτό νομίζω πως εξακολουθεί να υφίσταται η άποψη πως αν μπορούσαμε να επιλύσουμε αυτό το ζήτημα διά της διπλωματικής οδού και να θέσουμε ξανά περιορισμούς στο (σ.σ. ιρανικό) πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας, αυτό θα είναι καλύτερο από τις άλλες επιλογές. Όμως αυτή τη στιγμή, το ΚΟΣΔ βρίσκεται στον “πάγο”», πρόσθεσε ο Κόλιν Καλ.
Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν πει επανειλημμένα πως αυτό που αποκαλούν breakout time, ή με άλλα λόγια το χρονικό διάστημα που θα απαιτείτο προκειμένου οι Ιρανοί να προχωρήσουν στην παραγωγή επαρκούς ποσότητας σχάσιμου υλικού για να κατασκευαστεί ένα πυρηνικό όπλο, εάν αποφασιζόταν κάτι τέτοιο, είναι «εβδομάδες», όμως είναι η πρώτη φορά που γίνεται τόσο συγκεκριμένη εκτίμηση.
Ωστόσο, παρότι αμερικανοί αξιωματούχοι επισημαίνουν πως η Τεχεράνη βρίσκεται πολύ πιο κοντά στην απόκτηση της δυνατότητας να παράγει σχάσιμο υλικό, συμπληρώνουν πως δεν πιστεύουν πως διαθέτει την τεχνολογία για να κατασκευάσει όντως πυρηνικά όπλα.
Η συμφωνία του 2015 είχε σκοπό να αποτραπεί το ενδεχόμενο το Ιράν να αναπτύξει πυρηνικά όπλα· προέβλεπε αυστηρό περιορισμό και διεθνή έλεγχο των δραστηριοτήτων του στο πεδίο της πυρηνικής ενέργειας, με αντάλλαγμα άρση των διεθνών κυρώσεων. Όμως οι κυρώσεις επιβλήθηκαν εκ νέου κι επεκτάθηκαν από τις ΗΠΑ μετά τη μονομερή αποχώρηση της χώρας αυτής από τη συμφωνία το 2018, με απόφαση του ρεπουμπλικάνου τότε προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Η Τεχεράνη, που έχει τονίσει επανειλημμένα πως η συμφωνία δεν έχει καμιά αξία για αυτήν χωρίς την άρση των κυρώσεων, άρχισε εν είδει αντιποίνων έκτοτε να αθετεί δεσμεύσεις που είχε αναλάβει.
Η κυβέρνηση του διαδόχου του, του δημοκρατικού Τζο Μπάιντεν, κατέβαλε προσπάθειες για να επανέλθουν όλα τα μέρη στην πλήρη τήρηση της συμφωνίας τα τελευταία δύο χρόνια, αλλά οι διαπραγματεύσεις έχουν περιέλθει σε αδιέξοδο από πέρυσι.
