Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες καλεί τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. και τον Οργανισμό Ελέγχου Εξωτερικών Συνόρων Frontex να διασφαλίσουν ότι το πολιτικό άσυλο στην Ευρώπη δεν απειλείται από τα όλο και αυστηρότερα μέτρα επιτήρησης των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε.
Όπως σημειώνεται σε ανακοίνωσή της, «οι πολιτικές ελέγχου των συνόρων που αποτρέπουν αδιακρίτως τις αφίξεις αναγκάζουν όσους αναζητούν άσυλο να καταφεύγουν σε όλο και πιο επικίνδυνες οδούς στην αναζήτηση ασφάλειας. Να γιατί όλο και περισσότεροι αιτούντες άσυλο βρίσκονται σήμερα στα χέρια κυκλωμάτων παράνομης διακίνησης».
Αφίξεις μέσω θαλάσσης
Τα στοιχεία με τις αφίξεις μέσω θαλάσσης είναι ενδεικτικά του πόσο δύσκολη έχει γίνει η κατάσταση για τους ανθρώπους που αναζητούν προστασία στην Ευρώπη, σημειώνει η Ύπατη Αρμοστεία. Η Ιταλία είχε 3.400 αφίξεις μέσω θαλάσσης τους πρώτους 10 μήνες του 2010, όταν για το ίδιο διάστημα είχε 8.500 αφίξεις το 2009 και 29.500 αφίξεις το 2008.
Η Μάλτα είχε 30 αφίξεις μέσω θαλάσσης τους πρώτους 10 μήνες του 2010, όταν είχε 1.500 την ίδια περίοδο το 2009.
Η Κύπρος είχε 7 αφίξεις μέσω θαλάσσης τους πρώτους 10 μήνες, όταν ο αριθμός των αφίξεων ήταν 130 το 2009 και 1.000 άνθρωποι το 2008.
Η Ελλάδα είχε 5.400 αφίξεις από τη θάλασσα το 2010, όταν την ίδια περίοδο είχε 22.000 αφίξεις το 2009 και όλο το 2008 είχε 30.050 αφίξεις.
Αφίξεις μέσω ξηράς
Η αναχαίτιση των αφίξεων μέσω θαλάσσης μετέθεσε το πρόβλημα στα χερσαία ελληνο-τουρκικά σύνορα. Τους πρώτους 10 μήνες του 2010 έφθασαν μέσω Έβρου 38.992 άνθρωποι, ενώ την αντίστοιχη περίοδο πέρσι είχαν μπει 7.574 άνθρωποι. Και ενώ στα χερσαία ελληνο-τουρκικά σύνορα σημειώθηκε αύξηση 415%, οι αιτούντες πολιτικό άσυλο που φθάνουν στην Ελλάδα έχουν ελάχιστες πιθανότητες να εξετασθεί σωστά το αίτημά τους για προσφυγικό καθεστώς, τονίζει η Ύπατη Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες. Συνήθως κρατούνται υπό εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες, συμπεριλαμβανομένων των ασυνόδευτων παιδιών και άλλων ευάλωτων ομάδων. Στη διάρκεια των τελευταίων μηνών, εκθέσεις από τον ΟΗΕ, την οργάνωση Human Rights Watch και το πρόγραμμα Clandestino του Ευρωκοινοβουλίου καταγράφουν τις απαράδεκτες συνθήκες κράτησης στον Έβρο και την απουσία διαδικασιών πρόσβασης στο πολιτικό άσυλο.
Εξαιτίας των προβλημάτων στην Ελλάδα, το ποσοστό απόδοσης προσφυγικής ιδιότητας υπολείπεται του 1%. Όμως, στην Ιταλία μέχρι να ξεκινήσουν οι άμεσες επαναπροωθήσεις στη Λιβύη, το 70% – 75% όσων έφθαναν στη χώρα μέσω θαλάσσης ζητούσε άσυλο και περίπου οι μισοί λάμβαναν την προσφυγική ιδιότητα ή άλλη μορφή διεθνούς προστασίας. Σε ό,τι αφορά τη Μάλτα, περίπου το 84% όσων έφθασαν στο διάστημα 2002-2010 ζήτησε άσυλο και περίπου το 56% από αυτούς έλαβε πολιτικό άσυλο ή άλλη μορφή διεθνούς προστασίας.